آمانو ده دقیقه از پارچین بازدید کرد، نه بازرسی!

باید بدانید که اهمیت فردو در زیرساخت ها است. ۳ هزار ماشین سانتریفیوژ در مسیر ۱۹۰ هزار ماشین برای تولید یک سال نیروگاهی مثل بوشهر خیلی عدد مهمی نیست. اگر کسر بگیریم، این تعداد سه صد و نودم یک سال تولید بوشهر است. ضمن اینکه هدف فردو هم حفظ زیرساخت ها بود، به این معنی که اگر حماقتی از سوی دشمن صورت بگیرد، ما بتوانیم در شرایط سخت هم کار غنی سازیمان را بدون وقفه ادامه بدهیم؛ چون جایی است که از لحاظ استحکام بسیار مستحکم است و خطر نظامی نمی تواند آن را در معرض تهدید قرار دهد.

فواید برجام برای توسعه فعالیت های هسته ای ایران

پرسش: پس یعنی از حیث تحقیق و توسعه و سرپا نگه داشتن آب سنگین و فردو صدمه ای ندیده ایم؟

کمال وندی: این موارد هیچکدام صدمه ای ندیده، بلکه در قبال محدودیت های نسبی که ما پذیرفته ایم،  - کاری به رفع تحریم ها ندارم هرچند این موضوع هم بسیار با ارزش است، - در حوزه هسته ای فضای بسیاری به روی ما باز شد. در حال حاضر ما ارتباطات بسیار زیادی با کشورهای دنیا داریم. اکنون کشورهای اروپایی بسیاری با ما ارتباط دارند و در حال امضای یادداشت تفاهم با آن ها هستیم. 

یکی از مهم ترین موضوعات پاراگراف ۵۹ ضمیمه یک است که در آنجا یک نوع تضمینی از سوی کشورهای طرف مقابل وجود دارد که ایران بتواند سوخت را تولید کند، البته بنا به شرایطی که شرایط سختی برای ما نیست و اگر بخواهیم بگوییم همه این کار ها برای این بود که غنی سازی ما متوقف نشود و به سوخت برسیم، باید بگویم راه تولید و تامین سوخت ما باز شد. اگر یک جایی هم محدودیتی در ارتباط با ۳۰۰ کیلو ذخایر داریم به مجرد اینکه این ذخایر تبدیل به سوخت و یا تبدیل به قرص و میله شود، از آن ۳۰۰ کیلو معاف می شود؛ بنابراین این ۳۰۰ کیلو که به نوعی محدودیت محسوب می شود، عملا محدودیتی برای ما نیست. لذا در یک جمله ما در ماجرای برجام نه تنها تائیدی بر غنی سازی گرفتیم، بلکه آنچه داشتیم را حفظ کردیم. از همه مهم تر راه توسعه را برای صنعت خودمان و آینده باز کردیم.

تعهدات را انجام داده ایم بابت گزارش سوم آژانس نگران نیستیم

پرسش: به زودی سومین گزارش آژانس پیرامون عملکرد جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام منتشر خواهد شد، اولا پیش بینی شما چیست و فکر می کنید این گزارش حاوی چه نکاتی خواهد بود؟ در ثانی فکر می کنید اظهارات اخیر بان کی مون، مرکل و موضع ناتو درباره فعالیت های موشکی کشورمان در روند این گزارش تأثیرگذار خواهد بود یا خیر؟

کمال وندی: گزارش آژانس علی القاعده باید راستی آزمایی اظهارات جمهوری اسلامی ایران باشد و تاکنون دو مورد آن از زمان اجرای برجام صادر شده که دو گزارش تأیید کننده این است که جمهوری اسلامی تعهدات خود را انجام داده است. طبیعتا گزارش بعدی به فاصله سه ماه از گزارش دوم – حدود یک ماه و نیم دیگر – منتشر خواهد شد که طبق پیش بینی ما مشکلی در این زمینه وجود نخواهد داشت، چون تمام تعهداتمان را انجام داده ایم و هیچ مشکلی نداریم که بخواهیم نگران باشیم، اما خوب همیشه موضوع پرونده هسته ای قبل از اینکه یک پرونده فنی باشد، یک موضوع سیاسی بوده. اصلا برجام هم یک راه حل سیاسی برای حل این داستان است، اما همه مسائل سیاسی ما را که حل نکرده، بلکه بخشی از آن را حل کرده است.

