افشاگری اوحدی درباره خواسته‌های عربستان

 رئیس سازمان حج و زیارت با افشاگری کارشکنی عربستان در موضوع حج، از محتوای 11 بند منفی تحکم آمیز سعودی ها در تفاهم نامه ای که دولت ایران حاضر به امضای آن نشد، پرده برداشت.

به گزارش ایسنا، سعید اوحدی گفت: دولت عربستان بیش از 11 بند را به تفاهم نامه حج ایران و این کشور اضافه کرده بود که سال های گذشته خبری از آنها نبود.

او که پیش تر دو مورد از این بندها را اعلام کرده بود، یادآور شد: محدودیت در استفاده زائران ایرانی از هواپیمای شرکت های داخلی و صدور ویزا در کشور ثالث از جمله این بندهای منفی تفاهم نامه حج بود که بعد از ساعت ها رایزنی نظر آنها در این باره تغییر کرد؛ اگر چه در موضوع صدور ویزا در خاک ایران، هیچ هماهنگی و توافقی بین وزارت خارجه عربستان و حافظ منافع آنها در ایران یعنی سفارت سوئیس صورت نگرفته بود.

وی بیان کرد: تفاهم نامه پیشنهادی عربستان کاملا یک طرفه بود و روح تفاهم نامه های قبلی در آن جریان نداشت. برداشت ما این بود که اگر دولت عربستان اعتقاد دارد حج از مسائل سیاسی جداست، پس چرا چنین تفاهم نامه ای را آن هم با تاخیر و با اعمال محدودیت، تنظیم می کند؟ ما به آنها متذکر شدیم که استفاده از ناوگان هوایی داخلی حق زائران ایرانی است و قانع کردن طرف سعودی حدود سه ساعت و نیم زمان برد.

اوحدی افزود: در خصوص صدور ویزا نیز وزارت حج عربستان هیچ اراده ای نداشت و در دور نخست مذاکرات، صراحتا اعلام کرد که باید با وزارت خارجه شان هماهنگ کند و تاکید کرد راهکاری تبیین نکرده اند. این چگونه ممکن است؟ ما برای امضا تفاهم نامه به عربستان رفته بودیم. دولت این کشور با ایران روابط سیاسی اش را قطع کرده است، مگر می توانستند راهکاری نداشته باشند؟ مساله آن است که عربستان اراده جدی برای نپذیرفتن زائران ایرانی داشت و می خواست با خریدن زمان، مانع حج ایرانی ها شود.

اقدام عربستان برای حذف پرچم ایران
وی اضافه کرد: متقاعد کردن سعودی ها درباره اصلاح بند ویزا، در جلسه ای هفت هشت ساعته اتفاق افتاد. باید این موضوع را درنظر گرفت که تکمیل نرم افزار ویزا بسیار پیچیده است. فقط یک ماه شبانه روز باید وقت گذاشت تا اطلاعات 20 قرارداد حج در آن سیستم ثبت شود تا نهایتا ویزاها صادر شود.

او سپس به دیگر بندهای منفی این تفاهم نامه اشاره کرد و گفت: ممنوعیت نصب پرچم جمهوری اسلامی ایران در ساختمان های مورد استفاده زائران ایرانی و همچنین در مسیر حرکت زائران، یکی از بندهای منفی این تفاهم نامه بود. این در حالی است که ما پیشنهاد داده بودیم در مسیرهای پرازدحام، تابلوهای اطلاع رسانی مزین به پرچم جمهوری اسلامی ایران نصب شود تا هدایت زائران در چنین مناطقی به درستی و با رفع مشکلات قبلی صورت گیرد. تنها امکان ما برای اطلاع رسانی، پرچم کشورمان است. چه دلیلی برای محدود کردن آن وجود دارد، غیر از اینکه عربستان با عینک ذره بینی به حج ایرانی ها نگاه می کند؟

رئیس سازمان حج و زیارت ادامه داد: اعمال محدودیت در تعداد درمانگاه های ایران در عربستان هنگام موسم حج، اعمال محدودیت در انتقال دارو برای استفاده زائران ایرانی در عربستان، اعلام جزئیات اطلاعات پزشکان ایرانی اعزامی به حج و همچنین تعیین ظرفیت برای پزشکان، بند منفی دیگر این تفاهم نامه بود که واکنش صریح ما را در پی داشت.

