نتانیاهو اعتبار سیاسی ندارد

نویسنده: آکیوا الدر

دیپلماسی ایرانی: ۱۰ سال پیش زمانی که بنیامین نتانیاهو به عنوان وزیر اقتصاد دولت اسرائیل مشغول به کار بوده، کارت اعتباری در اختیار نداشت و به همین دلیل از یکی از کارمندان دفتر خود خواست تا پول بلیت هواپیمای پسرانش را پرداخت کند. این تنها یکی از ده ها اتهامی است که علاوه بر انتقادهای سیاسی، علیه نخست وزیر اسرائیل مطرح شده است.

واقعیت این است که اعتبار شخصی و سیاسی بنیامین نتانیاهو به شدت خدشه دار شده است. این روز ها یافتن سیاستمدار یا یک مقام ارشد اسرائیلی در تل آویو که معتقد باشد دولت در دست فرد مناسبی است، بسیار دشوار شده است. بررسی های انجام شده توسط آژانس نظرسنجی «رفیع اسمیت» حاکی از آن است که اگر همین امروز برای ۱۲۰ کرسی کنست انتخاباتی برگزار شود، حزب فرضی جدیدی با حضور موشه یعالون و گیدئون سار، وزرای سابق دولت نتانیاهو، و موشه کحالون، وزیر دارایی فعلی دولت، پیشتاز خواهند بود و ۲۵ کرسی را به دست خواهند آورد. بر اساس این نظرسنجی حزب لیکود به رهبری نتانیاهو تنها ۲۱ کرسی را به دست خواهد آورد. (لیکود در حال حاضر ۳۰ کرسی در کنست دارد.)

در نتایج این نظرسنجی همچنین آمده، یش آتید، رهبر مخالفان، ۱۳ کرسی را به دست خواهد آورد که دو کرسی بیشتر از کرسی هایی است که هم اکنون در کنست دارد. حزب مخالف «کمپ صهیونیست» هم که اکنون ۲۴ کرسی دارد تنها ۱۱ کرسی را به دست خواهد آورد.

نتانیاهو تاکنون توانسته فهرستی طولانی از بحران های سیاسی را پشت سر گذاشته و از زیر بار پرونده های بسیاری که پلیس علیه او (و خانواده اش) تشکیل داده شانه خالی کند. با این حال، به نظر می رسد که این بار زمین زیر پای او به شدت سست بوده و در حال لرزیدن است. او در تلاش شتابزده خود برای محکم کردن جایگاهش، به حساس ترین نقطه اسرائیل ضربه زد: امنیت. حتی معتقد ترین منادیان او، از جمله تزاهی هانگبی و یووال اشتاینیتز وزرای کابینه او، ادعا نمی کنند که آویگدور لیبرمن که به عنوان وزیر دفاع (جنگ) انتخاب شده، به دلیل توانایی هایش برای مواجهه با پیچیدگی های شرایط موجود، گزینه بهتری نسبت به وزیر قبلی است. موشه یعالون، وزیر پیشین اواخر ماه می به دلیل تشدید فشار ها برای کناره گیری از سمت خود استعفا داد. نزدیکترین متحدان نتانیاهو احتمالا به اتهام بنی بگین، همکار خود در حزب لیکود و عضو کنست که نتانیاهو را متهم کرده در قبال امنیت شهروندان اسرائیلی غیرمسئولانه رفتار کرده، هم پاسخی نخواهند داد.

آوی گبای، وزیر حفاظت از محیط زیست که ۲۷ ماه می از سمت خود استعفا داد، تنها عضو ائتلاف حاکم نیست که فکر می کند حتی در بدبینانه ترین حالت، برکناری موشه یعالون و انتصاب لیبرمن گامی غیرمعمول بوده است. گبای که در اعتراض به این اقدام نتانیاهو از مقام خود استعفا داده ۳۰ ماه می در فیس بوک خود نوشت: «از آنجایی که از نزدیک شاهد این بودم که چطور درباره امور مربوط به ما تصمیم گیری و این تصمیم ها اجرا می شود، تصمیم گرفتم برای نفع عمومی کار کنم و به دنبال راه هایی برای اعمال نفوذ و ایجاد تغییر باشم.»