حقوق بشر و تروریسم ابزاری برای اعمال فشار بر ایران است

تقابل سیاسی آن ها با ما بیشتر به دلایل ایدئولوژیک و ژئوپلوتیک است. در حقیقت جمهوری اسلامی ایران کشوری دارای یکسری ارزش های دینی و اسلامی است که نمی تواند نسبت به ظلم و بی عدالتی بی تفاوت باشد، طبیعتا این نوع سیاست خارجی را آن ها نمی پسندند. از طرفی به لحاظ موقعیت ژئوپلوتیکی و از حیث امکانات، منابع و نیروی انسانی که دارد کشور مهمی به شمار می رود؛ لذا طبیعی است وقتی چنین کشوری در مدار آن ها قرار ندارد و آن ها فکر می کنند به دلیل اینکه ایران در مدار آن ها نیست برای آن ها مشکل می سازد، می خواهند این کشور را در یک حالت انفعالی قرار دهند و با در پیش گرفتن یک رویکرد تهاجمی و مطرح کردن یکسری سؤالات و ابهامات نظیر حقوق بشر و تروریسم ما را تحت فشار قرار دهد تا نتوانیم از تمامی ظرفیت های خود استفاده کنیم.

حتی در گذشته این فشار ها، شامل فشارهای اقتصادی و سیاسی هم بود و غرب تلاش می کرد تا ارتباط کشور ها با جمهوری اسلامی ایران کمتر برقرار شود، اما در پاسخ به سؤال شما باید بگوییم که آیا آن ها این رویکرد را در قبال ما امروز کنار گذاشته اند؟ که اینگونه نیست. بروز و نمود این اقدامات آن ها می تواند به این شکل باشد که برخی از آن از طریق همینگونه اظهارات دیده می شود و به هرحال به خصوص به خاطر تقابل ایدئولوژیکی که جمهوری اسلامی ایران با آن ها دارد، تا زمانی که این تقابل ایدئولوژیک هست، این حالت چالش و چلنج بین ما و آن ها می تواند وجود داشته باشد. البته ما فکر می کنیم برخی از این ها قابل حل و مدیریت است. امروز هم در دنیا ثابت شده که آنچه جمهوری اسلامی به عنوان موضع اتخاذ کرده و صحبت هایی که داشته، حق بوده است. اتفاقات دنیا و منطقه گواه این امر است.

هیچ مصاحبه ای با دانشمندان هسته ای انجام نشده است

پرسش: آقای دکتر صالحی بعد از توافق هسته ای اعلام کرده بودند که آنچه در بحث فنی توافق کرده ایم، محرمانه نیست؛ اما مواردی بین ایران وآژانس وجود دارد که دارای ترتیبات لازم خواهد بود - مثلا به نحوه بازرسی ها اشاره کرده بودند – در یک سال گذشته موضوع ترتیبات به خصوص از طرف مقابل در ارتباط با بازرسی ها و مباحثی نظیر آن رعایت شده است؟

کمال وندی: ترتیباتی که آقای دکتر صالحی اشاره کرده بودند مربوط به بحث PMD بود، یعنی آن بیانیه ۱۰ ماده ای که بین دکتر صالحی و آمانو امضا شد. بخشی از این خوب محرمانه بود و ۲ ضمیمه داشت که نحوه بازرسی ها و نمونه گیری را مشخص می کرد. این ها باید به گونه ای می بود که در آن نگرانی های ما و آن ملاحظاتی که مقام معظم رهبری داشتند در نظر گرفته شود مثلا چیزی به اسم مصاحبه با دانشمندان نباید وجود می داشت که عملا هم به همین شکلی که ما می خواستیم شد. آن ها در این باره می گفتند که ما ابهام داریم و ما هم در مقابل پاسخ دادیم که ابهامات شما را رفع می کنیم؛ به این شکل که سؤالات آن ها را دریافت کرده و پاسخ بدهیم. به آن ها عنوان کردیم که وقتی ابهامات شما به این شکل رفع می شود، چه لزومی دارد که بخواهید با افراد خاصی مصاحبه کنید.

