پادشاه گیج و مشکوک سعودی

نویسنده: دانیل آر دی پتریس

دیپلماسی ایرانی: برای اولین بار پس از هفت سال و نیم  دوران ریاست جمهوری اوباما، قوه مقننه حق وتوی رییس جمهور را نادیده گرفت و کاخ سفید را مجبور به اجرای قانونی کرد که با آن مخالف بود. این لایحه، البته مورد علاقه حامیان عدالت در برابر اعمال تروریستی (یا JASTA در زبان ویژه واشنگتن نشینان) است و این امکان را برای قربانیان حملات تروریستی در خاک آمریکا فراهم می کند که دولت های خارجی را به دادگاه بکشانند اگر سوءظنی در مورد کمک یا حمایت آن ها در این حملات وجود داشته باشد.

مجلس نمایندگان و سنا به راحتی به دوسوم آرایی که بر اساس قانون اساسی، برای وتو نیاز داشتند، دست یافتند: مجلس سنا 97 به 1 وتوی اوباما را قاطعانه رد کرد و مجلس نمایندگان 348 به 77 در رد حق وتو حاشیه پیروزی چشمگیری داشت. دموکرات های کنگره که کاخ سفید برای واگذار نکردن دفتر ریاست به جمهوری خواهان بسیار به آنها تکیه کرده است، خود از مشتاق ترین افراد برای تصویب قانون JASTA بودند، تا یکی از مفتضحانه ترین شکست های دولت اوباما به راحتی تصویب شود. جاش ارنست، سخنگوی مطبوعاتی این تصمیم را «شرم آورترین کار سنا بعد از سال 1983» خواند.

سناتورها به گرمی دست هم را می فشارند، انگار که تبدیل به قهرمان شده باشند، قهرمان آمریکایی ها و بستگان آنها که در حملات تروریستی کشته یا زخمی شده اند. درحالی که به نظر می رسد بی اعتنا به این واقعیت باشند که اقدامات آنها بیشتر به اسکیزوفرنی شبیه است. یک هفته پیش عربستان سعودی مطمئن ترین و حیاتی ترین متحد آمریکا در منطقه ای پر خطر، جنگ زده و درگیر تروریسم بود. اما در عرض یک هفته، عربستان سعودی شبیه به دولتی سرکش شد که حامی و یاور تروریسم بین المللی است، مساله ای که آمریکا در 15 سال گذشته درحال مبارزه با آن است. در عرض یک هفته اعتماد سناتورها به سعودی ها به عنوان دولتی که از سلاح های ساخت آمریکا به طرزی مسئولانه و مطابق با قوانین بین المللی استفاده می کنند تبدیل به نفرت از دولتی شد که به لحاظ مالی همدست تروریست ها است و بزرگترین کشتار جمعی در ایالات متحده بعد از دوران جنگ داخلی را حمایت کرده است. اگر ملک سلمان و شاهزارده محمد، درباره این که واشنگتن حامی کشور آنها است یا نه، گیج شده اند، در این زمینه تنها نیستند. دانستن این که واقعا در ذهن نمایندگان منتخب آمریکا چه می گذرد برای آمریکایی ها هم دشوار است، چه رسد به عربستان سعودی و باقی دنیا.

یک هفته قبل از این که مجلس سنا مخالفت تند خود را با وتوی رئیس جمهور در مورد قانون JASTA نشان دهد، آنها طرحی همسان درباره عربستان را رد کردند. قانونگذاران مجلس سنای آمریکا روز چهارشنبه هفته گذشته با پیش نویس قانونی که دولت باراک اوباما را از فروش تجهیزات نظامی به ارزش 1.15 میلیارد دلار، از جمله فروش بیش از 130 دستگاه تانک جنگی «آبرامز» و 20 دستگاه «خودرو زره پوش بازیابی»، به عربستان سعودی منع می کرد، مخالفت کردند. تعجبی ندارد اگر گیج و مبهوت شده باشید. بحث در مورد اخلاقیات انتخابی است: هیچ منطقی در این باره وجود ندارد که سلاح های سنگین به کشوری فروخته شود و یک هفته بعد عملا همان کشور بدترین حامی تروریست در خاک آمریکا نامیده شود.

سناتور رند پل، به درستی حق داشت که در طول بحث های هفته گذشته بپرسد: «آیا هیچ کس طنز این قوانین را درک می کند؟» این کارها در واقع تعریف واقعی طنز است: تصویب یک قراداد سلاح میلیارد دلاری با عربستان سعودی، دقیقا همان کشوری که حالا شایسته ترین و تنها کشوری است که می شود در جرایم مربوط به تروریسم از آنها شکایت کرد و آنها را به دادگاه کشاند. این فراتر از کنایه آمیز بودن است، در معنای واقعی کلمه غیرمنطقی است. شبیه به یک شیپورچی است که انجام سرقت را فریاد می زند و سر راهش هر چه به چشم می بیند می دزد، روز بعد پیش صاحب خانه می رود و می خواهد با آنها دوست شود. واقعا اعضای کنگره به چه فکر می کردند؟ آیا واقعا فکر می کنند؟

واشنگتن شهر ساخت و پاخت در معاملات است. باید باور کرد سناتورهایی که به قانونی مترقی رای می دهند همان هایی هستند که وقتی پای منافع در میان باشد، قانونی عجیب را تصویب می کنند. قضیه ساده است، «سهم خود را از کیک داشته باش و بخور»، ریاض متحد نظامی فوق العاده ای است اما وقتی پای ژست گرفتن با بیوه زنان و یتیمان بعد از حملات 11 سپتامبر پیش می آید باید از این خان بهره ای برد. این اولین بار نیست که سیستم قانونگذاری از چنین محاسبات سیاسی ای پیروی کرده است و قطعا آخرین بار نیز نخواهد بود.

فقط به خاطر این که این کار، ژست سیاسی خوبی است این معنا را ندارد که برای سیاست خارجی هم مفید است. پس از توافق هسته ای با ایران، ریاض حالا با سوءظن به رفتار آمریکا چشم دوخته است. احمقانه نخواهد بود اگر باور کنیم که مدتی است ملک سلمان احتمالا به مسئولان آمریکایی به عنوانی مشتی ریاکار نگاه می کند، که یک چیز می گویند اما برای مصلحت سیاسی، کار دیگری می کنند. اقدامات کنگره در دو هفته اخیر دلایل زیادی را برای شک درباره این نظریه باقی نگذاشته است.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: روزبه آرش