نفوذ عربستان به شبکه اطلاعاتی حج ایران
وی اضافه کرد: عربستان همچنین استقرار چادرهای امداد و نجات ایرانی ها را در مسیر جمرات و مشعر، ممنوع و تاکید کرد که درمانگاه های ایرانی باید مجوز استقرار داشته باشند. چنین محدودیت هایی در شرایطی اعمال می شود که عربستان به عنوان میزبان حجاج باید قبول کند که در فضای مشورتی، خدمات را توسعه دهد، نه آنکه آن را محدودتر کند.

رئیس سازمان حج و زیارت گفت: دولت عربستان از ما خواست اسامی اعضای بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت که به حج اعزام می شوند را به همراه پست اجرایی و سوابق آنها اعلام کنیم. ما می خواهیم حج انجام بدهیم و ساختار تشکیلاتی حج ایرانی ها ما هستیم، پس ما (سازمان حج و بعثه) تصمیم می گیریم چند نفر برای انجام امور و عملیات به حج بروند.

ماجرای مچ بندهای الکترونیکی
او همچنین درباره دستور عربستان برای استفاده زائران ایرانی از «مچ بند الکترونیکی»، توضیح داد: متاسفانه رسانه های ایرانی به موضوع دستبند، درست نپرداختند. خود سازمان حج استفاده از چنین دستبندی را به عنوان جایگزین کارت های PVC که در فاجعه منا مخدوش و شناسایی زائران را دشوار کرد پیشنهاد کرده بود، ولی مساله آنجا بود که دولت عربستان صراحتا اعلام کرد این مچ بندها را خودش طراحی می کند و به ایران اجازه نمی دهد طرح خود را اجرا کند.

اوحدی سپس به بند منفی دیگری از این تفاهم نامه امضانشده اشاره کرد که بحث داغ رسانه های سعودی نیز بوده است و درباره آن گفت: آنها تاکید کردند که زائران ایرانی حق برگزاری هیچ مراسمی را در اماکن عمومی ندارند. پرسش ما این است که مگر حج غیر از این است که بهره برداری معنوی از آن می شود؟ آیا برگزاری جشن غدیر خم و سوگواری برای شهادت ائمه (ع) خلاف است؟ وزیر حج عربستان در دو دور مذاکرات، منطقی برای پاسخگویی نداشت.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به سردرگمی و ناهماهنگی های طرف سعودی در دو دور مذاکرات حج، اظهار کرد: این ناهماهنگی ها باعث کندی پیشرفت مذاکرات شد. ضمن آنکه در مذاکرات اخیر نوعی سردرگمی را در مسئولان حج عربستان شاهد بودیم.

اوحدی همچنین درباره خواسته به حق ایران برای استفاده از خدمات کنسولی در هنگام حج، تصریح کرد: امسال به خاطر قطع روابط، نه سفارت و نه کنسولگری در این کشور نداریم و حتما در طول حج به طور طبیعی اتفاقاتی می افتد، چرا که هر سال احتمال مفقودشدن گذرنامه زائران وجود دارد و باید مرکزی باشد که مجوز خروج برای این زائران صادر کند. اگر زائری حادثه دید، کجا باید از حق زائر در دادگاه ها دفاع کند؟

وی اضافه کرد: سال گذشته 40 مورد دستگیری به بهانه های واهی صورت گرفت، البته زائران ایرانی بعد از دو سه روز آزاد شدند که عربستان به خاطر آن عذرخواهی هم نکرد، اما در هر حال وجود امکانات کنسولی، تضمینی برای تامین امنیت زائران است.

