پایه‌های حکومت آل سعود لرزان شده است

خبرگزاری رویترز در مقاله ای به پیامدهای احتمالی برنامه های اصلاحات و مدرن سازی شاهزاده «محمد بن سلمان» پرداخت و با اشاره به ناخوش آمدن این اقدامات به کام بخشی از نهاد قدرت، پیش نتیجه گیری کرد که شاید عربستان دوباره کشوری چندپاره شود.

به گزارش فارس، رویترز در گزارشی به عزم «محمد بن سلمان» شاهزاده قدرتمند سعودی برای ایجاد اصلاحات اقتصادی و غیرنفتی کردن درآمدهای این کشور پرداخته و با ذکر دلائلی به این نتیجه رسیده که این کار می تواند به ازهم پاشیدن عربستان منجر شود.

در این گزارش می خوانیم:

شاهزاده ها و وهابی ها 2 مانع خطرناک برای مدرن شدن عربستان

عربستان سعودی بر 3 ستون استوار شده: خانواده حاکم سعودی، نفت و اسلام. اصلاحات جاری این کشور را آماده می کند که از اتکا به نفت رهایی یابد ولی همین اصلاحات می تواند تأثیری بی ثبات کننده بر دو ستون دیگر داشته باشد.

پادشاهی سعودی با تکیه بر توزیع پول نفت به صورتی اعانه وار توانسته قدرت را در این خاندان انحصاری کند؛ البته کاهش 62 درصدی قیمت نفت نسبت به سال 2012، پادشاه سعودی را مجبور کرده که یارانه سوخت را که طبقه متوسط از آن بهره مند می شد، کاهش دهد. این ماجرا، ایجاد پشتیبانی برای حکومت را سخت تر می کند.

در حال حاضر بیش از 70 درصد بودجه عربستان از محل فروش نفت تأمین می شود و شاهزاده «محمد بن سلمان» برنامه قطع وابستگی اقتصاد کشورش به نفت را کلید زده، طرحی که بناست در سال 2030 به بار بنشیند. این طرح تبعاتی خواهد داشت که می تواند موجب نامحبوب شدن اصلاحات اقتصادی در میان قشر فقیر بادیه نشین عربستان شود.

خانواده متحد نیست

البته اگر خاندان سعودی یک موجودیت متحد بود، این نارضایتی نمی توانست مشکل ساز باشد ولی این خاندان، از اختلافات آتی ایمن نخواهد بود. پس از مرگ شاه فعلی عربستان، تاج و تخت برای اولین بار به کسی می رسد که رابطه پدر و پسری مستقیم با ابن سعود ندارد، علاوه بر این، ظهور ناگهانی محمد بن سلمان که سکاندار این اصلاحات نیز هست، موجب نگرانی ولیعهد فعلی شده؛ بر تخت نشستن وی همچنین می تواند نفرت پسران پادشاهان قبلی که از مادر «سدیری» متولد نشده اند را برانگیزد.

«خون» پایان محتمل شاهزاده بلندپرواز

اختلاف بر سر جانشینی چیز بی سابقه ای در تاریخچه خاندان آل سعود نیست. در سال 1964 بود که همین خاندان، پسر ابن سعود را از تخت پادشاهی به زیر کشیده و شاه فیصل اصلاحگراتر را جانشین کردند. فیصل با اصلاحات اقتصادی کشورش را مدرن کرد و برده داری را نیز لغو کرد. ولی پایان کار وی پایانی خونین بود آنگاه که در سال 1975 ترور شد. آنهایی که اصلاحگرا بودن همانند فیصل را در سر می پرورانند، عاقبتی همچون وی از دور برایشان پدیدار است.

وهابیت؛ حامی سنتی ها و تهدید نوگراها

خاندان پادشاهی پیمانی نانوشته با وهابیت دارد و بدون حمایت علمای وهابی، ابن سعود برای ایجاد اتحاد درون کشور مشکل داشت و جانشینانش هم شاید کلاً کنترل کشور را از دست می دادند. اما همین وهابیت که اغلب پایه بسط افراط گرایی مذهبی و تفرقه قومی بود، شاید بزرگ ترین مانع ریاض برای صلح با با ایران و اسلام شیعی و اجرای اصلاحات اجتماعی واقعی است. بدون ایجاد تغییرات عمده همچون برابری حقوق زنان و مردان و مدرن سازی قوانین سختگیرانه مذهبی، پایدار ماندن اصلاحات اقتصادی خیلی محتمل نیست.

شاید عربستان به گذشته چند پاره بازگردد

در بدترین حالت، رقابت های درون خاندانی، نیروهای مذهبی و فشارهای اقتصادی، پایه های بنایی که ابن سعود ساخت را سست می کند. حتی شاید پادشاهی سعودی به چندین تکه تقسیم شود، تکه هایی که هرکدام تحت حاکمیت یکی از جنگ سالاران خواهد بود و تاریخ عربستان به پیش از دورانی که ابن سعود آن را متحد کرد، بازمی گردد.