سه پرسشی که ترامپ باید پاسخ بگوید

نویسنده: پیتر فیور

1- ترامپ با اعتبار تازه به دست آمده خود و اهرم فشار علیه اسد چه خواهد کرد؟

فارغ از تأثیر صدماتی که حملات هوایی ایالات متحده بر سوریه تحمیل کرده، مهمترین پیامد کوتاه مدت حمله این است که سرانجام قدری از حیثیت ایالات متحده و اهرم فشار را بازگرداند. از زمان آغاز جنگ سوریه ایالات متحده با فقدان شدید اعتبار مواجه بوده است. پرزیدنت اوباما تهدیدات بسیار و هشدارهای بی شماری علیه سوریه مطرح کرد اما ناکامی او در اعمال مجازات های نظامی علیه رژیم بشار اسد آن تهدیدات را بیهوده و بی اثر کرد. "خط قرمز" نافرجام باراک اوباما در بحران سال 2013 شکاف اعتبار ایالات متحده را وسیع تر کرد و به تمام دنیا نشان داد که اوباما برای اجتناب از اقدام نظامی در خاک سوریه تا کجا پیش خواهد رفت. حالا ترامپ کاری را انجام داده که اوباما هرگز انجام نداد و با این کار اسد را مجبور به بازنگری در اوضاع کرده است.

اما تا کجا؟ ترامپ از اهرم فشاری که امروز در اختیار دارد و تا همین هفته گذشته از آن بی بهره بود در راستای چه هدفی استفاده خواهد کرد؟ مطالبه حداقلی این است که اسد دیگر دست به سلاح شیمیایی نبرد- مطالبه ای که احتمالا اگر با سرپیچی اسد روبرو شود بار دیگر با حمله به ارتش سوریه همراه خواهد شد. مطالبه حداکثری شامل همسو شدن آمریکا برای برگزاری مذاکرات مجدد با شورشیان خواهد بود. اهرم فشار ترامپ احتمالا برای برآورده شدن مطالبه حداقلی کافی است اما برای مطالبه حداکثری، خیر. اما ممکن است ترامپ را وسوسه کند به سمت آن پیش رود.

2- ترامپ چگونه عواقب واکنش چین و روسیه در قبال حملات را مدیریت خواهد کرد؟

به طور قطع، پاسخ ترامپ به این موضوع به میزان عواقبی که در میان است بستگی خواهد داشت. یکی از پیامدهای زیان آور سیاست ناکام اوباما در قبال سوریه ایجاد خلا قدرتی بود که منجر به حضور نظامی روسیه در منطقه شد. در سطح استراتژی کلان، سیاست اوباما عقب نشینی کامل از اهداف سیاست خارجی هر دو حزب آمریکا برای اطمینان از این موضوع بود که اتحاد جماهیر شوروی (و بعدها روسیه) به یک قدرت بزرگ در توازن خاورمیانه بدل نشود.

در سطح عملیاتی، حضور نظامی روسیه در سوریه هرگونه گزینه نظامی ممکن ایالات متحده را به شدت پیچیده کرد، چرا که مخاطرات در خصوص اینکه کوچکترین اقدامات تاکتیکی از سوی ایالات متحده ممکن است به رودررویی مستقیم با یک ابرقدرت هسته ای منجر شود را افزایش داد. این محدودیت ها اثرات عقیم کننده ای داشت و ایالات متحده را به فلج استراتژیک، دست کم در دولت باراک اوباما، دچار کرد.

ترامپ نشان داده است اشتهای بیشتری برای ریسک کردن دارد، بمباران یک پایگاه هوایی سوریه با وجود استقرار نیروهای روسی در منطقه به وقوع پیوست، گرچه هشداری اولیه به روسیه داده شد. ترامپ به مصالحه منطقی دست زده است، کاهش خطرات ناشی از شدت گیری حملات به قیمت کاهش چند درجه ای اثربخشی حملات. اینکه مخاطرات چقدر کاهش یافته بستگی به اقدام آتی روسیه دارد. واکنش فوری روسیه ابراز خشم و تعلیق هماهنگی های دوجانبه ای بود که دو طرف برای کاستن از عملیات نظامی در منطقه بر روی آن کار کرده بودند، واکنشی تلافی جویانه نبود اما هر گونه اقدام نظامی آتی ایالات متحده را مخاطره آمیزتر کرده است. با این حال روسیه ورق های زیادی برای بازی دارد، و گزینه های ترامپ بستگی به این خواهد داشت که پرزیدنت ولادیمیر پوتین چطور با آن ها بازی خواهد کرد.

3-ترامپ برای انجام فاز بعدی عملیات چه همکاری با متحدان و شرکای ایالات متحده و سازمان ملل انجام می دهد؟

ترامپ نیازی به این ندارد که متحدانش موشک های کروز شلیک کنند، اما برای تبدیل این حملات به مصالح استراتژیک و سیاسی ماندگارتر به این متحدان نیاز دارد. در عوض این متحدان مایل هستند قوانین بین المللی بر تصمیمات ایالات متحده ارجح باشد. حقوقدانان نزدیک به ترامپ شاید حق داشته باشند بگویند قانون اساسی و  قوانین بین المللی به او حق موشکباران را می دهد اما به طور قطع متحدان اروپایی آمریکا خواستار مجوز حقوقی گسترده تری از سوی نهاد سازمان ملل هستند. امری که اینک دستیابی به آن با توجه به حق وتو روسیه و چین بسیار دشوار است.

منبع : فارین پالیسی / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/۳۳

انتشار اولیه: یکشنبه 20 فروردین 1396 / انتشار مجدد: شنبه 2 اردیبهشت 1396