شکست عملی عربستان در یمن

دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت شصت و هفتم آن را می خوانید:

مقام مهمی که در اداره سوم داخلی کاخ سفید اوضاع عراق را دنبال می کند، درباره این اظهار نظر من که باید از دولت عراق خواسته شود تا پول افراد فاسدی که در دولت هستند به خزانه دولت برگردانده شود، گفت: «در کردستان عراق ذخایر گازی عظیمی وجود دارد که مهم تر از نفت است. اما شرکت هایی که حفاری می کنند و نفت و گاز استخراج می کنند و سرمایه گذاری می کنند، همیشه در معرض قربانی شدن هستند، آیا آنها حاضر می شوند بعد از کاهش شدید قیمت ها سرمایه گذاری کلان در کردستان انجام دهند؟ به هر حال اربیل و سلیمانیه، بین جماعت بارزانی و طالبانی و نوشیران مصطفی تقسیم شده است، همچنین احتمال استقلال کردستان عراق وجود دارد. برای همین هیچ کس نمی داند چه می شود یا احتمال دارد چه پیش آید.»

نظر دادم: «کردها تا الآن توانسته اند در استان خود برچسب ملی و قومی خود را پیش ببرند. اسلام گرایان با وجود این که مسلمان هستند و امکان رفتن به سمت اعلام استقلال را داشته اند، اما الآن از مواضع گذشته خود عقب نشسته اند، آیا این مساله می تواند منجر به رویارویی با کردها شود یا حتی جنگی به راه اندازد؟ با علم بر این که این موضوع آنها را آزار می دهد و ایران و ترکیه نیز مدت ها است که وارد موضوع کُردی شده اند.»

جواب داد: «این نگرانی به جاست. و اگر رخ دهد جای تاسف دارد. البته آن چه درباره امریکا گفتی و این که در آزادسازی موصل تاخیر می کند برای این که می خواهد هم زمان با آزادسازی موصل، رقه نیز آزاد شود، همچنین درباره این نگرانی تو که ممکن است یک ایالت سنی سوری – عراقی بر اراضی دو کشور سوریه و عراق به وجود آید، بگذار به تو بگویم که چنین چیزی ما را بر آن می دارد که وارد تغییر مرزهای کشورها شویم. آیا ما برای چنین کاری آماده ایم؟ ثانیا موضوع آزادسازی رقه مطرح است. ما طرح موصل را داریم و می خواهیم ارتش عراق و عشایر سنی عراقی و کردها را در جنگ آزادسازی موصل مشارکت دهیم. شاید حتی نیروهای ویژه امریکایی نیز مشارکت کنند. اما درباره رقه که گفته می شود ما آزادش می کنیم، باید بگویم آن کس که این ماموریت را انجام می دهد، مجموعه های سوری میانه روی مسلح است. اما آنها ضعیف هستند و ما هم پایگاه های نظامی در آن جا نداریم.»

نظر دادم: «شاید بخواهید نیروهای اردنی این کار را بکنند. فراموش نمی شود که جانشین ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان نیز از آمادگی کشورش برای ارسال نیروهای زمینی به سوریه به ویژه بعد از دخالت نظامی اش در یمن یا جنگی که در آن جا به راه انداخت، صحبت کرد.»

خندید و گفت: «آیا عربستان با دخالت نظامی اش در یمن موفق شد؟ آیا جانشین ولیعهد نیرویی دارد که بتواند این ماموریت را در خاک سوریه با موفقیت انجام دهد؟»

گفتم: «البته نه. اما شاید جوانی اش و رقابتی که میان او با ولیعهد وجود دارد و همچنین ناامیدی عربستان از امریکا او را به این کار وا دارد.» بعد پرسیدم: «آیا گفت وگوهای امریکایی – ایرانی در عراق راه به جایی برده است؟»

جواب داد: «گفت وگویی در کار نیست با وجود این که می خواهیم باشد.»

نظر دادم: « با وجود این که این امریکا نبود که داعش را به وجود آورد اما این مساله باعث شد تا ایران در مذاکرات هسته ای جدی تر باشد تا به موفقیت برسد، همچنین ایران اهل تسنن عراق را تضعیف و متلاشی کرد که باعث شد این شبهه به وجود آید که ایران می خواهد طرح بزرگ و گسترده منطقه ای اش را کامل کند. طرحی که الآن در سوریه و عراق و شاید هم جاهای دیگر پیش می برد. به هر حال، با فروپاشی حکومت های منطقه ای به تدریج اتفاقات دیگری هم روی خواهد داد و اتفاقات دیگری به سود ایران رقم خواهد خورد. البته این موضوع وقت می برد.»

گفت: «در سوریه شاید کردها در جنگ با داعش کمک کنند، اما دیگر چه کسی غیر از آنها در این جنگ مشارکت دارد؟ در برابر چه می خواهد؟»

بعد از آن به سراغ مقام مهمی که قضایای شبه جزیره عربستان و اوضاع خلیج فارس را در اداره سوم کاخ سفید دنبال می کند، رفتم. از او پرسیدم: «آیا آن چه عربستان در حال حاضر از جمله فعالیت های سیاسی منطقه ای و بین المللی و نظامی مستقیم در یمن و غیرمستقیم خارج از آن، انجام می دهد، شور جوانان حاکم است یا رقابت داخلی است؟ البته در جنگ یمن نه عربستان نه ایران هیچ کدام برنده نمی شوند.»

جواب داد: «شکی نیست که شور جوانان نقش دارد. محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد، جوان است و جاه طلبی دارد و می خواهد دستاورد یا دستاوردهایی داشته باشد. اما باید به این هم اعتراف کرد که رقابتی میان او با ولیعهد، محمد بن نایف بر سر این که چه کسی جانشین ملک سلمان بن عبدالعزیز بعد از مرگش بشود هم هست. محمد بن سلمان تلاش می کند تا زمان حیات پدرش جانشین محمد بن نایف شود. البته افرادی هم در خانواده حاکم هستند که شاید از اوضاع عصبانی باشند. شاید آنها با محمد بن نایف گروهی را تشکیل داده باشند. اما در هر حال به نظر می رسد که امور امروزه خیلی بد است. بعضی وقت ها این دو با هم دیدار می کنند. همان طور که پیمان میان عربستان و امارات در یمن پیشرفت هایی را تحقق بخشیده است (اشغال یا آزادسازی عدن). حوثی ها در شمال پیشرفت هایی به دست آورده اند. اما این نگرانی از القاعده هم وجود دارد که بر المکلا مسلط شود.»

نظر دادم: «فراموش نکن که کسی نمی داند چه کسی بر عدن حکومت می کند با وجود این که پیمان رسما و عملا بر آن مسلط است. انفجارها و ترورها در آن بسیار زیاد شده است.»

ادامه دارد...