ریاض از تهران احساس شکست می‌کند

دیپلماسی ایرانی: اگر کسی گمان می کند که بحران ایران و عربستان همین یکی دو سال اخیر است به وجود آمده اشتباه می کند، می توان گفت جنگ سرد عربستان و ایران نزدیک به 30 سال است که ادامه دارد، این صحیح است که دو کشور رو در روی هم قرار نگرفته اند و به روی هم اسلحه نکشیده اند اما روشن است که در یمن، عراق، بحران، قطیف در عربستان، لبنان، سوریه و حتی در کرانه های دریای سرخ نزدیک سودان با یکدیگر در جنگ هستند، البته جنگی غیر مستقیم. برای همین می توانیم بگوییم که اختلافات و تنش در روابط دو کشور 30 سال است جریان دارد.

عمق حکومت در ایران کاملا با عمق حکومت در عربستان تفاوت دارد، در این جا منظور فقط بعد دینی مساله نیست، منظور ما نفوذ دو کشور است، عربستان سعودی می خواهد رهبر جهان اسلام باشد و ایران نیز به دنبال همین رهبری است. ایران در میان کشورهای عربی پایگاه های نفوذ دارد، اگر عربستان یا مصر در داخل کشورهای عربی صاحب نفوذ هستند ایران به عنوان کشوری خارج از منظومه عربی در جهان عرب صاحب نفوذ است. ایران اکنون از طریق طرفداران خود در بحرین، منطقه الشرقیه عربستان، کویت و یمن حضوری پرنفوذ دارد. در یمن عربستان در جنگ خود با متحدان ایران یعنی حوثی ها و گروه علی عبدالله صالح تا کنون نتوانسته به دستاوردی برسد و این مساله عربستانی ها را نگران کرده است. عربستانی ها همچنین معتقدند که امریکایی ها عراق را دو دستی به ایران تقدیم کرده اند، حاکمان فعلی عراق همگی وابسته به ایران هستند و این مساله را عربستان به معنای هم دستی امریکا با ایران قلمداد می کند. برای اثبات ادعای خود نیز به تقاضای فلتمن، سفیر وقت امریکا در عراق اشاره می کند که از ایاد علاوی خواست به سود مالکی از ادعای نخست وزیر دست بردارد تا به این ترتیب دولتی کاملا هم سو با ایران در عراق به روی کار آید. حتی جانشینی حیدر العبادی به جای نوری مالکی نیز با هماهنگی غیر مستقیم امریکا و ایران صورت گرفت. اگر چه حیدر العبادی تمایل دارد در کنار رابطه با ایران با عربستان سعودی نیز رابطه داشته باشد. بر کسی مخفی نیست که ایران بر عراق تسلط کامل دارد، این تسلط نه تنها سیاسی بلکه اجتماعی نیز هست. تعداد عراقی هایی که بعد از سقوط صدام حسین به عراق برگشتند و بسیاری از آنها به ایران مهاجرت کرده بودند، به یک میلیون نفر می رسد که هم فارسی و هم عربی بلدند، این نشان می دهد که چقدر جامعه دو کشور در هم تنیده است.

این فقط عراق نیست که موجب اختلاف شدید میان ایران و عربستان شده است. سوریه نیز یکی از کشورهایی است که عربستانی ها از این که ایران در آن نفوذ شدیدی دارد، ناخرسدند. ایران نفوذ بسیاری بر شخص بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه دارد و اتحاد میان ایران و سوریه از شانس حمایت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برخوردار است. عربستان از این که سوریه مرکز خاورمیانه ای ایران شده است، راضی نیست برای همین همه تلاش خود را به کار گرفته است تا بشار اسد را سرنگون کند. عربستان گمان می کند کنار رفتن بشار اسد از قدرت پیمان ایران و سوریه را از بین خواهد برد و نه تنها باعث کاهش نفوذ ایران در سوریه خواهد شد بلکه همه قدرت آن را در این کشور از بین خواهد بود. در حالی که کنار رفتن اسد از قدرت غیرممکن است، بعد از 5 سال مقاومتی که بشار اسد از خود نشان داده و حمایتی که از حزب الله و روسیه برخوردار بوده است دیگر کنار رفتن او از قدرت ممکن نیست. شاید عربستان مجبور شود با این واقعیت کنار بیاید اما واقعیت دیگری نیز وجود دارد که آن را نگران می کند و آن هم مساله لبنان است که در سایه قدرت روز افزون حزب الله حضور عربستان در این کشور روز به روز ضعیف تر می شود. برای همین است که عربستان همیشه خود را با ایران در جنگ می بیند و همواره احساس می کند در عرصه منطقه ای از ایران باخته است.

منبع: الدیار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11