واشنگتن راه خود را از آنکارا جدا کرده است

دیپلماسی ایرانی: یک گروه تروریستی مرتبط با داعش مسئولیت حمله تروریستی  ماه می در طرطوس و جبله سوریه را برعهده گرفت، حمله ای که در جریان آن 150 غیرنظامی کشته و بیش از 200 تن زخمی شدند. ماکسیم سوچکوف، تحلیل گر روس، معتقد است که حمله طرطوس در منطقه ای اتفاق افتاده که کاملا تحت کنترل نیروهای دولتی بشار اسد قرار داشته است. این در حالی است که روسیه هنوز در بندر این شهر یک ناو جنگی دارد و یک پایگاه شناسایی هوایی نیز در منطقه لاذقیه قرار دارد. سوچکوف معتقد است که این حمله انتحاری می توانست احتمال نخستین حمله استراتژیک روسی علیه گروه های تروریستی و سلفی را بیشتر کند.

مسکو پیش از حمله 23 ماه می هم به طور تلویحی از تشدید اقدامات علیه جبهه نصرت و گروه های مرتبط با آن صحبت کرده بود. وزارت دفاع روسیه اعلام کرده که یک وقفه در جنگ هوایی علیه تروریست ها، به گروه های مسلح اجازه خواهد داد که با جبهه نصرت متحد شده و خود را از القاعده جدا کنند. بیست و ششم ماه می بود که جبهه نصرت، احرار الشام و گروه های تروریستی دیگر شهر دیرالخبیه (Dirkhabiyah) در نزدیکی دمشق را تصرف کردند. احرار الشام در چند ماه گذشته که حملات ایالات متحده و روسیه علیه گروه های وابسته به القاعده در سوریه شدت یافته، بیش از پیش به جبهه نصرت نزدیک شده است.  گفته شده، در مذاکرات ژنو که برای چند هفته به تعویق افتاده است، هدف اصلی روسیه تشکیل کارزاری برای هدف قرار دادن جبهه نصرت و متحدان آن، به ویژه در اطراف حلب و ادلب است که می تواند نقطه عطفی در جنگ سوریه باشد.

شکست ترکیه در جنگ نیابتی

در این میان ترکیه و ایالات متحده به شدت تلاش دارند تا به رغم اختلاف جدی در سوریه حفظ ظاهر کنند. جوزف وتل، فرمانده، فرمانده عالی ارتش آمریکا در خاورمیانه، هفته گذشته مخفیانه به سوریه رفت و با نیروهای کرد سوریه در شمال این کشور دیدار کرد. وتل همچنین به آنکارا رفت و با مقام های ترکیه ای نیز دیدار کرد. این مقام ارشد نظامی به ستون نویس روزنامه واشنگتن پست گفته است که هدفش از این سفر تلاش برای ایجاد تعادل میان نقش ترکیه، به عنوان متحدی کارآمد، با یگان های مدافع خلق سوریه (ی پ گ)، و نیروهای سوریه دموکراتیک (اس دی اف) در مبارزه با داعش بوده است. وتل در سخنانی از نیروهای کرد سوری به عنوان متحدان خیلی خوب در منطقه یاد کرده بود، (توصیفی که اصلا به مذاق دولتمردان ترکیه به ویژه شخص رجب طیب اردوغان خوش نیامد.)

برخلاف یگان های خلق سوریه، نیروهای نیابتی ترکیه در جنگ سوریه که ملغمه ای از سلفی هایی متمایل به جبهه نصرت هستند، یک افتضاح کامل هستند. همین هفته گذشته داعش حداقل هفت روستا را در منطقه شمال حلب (که در اختیار این نیروها بود) تصرف کرد.

فهیم تاشکین، روزنامه نگار ترک می گوید، عملیات نظامی به رهبری نیروهای سوریه دموکراتیک برای آزاد کردن جرابلس به دلیل مخالفت ترکیه با حضور نیروهای کرد در این عملیات به تعویق افتاد. تاشکین می نویسد، اگر عملیات برای حمله به رقه نیز با کندی پیش رفت به دلیل قابلیت های عملیاتی نسبتا پایین نیروهای سوریه دموکراتیک بود. در همین حال، پنتاگون با انتقاد شدید ترکیه به دلیل استفاده نیروهای ویژه ایالات متحده از یونیفورم هایی با آرم یگان های خلق سوریه (ی پ گ) در سوریه مواجه شد. از نظر ترکیه نیروهای کرد ی پ گ متحدان حزب کارگران کردستان (پ ک ک) در سوریه هستند و بنا بر این یک سازمان تروریستی به حساب می آیند.

به نظر می آید که اختلافات ترکیه و ایالات متحده به رغم تلاش دو طرف برای ظاهرسازی شدید بالا گرفته است. شان مک کارتی، فرمانده ارشد نیروی هوایی آمریکا، به المانیتور گفته است که عملیات هوایی علیه داعش در سوریه اغلب خارج از پایگاه اینجرلیک و عمدتا مستقل از ماموریت های ترکیه برنامه ریزی و هدایت می شود. مک کارتی گفته است: «ما به آنها (ترکیه ای ها) نمی گوییم که قرار است کجا برویم.»

ترکیه از اواسط 2015 به آمریکا و متحدانش اجازه داده که از پایگاه اینجرلیک استفاده کنند.

از سوی دیگر، راز فاش شده این است که ترکیه از یک سو تلاش دارد تا پیشرفت کردهای سوریه را خنثی کند و از سوی دیگر به دنبال قطع طناب حیات جبهه نصرت در شمال سوریه است. هیچ شکی نیست که ترکیه گام هایی را برای مبارزه با داعش برمی دارد اما مقابله با کردهای سوریه برای آنکارا در اولویت قرار دارد. تاشکین نتیجه می گیرد که "هیچ جایی برای خوش بینی نسبت به تغییر خطوط قرمز ترکیه درباره کردها وجود ندارد و (بنا براین این احتمال وجود دارد که با گذشت زمان اختلافات ترکیه و آمریکا درباره سوریه بیش از پیش عیان شود.)

در این میان اما، بازندگان واقعی مردم سوریه هستند، از جمله کسانی که به دلیل نگرانی های ترکیه از کردها و پیشرفت های آنان در سوریه و در نتیجه کارشکنی این کشور، باید تحت سلطه استبدادی نیروهای داعش زندگی کنند. سوری هایی که موفق شده اند از مناطق تحت کنترل داعش در اطراف حلب بگریزند، زندگی تحت سلطه این گروه تروریستی بنیادگرا را جهنمی غیرقابل تحمل می خوانند. در حالی که کارشناسان و تحلیلگران به پیچیدگی ها و چالش های سیاست های قومی و فرقه ای موجود در سوریه اذعان دارند، یک ضرورت و اولویت برای تمرکز وجود دارد و آن نابودی داعش و القاعده در این سرزمین است.

منبع: المانیتور/تحریریه دیپلماسی ایرانی/30