ترامپ و بازسازی روابط آمریکا با روسیه

نویسنده: زلمای خلیل زاد

دیپلماسی ایرانی: رئیس جمهور ترامپ عزم خود برای دنبال کردن برقراری روابط بهتر با روسیه را به روشنی بیان کرده است. این ایده ای جذاب است، اما تازگی ندارد. آیا ترامپ می تواند در مساله ای که دو رئیس جمهور پیشین برایش تلاش کرده و شکست خورده اند، موفق شود؟ ممکن است شانسی برای او وجود داشته باشد.

دو کشور ممکن است بتوانند منافع مشترکی در برابر طیف وسیعی از مشکلات امنیتی کسب کنند. در حال حاضر از همکاری روسیه در برخورد با برخی از چالش های جهانی استقبال می شود. اما یک رابطه سازنده با مسکو به چیزهایی فراتر از یک رابطه شخصی خوب بین ترامپ و پوتین بستگی دارد و نیازمند اشتراکات بیشتری در منافع ملی و دیدگاه های واقع گرایانه است.

تعامل و همکاری با روسیه شامل خطراتی نیز می شود، از جمله این که ممکن است با شکست به پایان برسد یا این کشور را به افزایش رفتار تهاجمی اش تشویق کند. اما این خطرات را می توان مدیریت کرد اگر تعامل ترامپ با روسیه از موضع قدرت انجام شود و واشنگتن در سه حوزه با معاملاتی عملی تر این روابط را آغاز کند: تروریسم، اروپا و کنترل تسلیحات.

معامله از موضع قدرت به این معنی است که در تعامل با روسیه، اولویت بندی انجام شود. برای اطمینان از این که همکاری با روسیه، انسجام متحدین را تضعیف نمی کند، رئیس جمهور ترامپ ابتدا باید با متحدین اروپایی که از اظهارات او درباره ناتو، اتحادیه اروپا و روسیه، پریشان هستند، ملاقات کند. اتحادیه اروپا بسیار بیشتر از ترامپ در مورد شانس بهبود روابط با مسکو، شک و تردید دارد.

نگرانی اروپا، فرصتی برای واشنگتن در جهت تضمین تعهد طولانی مدت اروپا برای ساختن نیرویی نظامی و برنامه هایی متناسب با تهدیدات فعلی و آینده فراهم می کند. یکی از این تهدیدها، احتمال حملات سایبری موثر روسیه بر انتخابات آینده در آلمان، ایتالیا و فرانسه است که مقابله با آن نیازمند همکاری برای تقویت سیستم های دفاعی است. دولت ترامپ همچنین باید به موازات تعامل با روسیه، برنامه هایی را برای بالا بردن توان دفاعی ایالات متحده در حوزه سایبری، هسته ای و تهدیدات معمول، به اجرا بگذارد.

مهارت های مذاکره ترامپ از همان آغاز این فرآیند مورد آزمایش قرار می گیرد، چرا که برای موفقیت مذاکرات، پوتین باید امتیازات قابل توجهی بدهد. اطمینان بخشیدن به کنگره نیز ضروری است چرا که در هر دو حزب احساسات ضد پوتین، به دلیل حملات سایبری روسیه، بمباران نیروی هوایی روسیه در سوریه و سیاست های خصمانه در مناطق مختلف، غالب  است. اگر این توافق با کنگره صورت نگیرد توانایی رئیس جمهور جدید برای لغو تحریم ها محدود خواهد شد. کنگره در واقع آماده تصویب قوانین برای اعمال تحریم های اضافی است. روسیه می تواند به نوبه خود با عقب کشیدن نیروهای خود از شرق اوکراین و متقاعد کردن نیروهای نیابتی خود در این کشور برای قبول آتش بس پایدار، به کاهش فشار به کشورهای حوزه بالتیک و باقی اروپا، کمک کند.