رئیس سازمان حج با اشاره به اصرار وزیر حج عربستان برای امضای چنین تفاهم نامه ای اظهار کرد: در دو تماسی که با وزیر جدید حج عربستان داشتم، می گفت «تفاهم نامه را امضا کنید و من نظر موافق وزیر خارجه را درباره خدمات کنسولی می گیرم». من در پاسخ به این خواسته ایشان، ماجرای بی توجهی وزارت خارجه کشورشان را به نامه آن وزارتخانه در تعیین تعداد نفرات هیأت مذاکره کننده ایران در دور نخست تعریف کردم. قرار بود آن هیأت هشت نفره باشد که به پنج نفر رسید. حالا در شرایط موجود، چه تضمینی وجود دارد وزارت خارجه به درخواست وزارت حج این کشور بی توجهی نکند؟

دعای کمیل مانع حج ایرانی ها شد؟
وی افزود: این تناقض در دعای کمیل سال گذشته اتفاق افتاد. با آنکه وزیر حج در تفاهم نامه موافقت خود را اعلام کرده بود، اما در لحظه آخر اعلام کرد ایران نمی تواند چنین مراسمی را برگزار کند؛ چون وزارت کشور عربستان مخالفت کرده است. من به وزیر وقت گفتم که مشکل عربستان با ایران، دعای کمیل نیست چرا که در 10 سال گذشته حتی یک مورد دستگیری در این مراسم اتفاق نیفتاده است. سیاسی نبودن این دعا را حتی وزیر حج قبل، تایید کرده بود. او گفته بود که از سر کنجکاوی شاهد مراسم دعای کمیل در کنار مسجدالنبی (ص) بوده است و تایید کرده که این دعا سیاسی نیست و زائران ایرانی، مراسم را حتی بدون آنکه یک شعار سیاسی بدهند، پاکیزه تر از قبل، ترک می کنند.

اوحدی گفت: مشکل عربستان دعای کمیل نیست. مساله آن است که سعودی ها مذاکرات حج را 5 ماه به تاخیر انداختند و برای نرسیدن مهمان به خانه، مانع تراشی کردند.

6000 نفر از حج انصراف دادند
این مقام مسئول در سازمان حج و زیارت در ادامه با اشاره به انصراف 6000 تن از 17 هزار نفری که برای حج واجب در کاروان های امسال ثبت نام کرده بودند، اظهار کرد: این آمار ناشی از دغدغه مردم است. برای همین با وزیر حج عربستان در دور اول مذاکرات به توافق رسیدیم که جنگ رسانه ای را در این کشور تلطیف کند که در سفر بعدی نه تنها شاهد این اقدام نبودیم، بلکه اوضاع بدتر هم شد.

وی یادآور شد: دولت عربستان در دور اول مذاکرات به هیچ وجه ادب سیاسی و پذیرایی از هیأت سیاسی ایران را رعایت نکرد. وقتی آنها با یک هیأت رسمی و سیاسی این طور رفتار می کنند، قطعا می توان پیش بینی کرد که با زائران ایرانی در حج چگونه برخوردی خواهند داشت.

او در تایید این پیش بینی مصداقی آورد و بیان کرد: در یک مورد، زائران ایرانی داخل اتوبوس منتظر راننده برای انتقال به مسجدالحرام بودند که ناگهان یکی از افراطیون سوار می شود و اتوبوس را به سمت جاده مدینه به حرکت درمی آورد و با تیر چراغ برق، تصادف می کند. اگر این اتفاق نیفتاده بود، معلوم نبود چه بلایی سر آن زائران می آمد. همچنین سال گذشته تعدادی بچه را تحریک کرده بودند که با سنگ و چوب به زائران ایرانی حمله کنند. عربستان وقتی می گوید زائران را می پذیرم و از ایران می خواهد تفاهم نامه را امضا کند، چه راهکاری برای چنین مواقعی دارد؟ چرا ایران باید چنین تفاهم نامه ای را در فضای تحکمی امضا کند؟

اوحدی ادامه داد: وقتی در مذاکرات، دیه جان باختگان منا و وعده دولت عربستان در این باره یادآوری شد و خواستیم این موضوع در قراردادی ذکر شود تا سازمان حج با پلیس سعودی برای پیگیری دیه ارتباط برقرار کند، آنها در پاسخ گفتند «به این موضوع بعد از دیه جرثقیل رسیدگی می شود و لازم است مسائل امنیتی را با وزارت کشور هماهنگ کنیم.»