آمانو ۱۰ دقیقه از پارچین بازدید کرد نه بازرسی

یا مثلا آن ها اصرارداشتند که از پارچین بازرسی هایی انجام شود، اما آنچه ما اعلام کردیم این بود که بازرسی نه بلکه بازدید می تواند انجام بشود، آن هم باید به صورت تشریفاتی انجام شود که استحضار دارید دکتر صالحی به همراه آقای آمانو و معاون ایشان که به ایران آمده بودند، به پارچین رفتند و به مدت ۱۰ دقیقه هم آنجا بودند. یا بحث نمونه گیری بود که خودمان انجام دادیم و اجازه ندادیم که آن ها انجام بدهند، اما در مورد ترتیبات این کار و اینکه چطور انجام شود، چیزهایی بود که باهم توافق کردیم به نحوی که آن ها احساس کنند استاندارد هایشان رعایت شده است و بتوانند به آن نمونه گرفته شده اعتماد کنند و در زمان تجزیه و تحلیل از آن بهره بگیرند. در واقع این ترتیباتی بود که در آن مقطع برای حل PMD مطرح شد و به نتیجه رسید.

پس از این پروسه بود که تمامی قطعنامه هایی که بر پایه PMD دنبال می شد و حتی تصمیماتی که در قالب قطعنامه نبود و صرفا تصمیم بود، لغو شد. بعد از آن ما یک جریان بازرسی ها را داریم که در ۲ قالب پادمانی و پروتکل انجام می شود. ما پروتکل را به صورت موقت و بر اساس توافق برجام انجام می دهیم، البته باید نهایتا این موضوع به تصویب مجلس برسد. ضمن اینکه تصویب این موضوع در مجلس هم مشروط به یکسری اتفاقات است که همگی با هم مفهوم پیدا می کند. اصولا بازرسی ها به همین شکل اتفاق نمی افتد، معمولا ما باید اظهاری داشته باشیم، مثلا DIQ می دهیم و یا می گوییم این تاسیسات برای چه منظور است و چه هدفی از آن داریم، آنگاه آژانس از طریق بازرسی هایش به دنبال راستی آزمایی می رود؛ یعنی هدف از بازرسی ها راستی آزمایی است.

چیزی به اسم «بازرسی غیرمعمول» در جمهوری اسلامی نداریم

اصولا وقتی توافق پادمانی داریم یک نوع حسابرسی مواد هسته ای داریم، یعنی ما مواد هسته ای را حسابداری می کنیم و آژانس در بالا حسابرسی صورت می دهد که این حساب ها درست است یا نه؛ یک چیزی شبیه دیوان محاسبات. مثلا بررسی می کند که اینقدر مواد را از اینجا به آنجا برده اید، آیا این در آنجا موجود است یا نه؟ اما وقتی پادمان می شود، غیر از مواد هسته ای، بعضی موارد که خودش هسته ای نیست ولی می تواند به چرخه سوخت و تولید مواد هسته ای کمک بکند، مثلا مثل سانتریفیوژ ها، رتور سانتریفیوژ و... این ها هم مورد بازرسی قرار می گیرد، اما قبل از بازرسی، اظهاریه باید باشد که برای راستی آزمایی آن بازرسی صورت می گیرد. ما چیزی که از آن بتوان به عنوان بازرسی غیرمعمول یاد کرد، در جمهوری اسلامی ایران نداریم.

