شصت و هفتمین بخش از سلسله یادداشت‌های جدید سرکیس نعوم:
شیعیان عراق از ایران دست نمی‌کشند
دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت شصت و هفتم آن را می خوانید:
درباره این که موصل چه وقت آزاد می شود، مقام مهمی که در اداره سوم داخلی کاخ سفید اوضاع عراق را دنبال می کند، گفت: «نمی توان زمان دقیقی را تعیین کرد. حیدر العبادی، نخست وزیر عراق وعده داده است که اتفاقاتی که در جریان آزادسازی رمادی رخ داد، در موصل تکرار نشود. اما او ضعیف است. صحبت از انضمام گروه های مبارز سنی به ارتش به صورت غیر مستقیم کرده اما گفته که حقوقشان را می دهد.»
نظر دادم: «وقتی که امریکا صحوه (که اکثرا از عشایر اهل تسنن تشکیل می شد) را برای مبارزه با القاعده و رهبر آن در عراق، زرقاوی به وجود آورد و در کارش هم موفق شد، دولت عراق بر خلاف وعده هایش آنها را خارج از ارتش قرار داد، همچنین حقوقی که حقشان بود را نداد، بعدا همین ها به داعش پیوستند. وقتی که شیعیان عراق پس از اشغال موصل دریافتند که خطر داعش بسیار بزرگ است، و تهدیدی جدی برای بغداد و جنوب عراق محسوب می شود، آیت الله سیستانی حکم جهاد داد و به دنبال آن "حشد الشعبی" و گروه های شبه نظامی دیگر تاسیس شدند. اعضای همه آنها حقوق می گیرند و آزادانه به همه جا می روند. چرا دولت عراق با نیروهای عشایر سنی که به همین شیوه با داعش می جنگند، به همین شکل تعامل نمی کند؟»
جواب داد: «آن چه گفتی صحیح است. عبادی تلاش می کند این کار را بکند و بعدا هم احتمال دارد همین رفتار را با آنها در پیش بگیرد.»
گفتم: «ایران در عراق حضور دارد و حرفش در عراق در تمامی سطوح بسیار خریدار دارد. حاج قاسم سلیمانی، فرمانده "سپاه قدس" در "سپاه پاسداران" همیشه در عراق است و اوضاع را از نزدیک دنبال می کند و شاید بتوان گفت که بر وضعیت اشراف کامل دارد و فرماندهی جنگ ها را بر عهده دارد. شما این روزها را در بغداد و جاهای دیگر زیاد دیده اید.»
جواب داد: «او بعد از اشغال موصل و قبل از آزادی رمادی در عراق زیاد دیده می شد. البته او زیاد به طور علنی رفت وآمد نمی کند. عملا ایران نقش بزرگی در حمایت از جنوب بعد از سقوط موصل و فروپاشی ارتش عراق ایفا کرد. به کردها هم در کردستان عراق کمک کرد.»
نظر دادم: «فکر می کنم نخست وزیر حیدر العبادی، نیت خوبی دارد اما همان طور که گفتی ضعیف است، و نمی تواند وعده هایش را عملی کند یا توافقاتی را کسب کند. انتخابات نمایندگان پیش رو است و می خواهد وضعیت فعلی اش را حفظ کند. اما تحت رحمت ایران.»
جواب داد: «بعضی از شیعیان عراق هویت ایرانی دارند. اما بیشترشان احساس عروبیت می کنند، عراقی ها در زمان صدام حسین با ایران جنگیدند.»
نظر دادم: «این را همیشه از اعراب و خارجی ها و به خصوص کسانی که به شما نزدیک هستند، می شنوم. شیعیان واقعا عرب هستند و می خواهند روابط خوبی با محیط عربی پیرامونشان داشته باشند. اما روزهای صدام اعراب علیه آنها بودند و حتی سنی ها عیله برادران شیعی شان بودند. بعد تروریسم آمد. ایران از فرصت استفاده کرد و شیعیانی را که از دست صدام به آن پناه آورده بودند به شکل بسیار بزرگی سازماندهی کرد، از آنها حمایت کرد و آموزششان داد و مسلحشان کرد و به کشورشان برگرداند تا بعد از سال ها حاکمان کشورشان شوند. به این ترتیب ایران عملا تبدیل به عمق استراتژیک شیعیان عراق شد. آنها از ایران دست نمی کشند حتی اگر با آن به اختلاف بخورند. حتی آیت الله سیستانی، مرجع تقلید نیز به این مساله اعتقاد دارد. صحیح است که با ایران جنگیدند، اما آیا کسی در عراق زمان صدام چه سنی چه شیعی می توانست مخالف جنگیدن با ایران باشد؟ آیا صحیح است که می گویند ایران از طریق گروه های شبه نظامی و ارتش عراق وابسته به خود می خواهد راه ارتباطی جغرافیایی از طریق مناطق سنی نشین عراق به سوریه ایجاد کند؟ آیا امریکا چنین چیزی را می پذیرد؟»
جواب داد: «چند سوال وجود دارد. آینده عراق روشن نیست. ممکن است کشوری غیرمرکزی یا فدرالی ایجاد شود.»
نظر دادم: «عراق تنها کشوری است که سال ها است درگیر جنگ است و بارقه های امید برای حل مشاهده می شوند اما هنوز راه حل ها تکمیل نشده است. اگر به سه کشور تقسیم شود یا فدرالیسمی بر اساس سه کانتون به وجود آید، فدرالی شده است. یکی سنی، دیگری شیعی و سومی کردی.»
جواب داد: «آن چه می گویی صحیح است. کردستان برای کردها یک کشور شده است. اما آیا وضعیت برایشان مهیاست که بخواهند اعلام استقلال کنند یا بر خودمختاری باقی خواهند ماند؟»
نظر دادم: «شاید سقوط قیمت نفت یکی از عواملی باشد که کردهای عراق را بر آن داشته دست از اعلام استقلال بردارند تا همچنان 17 درصدی که از بودجه دولت عراق می گیرند را حفظ کنند و آن را از دست ندهند.»
جواب داد: «با سقوط قیمت نفت حتی دولت مرکزی امکانات مالی ندارد تا بتواند پروژه های مختلفش را پیش ببرد.»
نظر دادم: «اگر دولت پول را از افرادی که همچنان در قدرت هستند و فساد مالی دارند و به فساد خود ادامه می دهند، بگیرد یا به طریقی پول های دزدی به دولت برگردد شاید باب حل بسیاری از مشکلات فراهم شود.»
ادامه دارد...
نظر شما :