ایران، عامل نفرت اوباما و نتانیاهو از یکدیگر

دیپلماسی ایرانی: برای پنجمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت های را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شوند که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در ادامه بخش بیستم این یادداشت ها می آید:

یکی از بارزترین مسئولان متنفذ در یکی از سازمان های یهودی – امریکایی در ایالات متحده در پاسخ به این سوال که آیا واکنش عربستان – مصر – منطقه به حوادث یمن ممکن است فرصتی به وجود بیاورد که اوباما از آن برای راضی کردن ایران برای ورود به مسائل منطقه ای استفاده کند، گفت: «نمی دانم آیا می تواند از چنین واکنشی بهره ببرد یا نه. همیشه توصیه می کرد که به ایران فشار نیاورید و خشمش را از مواضع تندی که عده ای علیه ایران می گرفتند ابراز می داشت برای این که مبادا مذاکرات هسته ای ایران با مجموعه 1+5 از مسیرش خارج شود. قطعا مذاکره با ایران ضروری است اما بر سر همه چیز و تمامی قضایا. نمی دانم که آیا واقعا اوباما در این مسیر حرکت می کند یا خیر. به نظر من نزد خود پیش زمینه های ایدئولوژیک دارد. بعضی ها می گویند که او به اخوان المسلمین نزدیک است یا به آنها تمایل دارد. وقتی که به یمن (با پهپاد) حمله کرد فقط شبکه القاعده را هدف قرار داد. البته حمله او اشتباه نبود مطلوب هم بود. اما پس حوثی ها چه ؟ چرا آنها را نمی زند؟ به هر حال امریکایی ها خود را آماده دخالت نظامی در یمن در صورتی که ببینند الحوثی ها با حمایت مستقیم ایران پیش می روند و می خواهند بر کل یمن حاکم شوند، می کنند. در آن جا دریای سرخ و باب المندب است که نباید اجازه داد به دست ایران بیفتند. این چیزی است که اوباما باید از آن بترسد.»

بعد پرسید: «نظرت درباره ترکیه چیست؟» گفتم: «ترکیه اردوغان اول را بسیاری از سکولارها و لیبرال ها و اسلام گرایان ترک تایید می کردند. اما ترکیه دوم که اسلامی مردمی بود از سوی مخالفان متهم به فساد شد برای همین حمایت آنها را از دست داد به استثنای اسلام گرایان و فقرا. اما مشخص است که همچنان مورد حمایت اکثریت مردم ترکیه است.»

پرسید: «نقاط ضعف ترکیه اردوغان چیست؟» جواب دادم: «کردها اول از همه. علوی ها دوم که البته اکثرشان طرفدار لائیسیته هستند. اما نگرش حزب حاکم به اسلام گرایی روشن است که باعث شده هویت مذهبی ترکیه را به مردم یادآور شود و خواستار حقوقی برای آن شوند.»

بعد پرسید: «نظرت درباره فتح الله گولن، رئیس حرکت "حزمت" که اول متحد اردوغان بود و بعدا دشمن او شد و اردوغان همه پیروانش را هدف قرار داد، چیست؟» جواب دادم: «مثل جریان های دیگر تحرکات آن را هم دنبال می کنم. نفوذ بسیار گسترده ای دارد. اما اردوغان با شدت با او جنگید و همچنان هم می جنگد، هدفش غلبه بر او و به استیصال کشاندن یارانش از همراهی با دولت و کشور است. حالا این که آیا موفق می شود؟ نمی دانم. من شخصا بعید می دانم بتواند موفق شود.»

گفت: «اردوغان مریض بود و تحت عمل جراحی قرار گرفت. به وقتش گفته شد که از سرطان معده رنج می برد.» نظر دادم: «به وقتش خبرش را شنیدم. اما به نظر می رسد الآن وضعیت جسمانی اش خوب است. این یعنی این که او شفا پیدا کرده یا سرطانش بدخیم نیست.»

بعد پرسیدم: «نظر شما درباره امریکا و اسرائیل نتانیاهو چیست؟» جواب داد: «اوباما نسبت به فلسطینی ها انعطاف دارد و می خواهد که مشکلشان را حل کند تا نسبت به مسلمانان منعطف شود. اوباما از نتانیاهو متنفر است. نتانیاهو هم از او متنفر است. اختلاف بلکه مهمترین اختلاف موجود میان آنها بر سر ایران است. برای همین نتانیاهو احساس می کند که یک روز باید به هر شکل و روشی کاری کند که مناسب آن چه فکر می کند، باشد. در هر حال نتانیاهو می خواهد به مذاکرات با فلسطینیان برگردد. از حکومت خودگردان فلسطینی و رئیس آن، محمود عباس می خواهد که به دادگاه بین المللی جنایت های جنگ نرود و اسرائیل را در وضعیت بغرنجی قرار ندهد. البته در هر حالتی او (نتانیاهو) به آن جا نخواهد رفت. او فکر می کند جایگاه اسرائیل بسیار قدرتمنتر از فلسطین است. نتانیاهو از عباس می خواهد که فضا را آرام کند به خصوص در موضوع دادگاه بین المللی جنایت های جنگی. 80 میلیون دلار پول حکومت خودگردان را که پیش خودش نگه داشته است را به آن خواهد داد. گفته می شود اوباما راه حل دو دولت را به شورای امنیت تا قبل از پایان دوران ریاست جمهوری اش خواهد برد تا نتانیاهو را که همچنان سر این مساله مواضع تندی دارد در تنگنا بگذارد. نظر تو چیست؟»

جواب دادم: «شاید. اما از بعضی ها در واشنگتن شنیدم که روسیه نیز همان کار اوباما را خواهد کرد و کار او را تایید خواهد کرد.» نظر داد: «شاید. اما بر سر متن لایحه و مضمون و لحن آن ایرادهایی خواهد گرفت. شاید هم از حق وتوی خود استفاده کند.»

نظر دادم: «اگر روسیه با طرح امریکا مخالفت کند امریکا آن را تعدیل خواهد کرد، و اگر امریکا تعدیل را رد کند از حق وتوی خود استفاده خواهد کرد تا به این ترتیب به نامزد دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری نیز ضربه وارد کرده باشد.»

در پایان دیدارمان گفت: «نه برای حزب دموکرات و نه برای کسی که رئیس جمهور آینده خواهد شد مهم نیست که روسیه چنین کاری کند. به هر حال وارد فصل تابستان شدیم، ببینیم چه پیش می آید.»

ادامه دارد...

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11