غرب خلف وعده کند قدرت برگشت پذیری ایران به شرایط قبل برجام باعث تعجب غرب خواهد بود

پرسش: رئیس سازمان انرژی اتمی سال گذشته عنوان کرده بود که جمهوری اسلامی در حالتی قرار خواهد گرفت که اگر غرب زیر توافق بزند، بلافاصله بتوانیم به حالت قبل از برجام برگردیم، در حال حاضر با توجه به فعالیت برخی آبشار ها و ماشین ها و در خلاء قرار گرفتن بخشی از آن به دنبال اجرای توافق هسته ای، قدرت بازگشت پذیری جمهوری اسلامی به شرایط قبل از برجام در حوزه تاسیسات هسته ای چه میزان است؟

کمال وندی: مقام معظم رهبری در جمع دست اندرکاران نظام عنوان کردند که این ظرفیت در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که ظرف یک سال و نیم به ظرفیت ۱۰۰ هزار «سو» برسد. خوب این بر اساس اطلاعاتدقیق ایشان از توانایی های موجود در سازمان انرژی اتمی است. ما زمانی که محدودیت ها را پذیرفتیم این نگاه را هم داشتیم که اگر طرف مقابل قرار باشد خلف وعده بکند، بتوانیم به سرعت برگردیم به عقب. در این شرایط نه تنها به شرایط قبل از برجام، بلکه به شرایطی برخواهیم گشت که باعث تعجب و حیرت آن ها بشود و الان در چنین جایگاهی قرار داریم. به طور مثال ضرورتی ندارد وقتی ما بخواهیم به شرایط گذشته برگردیم اگر مثلا بیش از ۳ هزار ماشین فعالمان را برداشته ایم، دوباره همان را سرجایش بگذاریم. ما در این شرایط ۳ هزار ماشین پیشرفته تر جای آن خواهیم گذاشت.

معنای چنین جابجایی هم افزایش ظرفیت ما است. ایران امکان تولید چنین ماشین سانتریفیوژ را دارد، ولی فعلا داوطلبانه تولید نمی کند این ماشین ها را. اگر قرار باشددر وضعیت بازگشت به قبل برجام قرار بگیریم، این امکان وجود دارد. نه تنها در این دولت بلکه در دولت قبل هم این امکان بود. چرا در آن دولت ماشین های نسل اول را عوض نمی کردند در حالی که ما در تولید یکی از ماشین ها در حداقل یکی از نسل ها به نتیجه رسیده بودیم. این اتفاق برای این نمی افتاد که در حال مذاکره بودند و نمی خواستند شرایط به نحوی عوض شود که در طرف مقابل احساس بدی ایجاد شود. البته ما معتقد بودیم که در آن برهه که شرایط دعوا بود، استقرار ماشین ها نتایج بهتری درپی داشت، ولی به هر حال به هر دلیلی تشخیص دادند که چون در حال مذاکره هستند، طرف مقابل را تحریک نکنند.
ادامه برجام به نفع همه است.

اکنون، در شرایطی که طرف مقابل خلف وعده بکند، دیگری دلیلی ندارد بخواهیم ماشین نسل اول را بگذاریم، قطعا می توانیم با ماشین های نسل پیشرفته تر که به سرعت هم می توانیم آن ها را بسازیم – حتی خیلی زود تر از آنچه آن ها فکرش را بکنند – ظرفیت را بالا ببریم؛ بنابراین آن ها خودشان می دانند که ادامه برجام به نفع همه و بازگشتن شرایط گذشته به ضرر همه است، به دلیل اینکه ما محدودیت هایی که داوطلبانه پذیرفته ایم، کنار می گذاریم و تازه دستمان برای استفاده از نسل جدید ماشین ها باز می شود.

