طالبان در تهران چه می‌کند؟
خبری در میانه تأیید و تکذیب؛ صبح روز گذشته «تسنیم»، خبر داد هیأت سیاسی طالبان افغانستان برای دیدار با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر کرده اند. همان صبح بود که سخنگوی دولت در حاشیه جلسه هفتگی در پاسخ به سؤال خبرنگار همین خبرگزاری که در مورد سفر این گروه می پرسید، اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: «نمی توانم تأیید کنم، این مسئله با عقل من هم جور درنمی آید».
به گزارش شرق، بااین حال، این خبر به سرعت در رسانه های دیگر هم بازنشر شد. خبر اولیه حاوی اطلاعات کمی بود و حاکی از سفر هیأتی متشکل از اعضای دفتر سیاسی طالبان افغانستان در قطر بود که به رهبری فردی به نام «طیب آغا»، مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر، به ایران سفر کرده اند.
براساس این خبر، هیأت سیاسی طالبان افغانستان در سفر به تهران با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران دیدار و پیرامون مسائل منطقه ای به ویژه مسائل جهان اسلام و همچنین مسائل مربوط به مهاجران به بحث و تبادل نظر پرداختند.
درحالی که بسیاری از مقامات افغان، از این سفر اظهار بی اطلاعی می کردند، «محمد اسماعیل قاسم یار»، عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی صلح افغانستان، این خبر را تأیید کرد و به خبرنگار «شرق» گفت: «از دفتر سیاسی طالبان یک گروه هفت تا هشت نفره که مقیم دوحه قطر هستند، به تهران سفر کرده اند و ملاقات هایی داشته اند».
او هم موضوع این سفر را رایزنی در مورد مسائل جهان اسلام و مهاجران اعلام کرد بااین حال که تأکید داشت موضوع مهاجران افغان موضوع دولت افغانستان است نه طالبان.
شورای صلح تنها مرجعی است که در مذاکرات با طالبان نقش اساسی دارد و از متنفذین رهبران جهادی و رهبران طالبان در دوره حکومت طالبان تشکیل شده است. رئیس اول این شورا، «برهان الدین ربانی» از فرماندهان ارشد مجاهدین و رئیس جمهوری اسبق افغانستان بوده و پس از آن ریاست شورا به «صلاح الدین ربانی»، پسرش رسید . او اکنون وزیر خارجه دولت افغانستان است. این شورا وظیفه دارد زمینه را برای مذاکرات و توافقات صلح با طالبان و ادغام این گروه در بدنه دولت فراهم کند.
روابط دولت تهران- کابل در سطح خوبی از همکاری قرار دارد؛ ظریف اواخر دی ماه در سفر به کابل، دعوت نامه حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، را برای سفر به تهران به رئیس جمهور افغانستان تسلیم کرد. اشرف غنی بعد از دوبار تعویق این سفر، سرانجام اواخر فروردین ٩٤ در پاسخ به این دعوت به تهران آمد.
خبرها حاکی از این است که هیأت سیاسی طالبان افغانستان پیش از این نیز دو مرتبه به منظور دیدار با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در کنفرانس بین المللی بیداری اسلامی به ایران سفر کرده بودند.
خرداد ٩٢ درحالی که منابع ایرانی خبر سفر هیأت طالبان به تهران را تکذیب می کردند، قاری محمد یوسف احمدی، سخنگوی طالبان، به خبرگزاری اسلامی افغان که مقرش در پاکستان است، گفت نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در قطر به ایران سفر کرده اند.
آن زمان هم صحبت از مذاکره این افراد با مقامات ایرانی مطرح بود. یوسف احمدی تأیید کرده بود که نمایندگان دفتر سیاسی طالبان با مقامات ایرانی ملاقات کرده اند. همچنین گروهی از روحانیون طالبان هم به صورت جداگانه در کنفرانسی در تهران شرکت کرده اند.
خبرگزاری فارس، آن زمان در خبری آورده بود که «در نشست بیداری اسلامی در تهران، محمدالله نعمانی وزیر تحصیلات عالی طالبان و شمس الدین پهلوان والی قبلی میدان وردک در زمان حکومت طالبان حضور داشته اند».