به اعتقاد ناظران، گبای، به همراه یعالون، سار و دیگر مقام های ارشد حزب لیکود گزینه های مناسبی برای نهاد سیاسی مجازی رقیب نتانیاهو هستند. نخست وزیر فعلی اسرائیل اعتبار خود را از دست داده و دشوار بتوان گفت که کشف اخیر و عجیب او درباره اینکه ریشه سفاردی دارد، موقعیت او را در میان اسرائیلی های سرخورده و فقیر قوم سفاردی بهبود خواهد بخشید.

انتخاب لیبرمن همچنین روابط متزلزل میان حزب لیکود و «خانه یهودی» (HaBayit HaYehudi)، متحد کوچکتر این حزب را هم تحت تاثیر قرار داده است. حزبی که نفتالی بنت، وزیر آموزش اسرائیل، رهبری آن را برعهده دارد. این در حالی است که نتانیاهو در ماه مارس ۲۰۱۵ به لطف ده ها هزار رای دهنده همین حزب توانست پست خود را حفظ کند.

نتانیاهو خود را بیش از یک بار از بن بست های سیاسی رهانیده است، بن بست هایی که به نظر می رسید پاین کار سیاسی اوست. نخست وزیر اسرائیل امروز هم با چالش های جدی روبه روست. در حال حاضر طرح صلح منطقه ای که قرار است به زودی مطرح شود شرایطی را برای او ایجاد کرده که مشابه خروج نیروهای ارتش اسرائیل از غزه در سال ۲۰۰۵ و تخلیه شهرک های اسرائیلی در زمان نخست وزیری آریل شارون است. نتانیاهو اکنون باید خود را از تهدید یک طرح دیپلماتیک بین المللی برهاند: طرحی فرانسوی ـ آمریکایی که قرار است در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شده و فلسطین را بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ به رسمیت بشناسد. او همچنین باید اتهام های سنگین فساد را هم کنار بزند.

مقام های رسمی که از تلاش های اخیر عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر، برای برگزاری کنفرانس منطقه ای مطلع هستند، می گویند لیبرمن به نتانیاهو قول داده از ابتکار مصر برای گفت و گوهای صلح حمایت کند. این احتمال وجود دارد که با ورود دولت نتانیاهو به گفت و گوهای صلح، نفتالی بنت، وزیر تندروی آموزش از دولت خارج شود. منابع مطلع انتظار دارند که اسحاق هرتزوگ، رهبر کمپ صهیونیست، در ازای کرسی وزارت خارجه به همراه معدود دوستانش جای خالی بنت را در دولت پر کند.

اما شرایط نتانیاهو بسیار وخیم تر از آریل شارون است. شارون با انشعاب حزب لیکود، میانه رو ها را از این حزب جدا کرده و حزب کادیما را تاسیس کرد (و اعتبار سیاسی خود را همچنان حفظ کرد). یک تفاوت دیگر نیز وجود دارد. وقتی سوءظن ها درباره دست داشتن اعضای خانواده آریل شارون در اقدامات غیرقانونی بالا گرفت، عمری شارون، پسر آریل شارون، با برعهده گرفتن بار سنگین این اتهام ها به زندان رفت. اما نتانیاهو نمی تواند توقع داشته باشد که همسرش، سارا، با برعهده گرفتن مسئولیت سوء استفاده های مالی خانواده، به جای او به زندان برود. بنابراین نتانیاهو هیچ راهی ندارد جز اینکه به وفاداری دادستان کل، حسابرسی دولتی و رئیس پلیس دل ببندد و امیدوار باشد که تحت تعقیب قرار نخواهد گرفت.

منبع: المانیتور/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ ۳۰