پرسش: سال گذشته دکتر صالحی وعده داده بود که طی یک سال فرآیند تست مکانیکی سانتریفیوژهای نسل IR ۶ و IR ۸ انجام بشود، سؤال مشخص بنده این است که فرآیند تست مکانیکی این نسل از سانتریفیوژ ها در چه مرحله ای قرار دارد و آیا نسبت به تزریق گاز به سانتریفیوژهای IR ۸ اقدامی صورت گرفته است یا خیر؟

کمال وندی: این ماشین ها نیازمند انجام تست های مختلفی هستند. ما یک زمانی در حالت سرعت این کار ها را انجام می دادیم، اما برخی مواقع ممکن است این سرعت ها مفید نباشد، به طور مثال وقتی ما با سرعت ماشین IR ۱ تولید می کنیم در حالی که می دانیم این هنوز اشکالاتی دارد و آن ها را رفع نکردیم، این یک تصمیم است که می گیریم؛ یعنی تصمیم می گیریم اگرچه اشکالات این ماشین رفع نشده است، افزایش آن ها برای ما مهم است و باید به سرعت آن را اضافه کنیم.

سانتریفیوژهای IR ۶ و IR ۸ با تکیه بر ۲ هزار سند تولید می شود

در مورد IR ۶ و IR ۸ که ماشین های جدید محسوب می شوند، تصمیم ما این است که به جای عجله دقت بیشتری داشته باشیم و در حالت دقت ممکن است کاری که شش ماهه انجام شدنی است، دو ساله انجام بشود. هر کدام از این ماشین ها حداقل نیاز به ۲ هزار سند دارد، یعنی باید تست های مختلفی در مورد آن ها صورت بگیرد. در حال حاضر به آرامی و دقت در حال جلو بردن اقدامات مربوط به این نسل از ماشین ها هستیم و فکر می کنم ظرف چند ماه آینده یک مرحله بسیار مهم و حساس را در این خصوص انجام دهیم.
درباره ماشین های IR ۶ و IR ۸ در مرحله مکانیکال هستیم.

هم اکنون درباره ماشین های IR ۶ و IR ۸ در مرحله مکانیکال هستیم. البته در این مرحله هم گاز تزریق می شود، اما لزوما این گاز، گاز اورانیوم نیست و می تواند سایر گازهای مشابه باشد، چون در مرحله تست هستیم. آنچه می توانیم الان بگویم این است که کار در مرحله تست است و با دقت پیش می رویم.

سانتریفیوژهای IR ۸ ایرانی طی فرآیند ۸ ساله ساخته می شود

پرسش: تا چه زمانی فکر می کنید که فرآیند تست این نسل از سانتریفیوژ ها به اتمام برسد؟

کمال وندی: ساخت این نوع سانتریفیوژ ها ممکن است ۷ تا ۸ سال به طول بینجامد. به طور کلی ۳ جای دنیا ماشین سانتریفیوژ به صورت صنعتی تولید می کنند که از جمله آن می توان به روسیه و آمریکا اشاره کرد، در هیچکدام از این ها شما نمی توانید ببینید که چنین ماشین سانتریفیوژی ظرف مدت ۶ ماه، یک سال و یا ۲ سال به نتیجه رسیده و ساخته شده باشد. متوسط به نتیجه رساندن یک ماشین کمتر از ۶ سال نیست، معمولا ۶ تا ۱۰ سال طول می کشد. بر اساس برنامه ریزی هایی که ما داشته ایم ماشین IR ۸ می تواند تمام تست های لازم را به اتمام برساند و به یک مرحله کامل شدن بر اساس ۲ هزار سندی که عرض کردم برسد.

دلیل احساس خطر صالحی از سخنان مرکل و بان کی مون

پرسش: سخنان اخیر رئیس سازمان انرژی اتمی در واکنش به اظهارات بان کی مون و آنگلا مرکل درباره برنامه موشکی ایران و اینکه آقای صالحی عنوان کرده که «توطئه ای در کار است» بر اساس اطلاعات و فکت خاصی بوده یا اینکه پاسخی به اینگونه اظهارنظرهای غربی است؟

