شکست نهایی داعش تا پایان سال 2017 رقم خواهد خورد؟

در حالی که دولت های اروپایی با تهدید در حال گسترش حملات تروریستی داعش دست به گریبان هستند، در صحنه نبر در سوریه و عراق، قدرت داعش به سرعت در حال کاهش است.

به گزارش «تابناک»، لیز اسلای و مصطفی سلیم در مقاله ای در این باره در واشنگتن پست نوشته اند: در آخرین ضربات بر پیکر داعش، ارتش سوریه و متحدان آن از روز پنج شنبه وارد مناطقی از شهر تدمر شده اند که از ده ماه پیش به اشغال داعش در آمده بود. در عراق نیز حملات هوایی ائتلاف به نیروهای عراقی کمک کرده است که با آزادسازی چندین روستا، داعش را از یکی از پایگاه های آمریکا در منطقه دور سازند. این تنها دو مورد از جبهه هایی است که در آن داعش تحت فشار قرار گرفته و مجبور به عقب نشینی شده است. داعش تقریبا در نه ماه اخیر نتوانسته عملیات تهاجمی قابل توجهی انجام دهد و رهبران آن به شکلی نظام مند در حملات مختلف کشته می شوند.

فرماندهان میدانی نیروهای مقابل داعش دیگر کمتر از یک دشمن ترسناک سخن می گویند، خطوط دفاعی داعش پس از چند روز درگیری از هم می پاشد و برخی از نیروهای آن با دیدن اولین علائم از حملات جدید پا به فرار می گذارند.

ژنرال عبدالغنی الاسدی فرمانده نیروهای ضدتروریستی عراق که اخیرا نظارت بر عملیات آزادسازی شهر هیت در استان الانبار عراق را بر عهده دارد در این باره می گوید: «آنها نمی جنگند، فقط خودروهای بمب گذاری شده را به کار می گیرند و سپس فرار می کنند، وقتی تعدادی از آنها به محاصره در می آیند یا تسلیم می شوند یا این که در میان غیرنظامیان فرار می کنند». «از نظر روحی از هم پاشیده اند، ما صدای آنها را در وسایل مخابراتی می شنویم. فرماندهان آنها را التماس می کنند که به نبرد ادامه دهند ولی آنها از شکست خوردن ایده خلافت سخن می گویند. از پیروی از دستورات سر باز می زنند و فرار می کنند».

داعش هنوز هم سرزمین هایی وسیع را در اختیار دارد و می تواند در وضعیت شکست نیز به میزان وضعیت تهاجمی خود مرگبار باشد. مقامات امنیتی از این هراس دارند که حملات در ترکیه، فرانسه و بلژیک فقط نوک کوه یخی باشد که داعش برای حملات تروریستی در اروپا آماده کرده است.

هنوز روشن نیست که آیا افزایش حملات تروریستی در خارج قلمرو داعش، آن گونه که مقامات آمریکایی مدعی هستند نتیجه شکست های میدانی داعش است یا نتیجه گسترش تبلیغات داعش. هفته های اخیر شاهد افزایش حملات انتحاری و نیز حملات موردی داعش نیز بوده است. دهها تن در حملات انتحاری در دمشق و بغداد جان خود را از دست داده اند.

مقامات آمریکایی مدعی هستند که سرانجام بعد از هجده ماه حملات علیه داعش در حال نتیجه دادن است. سرهنگ استیو وارن سخنگوی نظامی آمریکا در بغداد در این باره گفته است که «با گذر زمان، سیستم های ما در حال بلوغ است و ما به موفقیت بیشتری دست پیدا می کنیم. ما در یافتن آنها بسیار بهتر شده ایم. هر زمانی که آنها قصد تحرک دارند ما متوجه شده و کار آنها را تمام می کنیم. آنها نمی توانند حرکتی بکنند و در ماه های اخیر در هیچ نبردی پیروز نشده اند. آنها به دلیل هدف قرار گرفتن فرماندهانشان با سختی های زیادی مواجه هستند.»

حملات هوایی روسیه نقش مهمی در تسهیل ورود ارتش سوریه به شهر تدمر داشته است. داعش تقریبا یک سال پیش و در آخرین پیروزی های خود موفق به اشغال این شهر شد. ارتش سوریه با پشتیبانی نیروی هوایی روسیه در اطراف شهر الباب در شرق حلب نیز به موفقیت هایی دست یافته و از سمت جنوب غربی در حال نزدیک شدن به الرقه پایتخت خلافت خود خوانده داعش است. نمی توان این گزینه را نیز رد کرد که نیروهای ارتش سوریه، پیش از نیروهای مورد حمایت آمریکا به پایتخت داعش برسند.

مجموعه ای از نیروهایی که چندان هم با هم هماهنگ نیستند، در عقب راندن داعش سهیم هستند. در عراق، نیروهای مردمی شیعه در مقابل داعش قرار گرفته اند، ارتش عراق بعد از نزدیک شدن به فروپاشی، توانسته است تا حد زیادی خود را احیا کند، پیشمرگه های کرد در عراق و همچنین نیروهای یگان های مردمی کرد در سوریه در برابر داعش قرار دارند.

در ابتدای سال جاری میلادی، ارتش آمریکا تخمین زده بود که داعش نسبت به اوج قدرت خود در سال 2014، چهل درصد قلمرو خود را از دست داده است. این رقم، عقب نشینی های اخیر داعش را نیز شامل نمی شود.

در استان الانبار، ارتش عراق در حال پیشروی به موازات رود فرات به سوی شهر هیت است و تنها در هفته گذشته، بیش از چهل کیلومتر در مقابل داعش پیشروی کرده است. در شرق سوریه و در جریان رفع اشغال داعش از شهر الشدادی، حدود 1000 مایل مربع (بیش از 2500 کیلومتر مربع) از اشغال داعش خارج شد.

مقامات آمریکایی مدعی هستند که اختلاف بر سر آینده شهر رقه پایتخت داعش میان کردها و اعراب مورد حمایت آمریکا، سبب کند شدن عملیات برای حمله به این شهر شده است. ادعاهای مشابهی نیز درباره چگونگی حمله به موصل برای رفع اشغال آن از سوی داعش مطرح است. آمریکا و پیشمرگه های کرد با مشارکت نیروهای مردمی شیعه در حمله به موصل مخالف هستند.

نیروهای عراقی، اخیرا در اطراف شهر مخمور در استان نینوا عملیاتی انجام داده اند که بر سر اهمیت آن میان عراقی ها و آمریکا اختلاف وجود دارد. به گفته یکی از فرماندهان عراقی، در این عملیات، مقاومت زیادی از سوی داعش مشاهده نشده است.

اگر چه هسته مرکزی داعش همچنان به شکلی هماهنگ مشغول فعالیت است و نشانه ای از شکست از خود نشان نمی دهد ولی کارشناسان غربی مدعی هستند که تا پایان سال آینده میلادی می توان شکست داعش را نهایی کرد.