نمی توان به اوضاع خوش بین بود

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هفتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا دومین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

دوست امریکاییم که اطلاعات بسیاری درباره امریکا دارد و سابقه کار در این حوزه را دارد و امور داخلی و خارجی را به طور دائم دنبال می کند و اساسا وابسته به حزب جمهوری خواه است، بسیار طرفدار جورج بوش پدر و سیاست و رفتار او در دوران ریاست جمهوریش است و او را فردی میهن پرست و «جنتلمن» می داند. اما این طرفداریش شامل پسر نمی شود که همان اسم را هم دارد و از 20 نوامبر 2001 رئیس جمهوری امریکا بود. او بسیاری از تحولاتی که در جهان عرب و عموما جهان سوم روی داد را ماحصل سیاست های او می داند. یکی از دلایل این نگاه منفیش به جورج بشر پسر را جنگ عراق در بهار 2003 می داند و می گوید از آن زمان نظرش نسبت به او منفی شده است. اما از برادر کوچکش «جب» خوشش می آید، و از ترامپ، در دوران نامزدی اش در انتخابات ریاست جمهوری به دلیل رفتار بدی که با او داشت انتقاد می کند. همچنین از باراک اوباما، رئیس جمهوری دموکرات نیز خوشش می آید و از او طرفداری می کند و می گوید که او متفکر و بافرهنگ و صاحب عقلانیت بود. به اعتقاد او درگیر شدن امریکا در افغانستان و سپس در عراق باعث شد که اوباما در دو دوره ریاست جمهوریش مواضعی اتخاذ کند که دیگر اشتباهات سلفش تکرار نشود. اما می گوید «با بازگشت به همان کشتی» در سوریه اشتباه وحشتناکی کرد. می گوید اگر باندهای فرودگاه های نظامی را همگی به شدت «بمباران» کرده بود طوری که دیگر قابل استفاده نباشند چه بسا بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه مجبور می شد که به پشت میز مذاکره بیاید و در نتیجه به راه حلی تن دهد. اما اشتباه هوشمندانه برابر با هزار اشتباه است.

این دوست من در ادامه می افزاید که می خواهد خوش بین باشد اما هیچ نشانه ای برای این که خوش بینیش را توجیه کند، مشاهده نمی کند. می گوید که مثلا رئیس جمهوری جدید، ترامپ چند روز پیش از موزه «افریقایی – امریکایی» دیدن کرد و در اظهاراتش تعصب نژادی و رنگین پوستی همچنین حمله به گورستان های یهودیان را در کشورش و مراکز دینی را محکوم کرد. اما به نظر من هم خیلی دیر این کار را کرد و هم خیلی موضع گیری اش کم بود. اگر می خواست این کارها را محکوم کند می بایست در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری این کار را می کرد، و برتری نژاد سفید یا "رهبری نژاد سفید" و برتری دانستن آن بر دیگران را محکوم می کرد. اما در آن موقع این کار را نکرد. برای همین کسانی که به این برتری اعتقاد دارند اکنون احساس قدرت بیشتری می کنند و می خواهند به نوعی این حس را تداوم بدهند و حتی عملی کنند. آنها با کارهای آزاردهنده عملی کردن این اعتقاد را آغاز کرده اند.

درباره مسائل داخلی، دوست من می گوید که "طاعون" ناآرامی یا تحریک عظیمی که همچنان در همه جا مشاهده می شود (تظاهرات روزانه طرفداران و مخالفان ترامپ) همچنان ادامه دارد و هیچ چیز نیست که "ملت تقسیم شده" امریکا را دوباره متحد کند. در حالی که او بر پایگاه مردمیش تمرکز کرده و توجهش بیشتر از همه به آنهاست با ایمان به این که صادقانه با او خواهند ماند و آمادگی همراهی با او را دارند و دوباره او را برای دور بعدی ریاست جمهوریش انتخاب خواهند کرد. اعتقاد به این مساله را به روشنی از طریق توییت هایش نشان داده است که همچنان هم به انجام آن ادامه می داند. الآن وقت آن رسیده است که دولت یا کشور را بر پایه این پایگاه مردمی یا حزبی بسازد. الآن وقت آن است که جمهوریخواهان و دموکرات ها چنین کاری را انجام دهند. اگر همه آنها این کار را بکنند شکاف موجود میان شهروندان امریکایی که با تظاهرات مردمی هر روز گسترده تر می شود و ابعاد تازه ای به خود می گیرد، پر خواهد شد.  

دوست من با ناامیدی ادامه می دهد که اگر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات همچنان به گیجی خود ادامه دهند، طرفداران جمهوریخواه امیدوار خواهند شد که رئیس جمهوریشان برای تصویب قوانین ضروری اقدام خواهد کرد. اما هیچ کس صحبت از لزوم "اصلاح قانون مهاجرتی" نمی کند، در حالی که این قانون کلید حل مشکلات است. با وجود این که وزیر امور خارجه، رکس تیلرسون، به مکزیک رفت تا این مساله را با گفت وگو حل کند، اما "برگرداندن مهاجران" خارجی غیرقانونی مقیم در امریکا همچنان ادامه دارد. همچنین صحبت برای ساخت دیوار در مرز با مکزیک نیز همچنان مطرح است. به استناد اطلاعاتی که در اختیار داریم اکثر رهبران خارجی اعتمادی به ترامپ ندارند همان طور که به نتانیاهو هم ندارند. علاوه بر آن "منع" مسافرت اتباع 7 کشور همچنان رهبران و شهروندان کشورهای دیگر را ناراحت می کند.

او، یعنی ترامپ، تلاش می کند که "اوباما کیر" را با وجود این که در دوران ریاست جمهوری او با وجود سختی های بسیار قانون شد، باطل کند. آسان نیست "منافع بهداشتی" که به 20 میلیون شهروند امریکایی می رسد و همه از آن استفاده می کنند را قطع کرد. اگر او موفق به ابطال آن شود تنش ها تشدید خواهد شد و تشنج افزایش خواهد یافت. علاوه بر آن ترامپ هیچ چیز درباره طرح خود برای نوسازی زیربناهای کشور نمی گوید. او خودش در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری وعده بازسازی زیرساخت های امریکا را داده بود. اما دموکرات ها هم با مشکلاتی دست به گریبانند که جمهوریخواهان چند سال قبل دست به گریبان بودند، نبود رهبری قدرتمند، اما تلاش می کنند که به یک انتخاب واحد برسند. و رسیدن به موفقیت در این زمینه ممکن است زمان ببرد. دوست امریکاییم درباره اوضاع داخلی امریکا می گوید که نویددهنده نیست و می گوید به اوضاع بدبین است. آیا با دعوت به سفر ترامپ به خارج از سوی کشورهای خارجی ممکن است چیزی تغییر کند و نوعی خوش بینی به وجود آید؟ می گوید چنین چیزی ممکن است اما خوش بینی برای بهبود اوضاع با توجه به وضعیت سیاست خارجی او خیلی محدود است.

ادامه دارد...