تلاش تیلرسون برای تدوین طرحی جدید با هدف حفظ برجام و برخورد با ایران

شبکه سی ان ان گزارش داد: هم زمان با بررسی های ترامپ درباره خروج یا ماندن در توافق هسته ای، وزیر امور خارجه آمریکا به همراهی کنگره در حال تدوین طرحی جدید است که در عین حفظ توافق، اقدامات جدید علیه ایران اعمال می کند.

به گزارش ایسنا، چندین مقام آمریکایی و دیپلمات غربی به شبکه سی ان ان گفته اند: درحالیکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بررسی می کند که آیا از توافق هسته ای ایران خارج شود یا نه، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا در پشت صحنه در حال تعامل با کنگره است تا از بروز بحران بین المللی احتمالی در این زمینه جلوگیری کند، زیرا مهلت 15 اکتبر برای تایید کاخ سفید برای پایبندی ایران به توافق هسته ای نزدیک است.

به گفته این مقامات و دیپلمات ها، تیلرسون و اعضای کنگره درحال انجام تلاش هایی هستند تا قوانین آمریکا درباره ایران را اصلاح کنند تا اینکه تمرکز از مسئله هسته ای دور شود. این کار به واشنگتن این امکان را می دهد تا همچنان در توافق هسته ای چند جانبه ای بماند که در سال 2015 میان ایران و قدرت های جهانی حاصل شد و درعین حال، بتواند با رفتارهای بی ثبات کننده دیگر ایران مقابله کند.

یک مقام بلندپایه دولت آمریکا در این زمینه به سی ان ان گفت: تیلرسون گفته است که مشکل مطرح درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خود این توافق نیست، بلکه قوانین موجود است زیرا در هر 90 روز، رئیس جمهور آمریکا باید این توافق را تایید کند و همین مسئله سبب ایجاد بحران سیاسی در کشور می شود. حال اگر دولت بتواند مسئله هسته ای را کنار بگذارد، همه می توانند با شادی به مسائل دیگری بپردازند که درباره ایران مشکل ساز است.

در ظاهر، این کار برای باقی ماندن آمریکا در توافق هسته ای از طریق اتخاذ مواضع تندتر علیه ایران ازطریق قوانین، با نشانه های سخنان ترامپ تناقض دارد چراکه او گفته است، ترجیح می دهد توافق هسته ای را پاره کند.

اما چندین مقام آمریکایی به سی ان ان گفته اند که کاخ سفید ظاهرا نگاه بازی درباره این طرح دارد و این گویای آن است که ترامپ احتمالا در حال تغییر رویکرد خود درباره مسائل متعدد مرتبط با ایران است.  وی از زمان رقابت های انتخاباتی اش تا کنون بارها این توافق را مورد انتقاد قرار داده است و اخیرا در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل گفت که توافق هسته ای یک شرمساری برای آمریکا و بدترین توافقی است که این کشور تا به حال وارد آن شده است.

اما ژنرال جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا روز سه شنبه در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح مجلس سنا تاکید کرد که باور دارد، منافع امنیت ملی آمریکا در این نهفته است که به توافق هسته ای پایبند بماند. وی گفت: اگر ما می توانیم اطمینان یابیم که ایران به توافق عمل می کند، اگر می توانیم تائید کنیم که توافق در راستای منافع ملی مان است، بنابراین روشن است که باید در توافق بمانیم.

به گزارش سی ان ان، رکس تیلرسون در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، مسئله طرح جدید خود درباره ایران را با وزرای خارجی کشورهایی که در حصول توافق هسته ای نقش داشتند، شامل انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین در میان گذاشت. در این ملاقات ها تمام وزرای خارجه این کشورها تاکید داشتند که هدف از توافق هسته ای صرفا پرداختن به برنامه هسته ای ایران بود.

یک مقام آمریکایی گفت: تیلرسون معتقد است توافق هسته ای از نظر سیاسی برای آمریکا قابل تحمل نیست زیرا دولت اوباما که برای این توافق مذاکره کرد، در واقع امکان رای گیری درباره آن را از بین برد و حالا او در تلاش است تا ببیند آیا می توان فضای سیاسی در آمریکا را از طریق تغییر قوانین داخلی کشور در این زمینه تغییر دهد.

تمرکز راهبرد تیلرسون تلاش برای جداکردن مسائل مختلف ایران از طریق اصلاح قوانین داخلی آمریکا در این زمینه است. براساس طرح جدید، دولت آمریکا بجای آنکه به صورت ادواری تایید کند که ایران به تعهدات فنی خود براساس توافق هسته ای پایبند است، قادر خواهد بود به کنگره به صورت مرتب درباره رفتارهای دیگر ایران ازجمله آنچه واشنگتن حمایت از تروریسم می خواند و برنامه موشک های بالستیک ایران گزارش دهد. یعنی همان فعالیت هایی که دولت آمریکا به دنبال مقابله با آن است. این رویکرد سبب می شود آمریکا همچنان بتواند در توافق هسته ای بماند اما درعین حال از درگیر شدن در این گرفتاری سیاسی رها می شود که هر 90 روز یکبار به علت مسئله تایید مجدد این توافق پیش می آید. همچنین، این طرح می تواند اروپایی ها را در تلاش های دولت آمریکا برای مقابله با دیگر فعالیت های بی ثبات کننده ایران، در کنار واشنگتن نگه دارد چراکه اروپایی ها می خواهند توافق هسته ای به قوت خود باقی بماند.

به گفته سناتور باب کورکر رئیس جمهوری خواه کمیته روابط خارجی سنا، نقش کنگره در این طرح جدید اساسی است. وی روز گذشته به سی ان ان گفت که  با دولت آمریکا در حال تدوین طرحی درباره ایران است اما از ورود به جزییات این طرح خودداری کرد.

البته این تلاش های تیلرسون و کورکر ممکن است با مخالفت اعضای کنگره از قبیل سناتور تام کاتن جمهوری خواه مواجه شود. کاتن روز گذشته در شورای روابط خارجی آمریکا ضمن مخالفت با تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای اعلام کرد که این توافق تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی آمریکا به شمار می رود. وی تاکید کرد: ترامپ با تکیه بر تهدید خروج از توافق هسته ای، همچنان باید بر اصلاح این توافق تاکید کند.

این سناتور جمهوری خواه گفت: جهان باید بداند که ما جدی هستیم و می خواهیم از توافق خارج شویم و حاضریم بار دیگر تحریم هایی علیه ایران اعمال کنیم.

مقامات آمریکایی در گفت وگو با سی ان ان تصریح کردند که تصمیم آمریکا مبنی بر ماندن یا نماندن در توافق هسته ای می تواند حامل پیامی برای کره شمالی باشد. اگر آمریکا به تعهدات خود پایبند نماند چه دلیلی دارد که کره شمالی و چین وارد یک توافق شوند.

با این حال، علیرغم تلاش های پشت پرده تیلرسون و این استراتژی اش، هنوز نمی توان پیش بینی کرد که ترامپ در این زمینه چگونه تصمیم می گیرد.