اعضای داعش چند هزار نفر هستند؟

نویسنده: داوید گارتنشتاین راس

دیپلماسی ایرانی: مقدار تخمینی تعداد مبارزان داعش شامل یک دامنه وسیع می شود. کمترین میزانی که گزارش می شود را باربارا استار از سی ان ان گزارش داده است که «نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده تخمین می زنند که کل نیروهای داعش چیزی بین 9 هزار تا 18 مبارز است.» در اواخر سال 2014، سازمان سیا شمار اعضای داعش را بیشتر از این میزان تخمین زده بود و مدعی 20 هزار تا 31 هزار مبارز شده بود.

بقیه تخمین ها بسیار بیشتر از این میزان را پیش بینی می کنند. رامی عبدالرحمن، مدیر دیده بان حقوق بشر سوریه، گفته است که داعش تنها در سوریه، بیش از 50 هزار مبارز دارد. رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه به تازگی گفته است که تخمین روسیه نشان می دهد که داعش 70 هزار نیروی مسلح از ملیت های مختلف در اختیار دارد.

در اواخر آگوست 2014، هشام الهاشمی، کارشناس امنیتی مستقر در بغداد مدعی شد که کل اعضای داعش نزدیک به 100 هزار نفر هستند. در ماه نوامبر، فواد حسین، رئیس دفتر مسعود بارزانی به پاتریک کاکبرن از ایندیپندنت گفت که برآوردهای سازمان سیا بسیار پایین است و داعش حداقل 200 هزار مبارز دارد.

با وجود این تخمین های متفاوت، سوالی که مطرح می شود این است: چه کسی درست می گوید؟ کدام تخمین، نزدیکترین میزان به شمار نیروهای واقعی داعش است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید ببینیم کدام قسمت از نیروهای داعش شمارش شده اند و تعداد جمعیت مناطقی که تحت تصرف داعش قرار دارد، چه میزان است؟

200 هزار نفری که توسط فواد حسین ذکر شده است، شامل اعضا، نیروهای امنیتی، شبه نظامیان محلی، نگهبانان مرزی، اعضای غیرنظامی، سربازان و کارآموزان می شود. تعداد واقعی اعضای داعش که در خط مقدم و جوخه های مرگ هستند، بسیار پایین تر از این میزان است و ممکن است 15 هزار نفر باشد.

برای فهم تعداد نیروی داعش بد نیست نگاهی به جمعیت مناطقی که داعش کنترل آنها را در اختیار دارد، بیندازیم. 2 میلیون و دویست هزار نفر در سوریه تحت اختیار داعش قرار دارند. برای مقایسه باید به این نکته اشاره شود که نیروهای فرماندهی ایالات متحده و بریتانیا برای کنترل منطقه هلمند و نیمروز در افغانستان که 1 میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت داشت از 30 هزار نیرو استفاده کرده بودند.

تخمینی که نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده از نیروهای داعش می زنند، بسیار کمتر از شواهدی است که در عراق وجود دارد. مناطقی که در عراق تحت تصرف داعش قرار دارند، بین 4 میلیون تا 4 میلیون و ششصد هزار نفر جمعیت دارند، یعنی دو برابر جمعیتی که در سوریه تحت کنترل این گروه قرار دارد.

علاوه بر ساختار نیروها و جمعیت مناطقی که در اختیار داعش است، دلیل دیگری که نشان می دهد تخمین نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده بسیار پایین است، میزان تلفات این گروه است. فرماندهی سنتکام گفته است که از آگوست 2014 بر اثر حملات هوایی علیه داعش، 6 هزار نفر از نیروهای این گروه کشته شده اند. اگر تخمین حداقلی نیروهای داعش را در نظر بگیریم، یعنی 20 تا 30 درصد نیروهای داعش توسط حملات هوایی کشته شده اند.

چنین نتیجه گیری به وضوح غیرواقع بینانه است: حتی اگر داعش قادر به پر کردن جای خالی این تعداد از نیروهایش بوده باشد، جایگزین کردن این افراد در میدان جنگ آن هم در کوتاه مدت کار بسیار سختی است. در مقابل اگر برآورد 100 هزار نفری الهاشمی را قبول کنید، این گروه تنها حدود یک دهم نیروهایش را از دست داده است.

هنوز مشخص نیست که دقیقاً چه تعداد از مبارزان داعش وجود دارند، اما احتمالاً کل نیروهای نظامی آنها به جای 30 هزار نزدیک به 100 هزار نفر است. تخمین های بسیار پایین، به وضوح غیرواقع بینانه هستند، در حالی که تخمین های بسیار بالا هم که بسیاری از ناظرین به آنها با شک و تردید نگاه می کنند، آن قدر غیرقابل باور هستند که نیازی به تجزیه و تحلیل آنها نیست.

منبع: War On The Rocks/ مترجم: حسین هوشمند