آمریکا در خروج از برجام تنها خواهد ماند
نشریه فارین پالیس با بررسی پیشنهادات ارائه شده از سوی مخالفان برجام برای خروج از این توافق، نوشت: در صورت خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته ای دیگر کشورها و طرف های توافق هسته ای واشنگتن را در وضع مجدد تحریم علیه تهران همراهی نخواهند کرد و ایران نیز به اقدامات تحریک آمیز آمریکا از طریق از سرگیری فعالیت های هسته ای تعلیق شده اش پاسخ خواهد داد.
به گزارش ایسنا، نشریه فارین پالیس در گزارش خود به قلم ریچارد تعیو مشاور مسایل ایران در کاخ سفید و عضو پیشین تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا و ایان کولاتبرک یک عضو هیات ویژه مذاکرات فلسطین - اسرائیل با تاکید بر این که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اهمیت بسیار بالایی برای امنیت ملی آمریکا دارد، نوشت: اینکه دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا از توافق هسته ای متنفر است بر هیچکس پوشانده نیست و از این رو یک استراتژی وحشتناک از سوی منتقدان بیرونی در جریان است تا یک دلیل قانع کننده برای کمک به دولت در جهت کنار گذاشتن توافق پیدا شود.
برخی مخالفان توافق روی رویکرد پیشنهاد شده مبنی بر این تمرکز دارند که می گوید ترامپ نباید پایبندی ایران به توافق هسته ای در ماه اکتبر را تایید کند اما نباید هم به سرعت تحریم های مرتبط هسته ای را باز گرداند. دولت در ازا باید بالاترین فشار را از طریق وضع تحریم های گسترده غیرهسته ای بر ایران وارد کند. دیگر مخالفان توافق درباره نیات شان شفاف تر هستند. جان بولتون نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل به تازگی طرحی را ارائه داده است که به ادعای وی، نقشه راه برای خلاص کردن جامعه بین الملل از این توافق را نشان می دهد.
اما اگر ترامپ این پیشنهادات منتقدان توافق را دنبال کند، یک چیز روشن است؛ چنین کاری آمریکا را در موضعی به مراتب ضعیف تر با اهرم فشاری کمتر برای مذاکره یک توافق بهتر قرار می دهد. این اقدام همچنین در درازمدت می تواند منجر به تقابل نظامی مستقیم میان ایران و آمریکا شود.
این نشریه آمریکایی در ادامه گزارش خود با بررسی طرح پیشنهادی جان بولتون نوشت: اگرچه بولتون در درخواست هایی از دولت ترامپ صریح است استراتژی مورد نظر وی به اندازه پیشنهادات مورد حمایت دیگر مخالفان برجام معیوب است. وی در هیچ جای طرح خود نمونه ای از نقض توافق توسط ایران ارائه نداده است و در ازا روی مواردی متمرکز شده است که دیگر کشورها نسبت به آن بی توجه هستند؛ اینکه برجام اجازه غنی سازی به ایران را می دهد و ایران از گروه هایی مثل حزب الله حمایت می کند. همچنین اگر آنها کماکان بی توجه هستند آمریکا می تواند همکاری و کمک آنها را برای دنبال کردن سیاست هایش در قبال ایران به دست آورد.
اما بولتون در اینجا انگیزه اصلی کشورها برای همراهی با واشنگتن در تحریم های تهران را نادیده می گیرد. این استراتژی زمانی توانست کشورها را متقاعد کند که آن ها اطمینان یافتند آمریکا به دنبال یک راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته ای است. این استراتژی بود که به این کشورها کمک کرد تا تصمیم بگیرند. واردات نفت خود از ایران را محدود یا با وزارت خزانه داری آمریکا همکاری کنند.
اما اکنون شرایط تغییر کرده است. اگرچه هنوز کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی وجود دارند که ممکن است به دلیل همکاری نزدیک با آمریکا از وضع دوباره تحریم ها علیه تهران حمایت کنند، کشورهای دیگر و شرکت هایی وجود دارند که مسیری متفاوت را انتخاب خواهند کرد. به عنوان مثال چین به دلیل منافع ملی اش در منطقه به علاوه مقاومتش در برابر آمریکا از تحریم های دوباره ایران پیروی نخواهد کرد. در فضایی که آمریکا دیگر یک بازیگر جهانی مسئول شناخته نمی شود و در شرایطی که تعرفه ها و جنگ های تجاری به صورت تصادفی تهدید می شوند، چین دلیلی برای همکاری با تحریم های ایران ندارد.
اتحادیه اروپا نیز که در گذشته با تحریم های آمریکا علیه ایران همراهی کرده، بعید است این بار با واشنگتن همکاری کند و هیچ یک از دولت های عضو اتحادیه اروپا آماده نیستند هزینه های اقتصادی را بپذیرند که دیگری نپذیرفته است. (به ویژه اگر چین کنار بنشیند) دولت اروپایی علاوه بر این، به دلیل عدم محبوبیت ترامپ در اروپا با هزینه داخلی نیز مواجه خواهند شد. این در حالی است که برجام در اروپا محبوب و مقبول است. زمانیکه هر درخواستی از یک دوست بیرونی با هزینه سیاسی داخلی به جای سوددهی روبرو می شود همکاری کردن (با آمریکا) به مراتب سخت تر می شود.
این نتیجه گیری بسیار خوب است. چیزی که نشان می دهد آمریکا احتمالا خود با کناره گیری یکجانبه از برجام منزوی خواهد شد در حالیکه ایران، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها احتمالا اقدامات خود را به کار خواهند گرفت. علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران به تازگی گفته است که حتی اگر آمریکا از توافق خارج شود ایران تا زمانی که اروپا در این توافق باقی بماند به تعهداتش پایبند باقی خواهد ماند اما اگرچه آمریکا باید انتظار همراه شدن شرکای خارجی با هر ماجراجویی در خصوص تحریم های را با نگاه تردید بنگرد ایران به زودی متوجه خواهد شد که همکاری نصفه نیمه (طرف های دیگر) با تحریم های آمریکا برای منافع اقتصادی اش مضر است.
ایران در چنین شرایطی از اتحادیه اروپا خواهد خواست تا شرکت هایش را ملزم به پایبندی به قراردادها و اهداف برجام کند اما هیچ زیربنای قانونی در اتحادیه اروپا برای این که دولت ها بخواهند چنین چیزی را عملی کنند وجود ندارد.
نیمی از اروپا، چین، روسیه و دیگر کشورها به سادگی قادر نخواهند بود با کاهش تحریم ها به اندازه ای منفعت اقتصادی ایجاد کنند که تهدیدات ناشی از تحریم های ثانویه آمریکا را جبران کنند و ایرانی ها را راضی نگه دارد. از طرفی دیگر اگر ترامپ یکجانبه از توافق خارج شود باز هم فشار داخلی بر رییس جمهوری ایران وجود دارد که باید پاسخگوی این اتفاق باشد.
نتیجه احتمالی قرار گرفتن در چنین وضعیتی این خواهد بود که ایران به جای این که آرام بنشیند و وضعیت را بپذیرد به اقدامات تحریک آمیز آمریکا پاسخ خواهد داد و فعالیت های هسته ای تعلیق شده اش را از سر خواهد گرفت.
نظر شما :