کمال وندی: آقای صالحی چون مدتی وزیر امور خارجه بوده اند، یک سنس و احساس سیاسی دارند، احساسی که مبتنی بر یکسری اتفاقات حس می شود و به جمع بندی می رسد. یک نظامی ممکن است بر اساس چند تحرک احتمال حمله بدهد، در صورتی که این حمله شاید اتفاق نیفتد، این یک احساس است و بر اساس یکسری تجربیات به دست می آید. آقای دکتر صالحی نگران این هستند که وقتی فردی در حد یک صدر اعظم و در حد دبیرکل سازمان ملل متحد مطلبی را عنوان می کند، به همین شکل که چیزی نمی گوید و حتما بر اساس یکسری برنامه قبلی می گوید؛ لذا نمی توانیم بگوییم که اشتباه شده، مگر می شود ۲ مقام در این سطح همزمان در یک مساله مشترک اشتباه کنند؟

برجام به دبیرکل سازمان ملل ربطی ندارد

برداشت آقای صالحی این است که حالا چون غربی ها نتوانسته اند از جمهوری اسلامی ایران در بحث هسته ای... می خواهند به یک شکلی پرونده سازی کنند و برای این کار فعالیت های موشکی ایران را بهانه کرده اند که هیچ مغایرتی با برجام نداشته و هیچ ربطی هم به برنامه هسته ای کشورمان ندارد. با وجود این، همین موضوع موشکی را آقای دبیر کل سازمان ملل تلاش دارد به موضوع هسته ای ربط بدهد. ضمن اینکه برجام هم ربطی به آقای بان کی مون ندارد، بلکه ساز و کارهای خاص خود برای اختلافات داخلی را دارد، مثلا آژانس و کمیسیون مشترک در این باره فعال هستند و اگر هم این مجموعه ها به این رسیدند که مشکلی وجود دارد، باز هم ارتباطی به دبیرکل سازمان ملل ندارد، بلکه آن ساز و کارهای در نظر گرفته شده باید در این رابطه اظهار نظر کنند.

وقتی چنین اظهاراتی عنوان می شود آدم احساس می کند که نکند سفارشی مساله را به وی گفته اند که این را بگوید، یعنی احساس می شود می خواهند از این طریق یک نوع فضاسازی بر علیه جمهوری اسلامی ایران در فضای بین المللی صورت بگیرد.

دلیل واکنش کاخ سفید به سخنان مرکل و بان کی مون درباره توافق

پرسش: اینکه آمریکا بلافاصله نظر صدر اعظم آلمان را رد و بر عدم تخطی ایران از چارچوب های تعریف شده در برجام تاکید کرد را چطور ارزیابی می کنید؟

کمال وندی: این اقدام خوبی است و به نظر ما اینکه هیأت حاکمه آمریکا پشت این داستان باشد را به نظر ما تا حدودی رد می کند، ولی مفهومش این نیست که گروه های تندروی آمریکایی، برخی کشورهای اروپایی و حتی رژیم صهیونیستی پشت این داستان نبوده و نقش نداشته اند، نمی توان به این شکل مساله را پذیرفت. یا نمی توان گفت اشتباهی رخ داده است، اینکه کسی بخواهد از بیرون عوامل و کشورهای تدوین کننده برجام وارد ماجرای توافق هسته ای شود و برای برهم زدن آن تلاش کند پذیرفتنی نیست. به همین دلیل کاخ سفید هم واکنش نشان داد، چون آن ها هم احساس کردند کسی از بیرون تلاش دارد تا به این موضوع و مذاکراتی که رسیدن به نتیجه در مورد آن ۲ سال یه طول انجامیده، صدمه بزند.

ایران باید اظهارات علیه برجام را طلبکارانه دنبال کند

به نظر ما این قضیه و تلاش عده ای خارج از چارچوب و کشورهایی که برای به ثمر رسیدن برجام تلاش کرده اند برای صدمه زدن به این توافق باید پیگیری شود و به صورت طلبکارانه هم دنبال شود. باید این سؤال مطرح شود که چرا آقای بان کی مون چنین موضوعی را مطرح کرده است. یا اینکه چرا خانم مرکل یک بخش هایی را از یک گزارش مشروح جدا کند و با هدف خاصی مطرح نماید؟ مثلا در آن گزارش آمده است ایران تلاش های بسیاری برای دستیابی به کالاهای دو منظوره داشته است، خوب آقای صالحی باید به چنین ادعایی پاسخ بدهد که پاسخ خوبی هم دادند.

