آمریکای لاتین غرق در فساد است

نویسنده: مک مارگولیز

دیپلماسی ایرانی: گواتمالایی ها عصبانی هستند. حدود 60 هزار نفر از آنها روز 16 می در اعتراض به فساد به خیابان ها ریختند و خواهان برکناری رئیس جمهور اتو پرز مولینا شدند. بر سر طرح بزرگ مالیات بر واردات رسوایی به وجود آمده است. بحران فعلی موجب سرنگونی معاون رئیس جمهور، وزیر انرژی، رئیس بانک مرکزی و وزیر کشور شده است.

تحول اجتماعی تاریخ طولانی در گواتمالا دارد، یعنی جایی که چریک های مارکسیست از سال 1960 تا 1996 با نیروهای امنیتی درگیر بودند و 200 هزار نفر کشته بر جا گذاشت. آنچه که جدید است و مردم را تشویق به شورش علیه فساد کرده است، فسادهای حزبی و فقدان اعتماد به نهادهای دموکراتیک لرزان کشور است، آن هم در زمانی که 14.6 میلیون نفر جمعیت کشور بیش از هر زمانی به آن نیاز دارند.

آمریکای لاتین با این قبیل بوروکرات ها غریبه نیست. منطقه آمریکای لاتین در زمینه شاخص فساد که توسط گزارش سالانه شفافیت بین المللی منتشر می شود، به طور سنتی رتبه بدی دارد. گواتمالا در سال 2014 از میان 175 کشور، رتبه 115 را کسب کرده است.

این درحالی است که برخی این قبیل اقدامات را به عنوان روان کننده های چرخ دنده های خدمات دولتی ضروری می دانند. به طور مثال در دهه 1940، برای تحسین آدمار دو باروس، فرماندار سائو پائولو شعار می دادند که «او می دزدد، اما کارها را هم درست می کند.»

دیگر کسی به این اقدامات چشمک نمی زند و از آن استقبال نمی کند. دلیل آن می تواند این باشد که فساد رشد بی سابقه ای داشته است. در برزیل شرکتی به بزرگی پتروبراس، که شرکت نفت دولتی بزریل است، 2.1 میلیارد دلار به خاطر رشوه و اختلاس ضرر کرده است. دلیل دیگر این است که فساد گسترش یافته است و خشونت زیرمجموعه آن است. براساس گزارشی که یک پورتال خبری مربوط به نظارت بر فعالیت های غیرقانونی منتشر کرده است، میان مقامات فاسد و میزان نرخ قتل در منطقه با سازماندهی جرم و جنایت ارتباط وجود دارد.

در سال های اخیر کارتل های بین المللی کوکائین، سلاح و پولشویی نقاط انتقال کلیدی خودشان را در آمریکای لاتین و کارائیب ایجاد کرده اند. در حالی که این شرکت ها مصونیت خودشان را گسترش داده اند، چندین کشور را به مراکز جرم و جنایت جهانی تبدیل کرده اند. شرکت ها و کارتل هایی - سنالوآ و زتاس در مکزیک، سولز در ونزوئلا، فارک در کلمبیا و باریو 18 در گواتمالا- توانسته اند با بهره برداری از نقاط کور و چشم پوشی نظام مند از اجرای قوانین با استفاده از تصرف دولت های محلی یا خرید کل اداره پلیس، اثرات ویرانگری بگذارند.

بررسی سال 2014 موسسه اقتصاد و صلح نشان می دهد که آمریکای لاتین به وضوح همچنان خشن ترین منطقه از لحاظ جرم و جنایت است. این خشونت در اقتصاد هم رخ داده است. هندوراس - سومین کشور فاسد آمریکای لاتین- بالاترین میزان قتل در جهان را دارد و سال گذشته به خاطر خشونت ها، 19 درصد از تولید ناخالص داخلی اش را از دست داده است.

السالوادور در مقام بعدی قرار دارد، 14.5 درصد از ثروت ملی این کشور به خاطر خشونت ها از بین رفته است، رتبه بعدی در اختیار ونزوئلا، کلمبیا، مکزیک و گواتمالا قرار دارد و هر کدام حدود 10 درصد از تولید ناخالص داخلی شان را به خاطر امنیت، هزینه های زندان و حقوق کارگرانی که به قتل رسیده اند، از دست داده اند.

اگرچه جای تعجب است اما آلودگی متقاطع از فساد و جرم و جنایت نشان می دهد که توقف خونریزی، بهترین شیوه برای اصلاحات دولت است. این به معنی آزادی دادگاه ها، قانونگذاران و پلیس از چنگال صنایع قدرتمند و حامیان مالی رسمی شان است. باید روزهای آینده به جمعیت حاضر در خیابان های گواتمالا نگاه کنیم.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند