بررسی برجام در مجلس؛ وظیفه‌ای با کدام انگیزه؟

دیپلماسی ایرانی: طبق قانون اساسی «عهدنامه، مقاوله نامه ها، قراردادها و موافقتنامه های بین المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.» از این منظر ورود مجلس و تشکیل کمیسیون ویژه بررسی برجام، جزو وظایف حقه و ذاتی مجلس شورای اسلامی است. اما نکته اینجاست که در گذشته همانند امروز مجلس از اختیارات خود برای ورود به مباحث سیاست خارجی استفاده نکرده بود. برای مثال در قطعنامه 598 و همچنین کمک های خارجی و وام های ایران به برخی از کشورها، مجلس ورود نکرده بود. در حالی که با این تفسیر اینگونه اقدامات باید با تصویب و اجازه مجلس صورت می گرفت.

حساسیت کنونی مجلس درباره برجام، نوعی اختلاف جناحی با توجه به در پیش بودن انتخابات مجلس شورای اسلامی است. تشکیل کمیسیون برجام را نیز می توان در این راستا مد نظر داشت. در عین حال آنچه از کمیسیون مشاهده می شود، بحث های تبلیغاتی اعضای جبهه پایداری بوده که هدفشان کم ارزش جلوه دادن دستاوردهای دولت و بعضا تخریب مذاکره کنندگان است. آنها می گویند برجام دستاورد قابل توجهی نبوده و اگر دستاوردی نیز به همراه داشته در گذشته تیم سابق می توانسته چنین امتیازهایی را بگیرد اما زیر بار نرفته است. برداشتی که از اظهارات آقای جلیلی در کمیسیون برجام به دست می آید، جای تعجب دارد. افرادی به کمیسیون برجام دعوت شده اند که در زمان مسئولیت خود نتوانستند گره ای از مشکلات کشور را باز کنند و با انفعال دیپلماتیک خود باعث صدور قطعنامه های پی در پی علیه ایران شدند. تفکر جبهه پایداری در گذشته هزینه های بسیار زیادی را به کشور تحمیل کرده است. این تفکر زمانی به استقبال تحریم ها می رفت. آنها حامیان آقای احمدی نژاد بودند؛ کسی که می گفت آنقدر قطعنامه صادر کنید تا قطعنامه دانتان پاره شود. آنها به جای جلوگیری از صدور قطعنامه ها، از چنین ادبیاتی استفاده می کردند. بنابراین جبهه پایداری نمی تواند مسئولیت خود را در وضع تحریم ها علیه ایران نفی کند. اگر در زمان آقای احمدی نژاد با درایت وارد عمل می شدند، جلوی قطعنامه ها گرفته می شد و ملت با مسایل و مشکلات متعدد مواجه نمی شد.

سهل انگاری های دولت احمدی نژاد و همفکرانشان و عدم درک درست از نظام بین الملل منافع ملی را با خطر مواجه کرد. از این رو غلبه تفکر جبهه پایداری در کمیسیون برجام باعث نگرانی است. گرچه اکنون توافق صورت گرفته و هرگونه تغییر و تحول در آن به منزله رد برجام بوده و طرف های مقابل نیز دیگر هیچ تغییر و تحولی را نخواهند پذیرفت و پیامدها و خسارت های جبران ناپذیری برای کشور و امنیت ملی به همراه خواهد داشت. مردم و مسئولان نظام نیز اجازه نمی دهند عده ای امنیت ملی را به خطر بیندازند. اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام نیز به این مساله واقف هستند.

از طرفی شاهد نوعی واکنش منفعلانه از سوی مجلس در قبال کنگره آمریکا نیز هستیم. البته همانطور که گفته شد بر اساس قانون اساسی ورود مجلس به موضوع هسته ای حق است، اما این پرسش را مطرح می کند که چرا مجلس در گذشته نسبت به عملکرد دولت سابق تذکر نداده و آنها را مورد بررسی قرار نداده است؟ در مجلس هشتم در فراکسیون اقلیت نسبت به اینگونه رفتارها از سوی دولت تذکر داده و بارها خواستار بررسی این موارد در مجلس شدیم که کسی پاسخگو نبود و برخوردهای دوگانه ای صورت می گرفت. حال اگر مجلس به این میزان نسبت به مسایل سیاست خارجی حساسیت دارد، چرا همواره از این حق خود استفاده نکرده است؟ چرا در زمان صدور قطعنامه های تحریم علیه ایران، مجلس وقت کمیسیون ویژه ای به منظور بررسی آن با حضور همفکران دولت تشکیل نداد؟ چرا در آن زمان سکوت کردند؟ چرا برجام به این میزان برای نمایندگان جلب توجه می کند؟ جز اینکه از اظهار نظر برخی اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام در راستای کم ارزش جلوه دادن دستاوردهای حاصل از توافق، برداشتی جناحی می توان کرد.