دولت ترامپ با دنبال کردن این سه راه در دستورکار خود به موقعیت بسیار بهتری برای گسترش تعامل با روسیه دست پیدا خواهد کرد:

اول، منافع ایالات متحده و روسیه درباره تهدیدات تروریستی به ویژه داعش، بسیار نزدیک است. طرح کمپین مشترک برای از بین بردن داعش در سوریه، یک آغاز قوی و امکان پذیر برای برداشتن گام های بعدی در سوریه خواهد بود. واشنگتن و مسکو می توانند به عنوان میانجیگر در معامله ای عمل کنند که در آن بشار اسد در مناطق تحت کنترلش حکومت کرده و سایر نیروهای مخالف نیز مناطقی برای خود تاسیس کنند. این معامله تا زمان پیدا شدن یک راه حل بلند مدت پیدا که در آن سرنوشت اسد نیز مشخص می شود، قابل استفاده است.

دوم، قطعا برای واشنگتن قابل تصور است که هماهنگ با متحدان، به کیف و مسکو در رسیدن به توافقی کمک کند که مطابق با آن منافع مشروع روسیه و استقلال اوکراین، تامین شود. در تئوری یک راه پیوستن به ناتو است. راه حل عملی تر در کوتاه مدت، می تواند مسیر بی طرفی کامل باشد که اتریش در طول و پس از جنگ سرد اتخاذ کرد. اوکراین مانند سوئد می تواند بی طرف باقی بماند و روابطی قوی را با ناتو بسازد. یا به مانند فنلاند می تواند کاملا بی طرف باشد اما در زمان های مناسب به شریکی برای ناتو تبدیل شود. ترامپ باید روی اقداماتی برای محافظت از استقلال و حاکمیت اوکراین اصرار داشته باشد. کریمه در عین حال می تواند راه درمان باشد و نقشی را ایفا کند که کشورهای بالتیک در دوران جنگ سرد داشتند. بدون پذیرفتن کریمه به عنوان بخشی ار روسیه، واشنگتن نمی تواند به عادی سازی روابط بامسکو ادامه دهد.

کنترل تسلیحات فرصت سوم در احتمال رسیدن به یک توافق است. روسیه و ایالات متحده منافع مشترکی در مورد منع گسترش سلاح در ایران، کره شمالی و حتی چین دارند. رئیس جمهور ترامپ تمایل خود به کاهش تعداد سلاح های هسته ای توسط ایالات متحده و روسیه را اعلام کرده است. پیشنهاد جدید باید از سوی دولت جدید ارائه شود. اما در هر سناریویی روسیه به احتمال زیاد درباره سیستم های دفاع موشکی ایالات متحده اعتراض خواهد کرد. با وجود اصرار ایالات متحده درباره این که سیستم دفاع موشکی در اروپا برای مقابله با تهدیدات ایران طراحی شده است، مسکو معتقد است که آنها به کاهش بازدارندگی هسته ای استراتژیک روسیه منجر می شوند.

سابقه تلاش های ناموفق برای رسیدن به معامله ای بزرگ بین ایالات متحده و روسیه عاملی است نگران کننده که باید به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و از آنها درس هایی آموخته شود. اما هر دو طرف در حال حاضر علاقمند به ساختن این معامله هستند. روسیه برای بهبود اقتصاد خود نیاز به ارتباط بهتری با غرب دارد درحالی که روابط خصمانه با روسیه، ایالات متحده را از داشتن یک شریک بالقوه ارزشمند در خاورمیانه برای مبارزه با ترورسیم، دور کرده است. در عین حال هر دو طرف خطر چین را به عنوان قدرتی درحال ظهور احساس می کنند.

رئیس جمهور ترامپ باید ارائه این پیشنهاد که ساختن رابطه ای بهتر بین ایالات متحده و روسیه می تواند به نفع هر دو کشور باشد، امتحان کند. این شانس وجود دارد که او به موفقیت برسد. برخلاف پیشنیان خود، او تمایلی به ترویج تغییری داخلی در روسیه یا گسترش فوری ناتو ندارد. این دو تغییر عمده در سیاست ایالات متحده، به احتمال زیاد به ایجاد واکنشی مطلوب در پوتین منجر می شود. با این وجود تلاش دولت اخیر برای بهبود روابط بین دو کشور، مستلزم این است که ترامپ برای بازسازی بنیان های قدرت و بازدارندگی ایالات متحده کاری انجام دهد.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: روزبه آرش