وی گفت: متاسفانه به صورت هدفمند با پشتیبانی بعضی دستگاه های سعودی اتفاقاتی می افتد. ما در مذاکرات اخیر، توهین و جسارت امام جمعه سعودی ها را به وزارت این کشور منتقل کردیم که با این توجیه مواجه شدیم «تصرفات شخصی است»!

بی احترامی سعودی ها به قرآن
رئیس سازمان حج و زیارت افزود: ما در سال های گذشته شاهد برخوردهای ناشایستی از سوی سعودی ها بودیم. آنها قرآن های زائران ایرانی را می گرفتند و بارها شاهد بودیم که این قرآن ها را پرت می کردند. پاسخ وزیر حج به چنین اقدامی این بود که شاهد ورود قرآن های تحریف شده از سوی زائران برخی کشورها بودیم و پاسخ من به آنها این بود که نمونه ای از قرآن اهدایی به زائران ایرانی به امیر و وزیر حج عربستان ارائه شده و ایشان از آن برخورد ناراحت شده اند چون شاهد بودند این قرآن با قرآن خودشان تفاوتی ندارد و تحریف نشده است.

وی افزود: در نیروهای امنیتی تحمل وجود ندارد. سال گذشته 150 لب تاپ را از زائران ایرانی جمع کردند و اگرچه آنها را روز بعد تحویل دادند، اما این نوعی توهین است که نمی توان تحمل کرد و معتقدیم این کارها جز اذیت کردن زائران، معنی دیگری ندارد.

سناریوی خطرناکی علیه ایران نوشته شده
اوحدی همچنین به اقدام عجولانه دولت سعودی در اعلام امضای تفاهم حج از سوی هیأت مذاکره کننده ایرانی اشاره کرد و گفت: انتشار این مطلب به صورت گسترده در عربستان و به دنبال آن تکذیب این خبر در روز بعد از سناریوی بسیار خطرناکی برای فضاسازی رسانه های این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران حکایت دارد.

اوحدی که در بخش گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما سخن می گفت، با اشاره به چگونگی پیگیری دیه جان باختگان منا و تاکیدات مقام معظم رهبری درباره آن فاجعه بیان کرد: احکام شرعی «قتیل الزحام» تایید می کند که کشور میزبان باید از بیت المال دیه را پرداخت کند. دولت عربستان باید در این باره و البته زمانی که در حال از دست رفتن است، پاسخگو باشد.

رئیس سازمان حج و زیارت افزود: تا کنون دستگاه دیپلماسی و دادستانی کل کشور، پیگیری های خوب و جلسات کارشناسی متعددی در این باره داشته اند. مستندات این پرونده تقریبا کامل شده و تلاش شده وکلای زبده و حتی آنهایی که از سایر کشورها برای پیگیری این پرونده ابراز علاقه کرده اند، به کار گرفته شوند.

سرنوشت حج سال بعد چه خواهد شد؟
وی درباره حج آینده نیز گفت: سازمان حج و بعثه مقام معظم رهبری در پنج ماه همه تلاش شان را کردند و حتی گاهی به خاطر آن همه اصرار و مداومت، مورد انتقاد قرار گرفتند ولی ما بر این باوریم که حج، حق شرعی است و کسی نمی تواند این حق را سلب کند. این حقوق باید استیفا شود. ماموریت ذاتی ما هم پشتیبانی و دفاع از تحقق احکام شرعی است.

او تاکید کرد: حج سال آینده را یقینا پیگیری می کنیم تا این حق شرعی اقامه شود، حتی سهمیه از دست رفته زائران ایرانی که امسال محروم شدند را پیگیری می کنیم. این دولت عربستان بود که زائران ایرانی را از حج محروم کرد. اقدام آنها بسیار قابل تأمل است و عربستان باید پاسخگو باشد.