حل پرونده هسته‌ای در دولت روحانی معجزه بود

دیپلماسی ایرانی: نشست «بررسی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران پسابرجام» با حضور سید محمدکاظم سجادپور، استاد دانشگاه و علی خرم، نماینده سابق ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل در مرکز پژوهش های دیپلماسی ایرانی برگزار شد. محورهای مهم اظهارات سخنرانان این نشست را در ادامه می خوانید:

علی خرم:
- ما دو روند در پرونده هسته ای داشتیم؛ روند فنی صنعت هسته ای که از سال ۱۳۶۴ برای دستیابی به آن خیز برداشته شد. پس از جنگ ایران و عراق این همکاری ها شتاب گرفت تا امروز به اینجا رسیدیم که امروز دارای برنامه ای رسمی و شناخته شده هستیم. کشوری که بتواند آب سنگین تولید و صادر کند، اورانیوم غنی شده بالای ۳.۵ درصد تولید و صادر کند، دارای وزن زیادی خواهد شد. روند دوم، روند سیاسی - حقوقی هسته ای است.
- نباید ارزش دستاورد صنعت هسته ای را نادیده گرفت. روند هسته ای
- روند فنی هسته ای مربوط به هیچ دولتی نیست. روند فنی هسته ای معطوف به پیشرفت کشور بوده است.
- در دولت نهم بر سر برنامه هسته ای طبل زده شد که در روند فنی خلل ایجاد کرد و موجب حساسیت طرف های مقابل شد.
- در دولت های نهم و دهم کسانی مشاور رئیس جمهور بودند که شناختی درباره سازوکار تعهدات خارجی و نهادهای بین المللی نداشتند.
- در دولت قبل شناختی درباره شورای امنیت و سازوکار آن وجود نداشت.
- زمستان سال ۸۴ گفتم سپردن سرنوشت کشور به دست پنج عضو دایم شورای امنیت که مبصر آن آمریکاست، اشتباه محض است. اما گفتند انقدر قطعنامه دهید که قطعنامه دانتان پاره شود و اینها کاغذپاره است.
- روند حقوقی - سیاسی پرونده هسته ای در دولت روحانی به شکل معجزه آسایی حل شد.
- تاکنون سابقه نداشته قطعنامه های شورای امنیت با قطعنامه ای دیگر ملغی شود.
- تحولات هسته ای موجد تحولاتی در درون ایران، منطقه و جهان خواهد بود.
-  سفیر چین یک بار به من گفت اگر روزی ایران برخیزد از چین مهم تر خواهد شد.
- عربستان عادت کرده بود در پرتو خصومت ایران و آمریکا در منطقه بتازد. برخی دولت های منطقه نان دعوای تهران و واشنگتن را می خورند.
- اگر روزی ورق برگردد عربستان به جرم جنایت جنگی و نسل کشی محاکمه خواهد شد.
- حمله به سفارت عربستان اشتباه بزرگی بود که باعث شد عربستان برای اعدام ۴۷ نفر بازخواست نشود.
- برجام تبعاتی در داخل کشور خواهد داشت. حتی باید در انتخابات پیش رو بروز کند. نمی شود هم برجام را اجرا کرد، هم قدرت منطقه ای بود و هم انتخابات را به شکل ۸ سال قبل برگزار کرد.

سید محمدکاظم سجادپور:
- برجام مساله ای دوقطبی در سیاست خارجی آمریکا بود که اوج آن دعوت رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای سخنرانی علیه رئیس جمهور آمریکا بود که البته به ثمر نرسید.
- در آمریکا حقوق ابزار مبارزه سیاسی است.
- جامعه آمریکا در کمتر زمانی مانند دوران معاصر و پس از جنگ سرد چنین دوقطبی شد.
- عده ای در دستگاه حاکمیتی آمریکا درصدد دوقطبی کردن سیاست خارجی ایالات متحده با موضوع ایران بودند. آنها متمایل به برخورد نظامی با ایران بودند.
- روشی که ایران اتخاذ کرد توانست جناح تندرو را در آمریکا به حاشیه براند که به سرخوردگی این جناح در ایالات متحده منجر شد.
- آمریکا به تحریم اعتیاد پیدا کرده است. آمریکا سرخوردگی خود را در سیاست خارجی با تحریم جبران می کرد. تحریم دیگر یک ایده نیست بلکه برای عده ای تبدیل به ایدئولوژی شده است.
- شغل جدیدی به نام وکلای تحریم ایجاد شده است. تحریم تبدیل به معضلی در خود آمریکا شده است.
- برجام برای کسانی که معتقدند تحریم ابزار کارآمدی است، یک شکستی است.
- هیچ بحثی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نخواهد بود که اشاره ای به برجام نشود.
- برای ما توجه به سیاست داخلی آمریکا حائز اهمیت است اما نباید گفته های چهره های آمریکایی را به منزله امکان تحقق آن دانست.
- نظراتی که در اندیشکده های آمریکایی مطرح می شود سیاست های اعمالی نیست بلکه آرزوهایی است که مطرح می شود.
- در روابط بین المللی تعهد یک دولت، شخصی نیست. حتی وقتی صدام معاهده ۱۹۷۵ را پاره کرد، این معاهده از بین نرفت.
- در سال ۱۶۳۹ بین ایران و عثمانی توافقی مرزی منعقد شد که مبنای تعهدات بعدی و حتی مرزبندی های دو کشور شد.
- هر رئیس جمهوری که در آمریکا بر سر کار بیاید، متعهد به اجرای این توافق است. درحالیکه ایران هم کنشگری منفعل نیست.
علی خرم:
- سال ۱۳۸۴ ایران از نظر اقتصادی قدرت چهارم منطقه بود، سال ۱۳۸۸ قدرت نهم منطقه شد و در سال ۱۳۹۲ قدرت سیزدهم منطقه شد درجالیکه باید در سال ۱۴۰۴ باید قدرت اول منطقه می شد.
- توافق هسته ای فضا را برای همکاری های منطقه ای ایران باز کرد و عین حال معضلی برای کشورهایی شد که سال ها در فضای خصومت ایران و آمریکا نقش ایفا می کردند.
- در قضیه سفارت عربستان، غرب کنار سعودی ها نایستاد بلکه بین ایران و عربستان ایستاد چون از سعودی ها ناراضی هستند.
- اگر ایران با تدبیر پیش رود، گرد و خاک دولت های منطقه فرو می نشیند و قدرت منطقه ای ایران تثبیت می شود. کشورهایی که با ایران قطع رابطه کردند، با سرافندگی برمی گردند. آنها با پول های عربستان تن به این بازی دادند.
- عربستان می خواست ایران در قضیه سوریه امتیاز دهد. اما ایران به خوبی ایستادگی کرد و باید موضع مستحکم خود را در سوریه و یمن حفظ کند. باید به جای بشار اسد، درباره مبارزه با تروریسم مذاکره شود.
- برخی می گفتند که نباید ملوانان آمریکایی را زود آزاد می کردند. اما ایران با آزادی سریع آنها فضای تندی که در حال شکل گیری بود را تغییر داد.
- تیرماه ۱۳۸۴ اعلام شد اولین آبشار سانتریفیوژها به نتیجه رسیده است. هنوز دولت خاتمی بر سر کار بود. در کمیته ای در مجمع تشخیص مصلحت نظام که من نیز عضو آن بودم، این خبر به آقای خاتمی و احمدی نژاد اعلام شد و تصمیم گرفته شد در دولت آقای خاتمی یو سی اف اصفهان فک پلمپ شود تا تبعات آن دامنگیر رئیس جمهور بعدی نشود.