آخرین توافقات کنسرسیوم مشترک ایران، آمریکا و چین

پرسش: پیشتر اعلام شده بود که کنسرسیوم مشترکی بین ایران، آمریکا و چین تشکیل شده تا طبق توافق صورت گرفته در پروسه تحقیق، توسعه و ساخت تأسیسات هسته ای به روز در اراک کمک کنند، در مورد آخرین اقدامات که قرار شده صورت بگیرد و آخرین توافقاتی که در این زمینه انجام شده است، توضیح بفرمایید؟

کمال وندی: در مورد اراک کشورهای مقابل ما یک تعهدی بر اساس سند رسمی تنظیم شده در جریان توافق هسته ای دارند، حتی یک گروه کاری هم تشکیل شده که در این زمینه با ما همکاری کنند. منتهی صاحب و مدیر پروژه جمهوری اسلامی ایران است و ما تعیین می کنیم که چه کسی در این گروه کاری چه کاری انجام دهد. از طرف این گروه کاری به جای در ارتباط بودن با همه کشورهای ۱+۵ قرار شد که ما با آمریکا و چین در ارتباط باشیم، این مساله را با ما مطرح کردند و ماهم پذیرفتیم. برهمین اساس یک بیانیه ای صادر شد که در زمینه اراک با هم همکاری و هماهنگی داشته باشیم، جلسات مختلفی هم تاکنون برگزار شده است و کار در مسیر خودش به خوبی پیش می رود.

روز یکشنبه در همین خصوص ما جلسه ای داشتیم، یک بار هم در چین و یک بار در وین در این خصوص مذاکره کرده ایم، هفته آینده مجددا در وین درباره این موضوع صحبت خواهد شد. یکسری پیش نویس های قرارداد وجود دارد که بین طرفین رد و بدل شده است و یکسری مذاکرات فنی هم صورت گرفته است و اطلاعات تخصصی هم بین مهندسان ایرانی و چینی در حال رد و بدل شدن است.
طراحی اولیه درباره راکتور و سوخت اراک انجام شد.

یک تفاوت دیدگاه هایی هم داریم، مثلا ایران درباره راکتور ویژگی هایی در نظر دارد که مثلا پیچیدگی های بیشتری داشته باشد، اما چینی ها می خواهند به صورتی که ساده تر باشد کار صورت پذیرد. این ها مسائلی است که در حال بحث در مورد آن هستیم. به لحاظ زمانی هم به هیچ وجه عقب نیستیم. کار طراحی اولیه در مورد راکتور و سوخت آن تقریبا تمام شده است و بعد از این مرحله بازبینی انجام می شود.

شکل کار مثل قراردادهای معمولی نیست که یک طرف کارفرما و یک طرف پیمانکار باشد، برای همین کار کمی با تاخیر پیش می رود، مثلا در همین بحث بازبینی نمونه هایی که قرار است بررسی شود، گفته ایم مهندسان ما هم باید کنار افراد بازبین قرار بگیرد یا در خصوص طراحی اعلام کرده ایم که توسط مهندسان ایرانی صورت بگیرد و آن ها هم به ما کمک بکنند. در خصوص تجهیزات هم اعلام کرده ایم که همه تجهیزات نباید چینی باشد، بلکه بخشی از آن باید از اروپا تامین شود، این ها بحث هایی است که در هر پروژه ای مطرح می شود. در مجموع ما در مسیر درست و بدون اتلاف زمان پیش می رویم.

امروز یا فردا نتایج پایانی فروش آب سنگین به آمریکا را اعلام می کنیم

پرسش: به عنوان آخرین سؤال به دلیل محدودیت وقت، در مورد فروش آب سنگین به آمریکایی ها آخرین اتفاقاتی که افتاده است را اشاره بفرمایید؟

کمال وندی: در مورد آب سنگین مذاکرات را انجام داده ایم و گفته ایم که پول واریز شود. در مراحل پایانی قرار داریم و امروز یا فردا نتایج پایانی را اعلام می کنیم.