محور مقاومت از اوضاع راضی نیست

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هفتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا هجدهمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

به نظر نمی رسد که «محور ممانعت» (محور مقاومت) از تحولات جاری در اوضاع سوریه با وجود دستاوردهایی که به کمک روسیه از زمان ورودش به جنگ به نفع رئیس جمهور بشار اسد و حکومت او به دست آورده است، راضی باشد. و همچنین به نظر نمی رسد که از دولت جدید امریکا با وجود این که رئیس جمهوری این کشور، ترامپ، چه در توئیت هایش چه در اظهاراتش چه از طریق پیام های غیرمستقیمی که به اسد از طریق تولسی گابارد، نماینده کنگره امریکا در نیمه دوم ژانویه گذشته بیان داشته و تاکید کرده است که «مبارزه با داعش و تروریسم هم و غم مشترک شما و روسیه ماست، و این که «مانعی در همکاری با او برای حمله به تروریست ها حتی اگر روسیه هم در آن نقش داشته باشد، ندارد» با همه اینها راضی باشد.

کسانی که از نزدیک تحرکات محور مقاومت را دنبال می کنند، می گویند نارضایتی آنها به چند دلیل است، از جمله این که اعتمادی ندارند که دستاوردهایی که در سوریه به دست آورده اند، برای همیشه باقی بماند، آنها همچنین معتقدند که جنگ جاری در سوریه همچنان در مرحله «جنگ و گریز» است، به عبارت دیگر همچنان از این که کار تمام شود، به دور است. برای این که بعد از این که اعضای این گروه یعنی اسد و ایران و حزب الله وارد مرحله تعیین کننده بعد از «آزادسازی» حلب و بعد از کنفرانس آستانه (پایتخت قزاقستان) شدند، که انتظار می رفت درها را به روی نشست ژنو بگشاید و به مذاکره برای مرحله سیاسی به سودشان منتهی شود، بعد از همه اینها، دوباره ورق ها در سوریه به هم خوردند، و اعضای محور ممانعت دریافتند که به وضعیت اول بازگشته اند، برای این که نیروهای مسلح «جبهه النصره» و گروه های موجود دیگر در ریف حماه به این شهر حمله کردند و فرودگاه آن را که چهار کیلومتر از آنها فاصله داشت مورد تهدید قرار دادند. از سوی دیگر نیروهای مبارز حکومت در ریف دمشق (الغوطه) که بین 20 تا 30 هزار نفر می شدند، از جوبر در دمشق به مناطق عباسیین که نزدیک به آنها بود حمله کردند و پیروزی های مهمی به دست آوردند که با وجود این که مجبور شدند از مواضع خود عقب بنشینند اما پیروزی مهم روانی محسوب می شد. دلیل سوم، نیروهای مسلح مخالف سوری جلوی ورود ارتش سوریه و متحدانش به مناطق استراتژیک دیگر را گرفتند یا اجازه ندادند که به آن جا برسند، و این البته با مساعدت یا پشتیبانی روشن امریکا امکان پذیر شد. دلیل چهارم، از آن جا که خیال رئیس جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان، از روسیه راحت شده است، این کشور به طور مستقیم و با موافقت روسیه نیروهای نظامی خود را وارد سوریه کرد و وقتی که خواست وارد شهر منبج شود جلویش را گرفتند. وقتی که نیروهایش تلاش کردند به شهر رقه نزدیک شوند، امریکایی ها جلوی آنها را گرفتند. نارضایتی اش زمانی دو چندان شد که ترسید این اتفاقات بر رفراندوم تغییر قانون اساسی که انتظار داشت اکثریت مردم ترکیه به تبدیل نظام کشور از پارلمانی به ریاست جمهوری رای دهند و در نتیجه آن «سلطان» کشورش شود و اراده قدرتمندی برای نفوذ دوباره در کشورها و مناطق تحت حاکمیت عثمانی به او بدهد، تاثیر بگذارد. اردوغان همچنان فکر می کند که می تواند دوباره به آن دوران با ابزارهای مختلف بازگردد. دلیل پنجم این است که به نظر می رسد «محور ممانعت» (محور مقاومت) به این باور رسیده که دخالت روسیه در سوریه بیش از اندازه بوده بدون این که اهدافی که اعضا می خواستند محقق شود. از جمله این اهداف آماده سازی حکومت سوریه برای تسلط بر کل سوریه است تا به این ترتیب تسلط بر لبنان را نیز به طور رسمی بازیابد و قبل از هر چیز بتواند انتخابات لبنان را با تمامی ابزارها به سود خود کند. رئیس جمهوری روسیه، ولادیمیر پوتین، از همان ابتدا گفت که هدف از دخالتش در سوریه جلوگیری از فروپاشی حکومت سوریه است. و چنین چیزی با توجه به تسلط آن چه «سوریه مفید» می نامد که متشکل از شهرهای بزرگ سوریه که اکثریت جمعیت سوریه را در خود جای داده اند، محقق شده است. در چنین سوریه ای امروزه خیلی سخت می توان شکاف ایجاد کرد یا کوچکش کرد برای این که روسیه با پایگاه های نظامی و دریایی و هوایی ای که در این اراضی ایجاد کرده است از آن حمایت می کند. و برای این که حزب الله و گروه های شبه نظامی عراقی و افغانی و پاکستانی و غیره این پشتیبانی را البته به همراه ارتش سوریه تقویت می کنند.

اعضای این محور همچنین بر این اعتقادند که روسیه تمایلی ندارد بیش از این در سوریه دخالت نظامی کند برای این که از این می ترسد درگیر شدنِ بیشتر «افغانستان» دومی برایش ایجاد کند که نتایج مشابه «افغانستان» اول برایش به دنبال داشته باشد که فروپاشی نظام و سپس کشور بود.

آن چه بر نگرانی های «محور ممانعت» می افزاید به گفته همین افراد پیگیر، امریکاست. رئیس جمهور ترامپ موضع «ایجابی» خود را در برابر اسد تغییر داده است. اظهارات نماینده دائم امریکا در شورای امنیت که تهدید کرد کشورش به حکومت سوریه بعد از حمله به «شیخون» که ادعا شد در آن از سلاح شیمیایی استفاده شده است، حمله یک جانبه انجام می دهد، از جمله این نارضایتی هاست. این حرف از تغییر ناگهانی در سیاست های دولت ترامپ در برابر سوریه نشان دارد. او خودش گفت: «موضع من در قبال سوریه اسد بعد از حمله شیمیایی در سوریه که منجر به کشته شدن ده ها نفر از جمله کودکان شد، و برای من عبور از خطوط قرمز محسوب می شود، بسیار تغییر کرد، الآن ما درباره مساله ای کاملا متفاوت صحبت می کنیم.»

ادامه دارد...