طیب آغا کیست؟
طیب آغا رئیس هیأتی که به تهران سفر کرده، در ٣٥سالگی به سر می برد، در ولسوالی (شهر) ارغنداب ولایت قندهار متولد شده و به زبان های پشتو، فارسی، انگلیسی، عربی و اردو مسلط است. بر اساس سابقه ای که «بی بی سی» از این فرد داده «طیب آغا» اواخر حاکمیت طالبان در افغانستان، یکی از نزدیک ترین دستیاران «ملاعمر»، رهبر طالبان، بود. گفته می شود او پس از سقوط طالبان به کویته پاکستان رفت و در سال های گذشته در آنجا بوده است.
اما طیب آغا که تجربه میانجیگری بین المللی دارد، با مقامات آلمانی و آمریکایی هم مذاکره کرده است. نتیجه آن دیدارها موافقت طالبان برای گشایش دفتر سیاسی در قطر و صحبت برای تبادل اسرا میان آمریکایی ها و طالبان بود. ظاهرا این مذاکرات در ماه مارس ۲۰۱۲ متوقف شده است. طالبان افغانستان پیش ازاین اعلام کرده بودند هدف آنها از ایجاد دفتر سیاسی در قطر، ارتباط با سایر کشورهای جهان است، به همین منظور از زمان ایجاد این دفتر، اعضای آن، سفرهای متعددی به سایر کشورها، ازجمله چین، استرالیا، آلمان، ژاپن و برخی دیگر از کشورها داشته اند. گروه طالبان در سال گذشته، شایعات درمورد سفر هیأت این گروه به چین را تأیید کردند و گفتند هیأت این گروه در ماه نوامبر سال گذشته میلادی از قطر به منظور «بحث روی روابط دوجانبه بین گروه طالبان و چین و بیان موضع طالبان» به آن کشور سفر کرده است.
دفتر سیاسی گروه طالبان، سال ٢٠١٣ برای گفت وگو با دولت افغانستان در قطر گشایش یافت که با برافراشتن پرچم طالبان بر آن، با مخالفت «حامد کرزی» رئیس جمهوری افغانستان مواجه و بسته شد. اما اردیبهشت امسال پس از گفت وگوهای مقدماتی هیأت ٢٠ نفره شورای عالی صلح و شخصیت های سیاسی افغانستان با طالبان در قطر، دفتر سیاسی طالبان در آن شهر، بازگشایی شد.
اطلاعات خبرنگار ما حاکی از این است که ٢٠ خرداد، دور دوم مذاکرات صلح افغانستان در قطر برگزار می شود. پیش بینی می شود مذاکره طالبان با مقامات امنیتی ایران، مقدمه مذاکره قطر باشد. دور اول مذاکره در قطر که اوایل اردیبهشت برگزار شد، با موفقیت همراه نبود. در این دور از مذاکرات شورای عالی صلح و نمایندگان غیررسمی دولت کابل و نمایندگان طالبان حضور داشتند. قاسم یار، عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی صلح افغانستان با ابراز امیدواری درباره موفقیت آمیزبودن دور دوم مذاکرات صلح، از حمایت ایران و چین از این گفت وگوها خبر داد. وی معتقد است اکنون منطقه درک کرد که «تهدید امنیتی طالبان محدود به افغانستان نیست و منطقه را تهدید می کند». او به خبرنگار ما می گوید: «ما به وعده های همکاری کشورهای همسایه و دوستان بین المللی افغانستان در مورد کمک به مذاکرات بین الافغانی خوشبین هستیم».
دشمنان دیرینه
روابط ایران با طالبان زمانی که آنها در افغانستان بر سر قدرت بودند، پر تنش بود و این تنش در پی شهادت دیپلمات های ایرانی در مزارشریف در سال ۱۹۹۸، پس از تصرف این شهر از سوی طالبان، به اوج رسید. ایران پس از آن به مهم ترین حامی ائتلاف مخالفان طالبان، به رهبری احمد شاه مسعود تبدیل شد. در جریان حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به افغانستان، پس از حملات ١١ سپتامبر نیز ایران نقش پررنگی در بسیج نیروهای مخالف حکومت طالبان داشت.
به گزارش شرق، بااین حال، این خبر به سرعت در رسانه های دیگر هم بازنشر شد. خبر اولیه حاوی اطلاعات کمی بود و حاکی از سفر هیأتی متشکل از اعضای دفتر سیاسی طالبان افغانستان در قطر بود که به رهبری فردی به نام «طیب آغا»، مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر، به ایران سفر کرده اند.
براساس این خبر، هیأت سیاسی طالبان افغانستان در سفر به تهران با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران دیدار و پیرامون مسائل منطقه ای به ویژه مسائل جهان اسلام و همچنین مسائل مربوط به مهاجران به بحث و تبادل نظر پرداختند.
درحالی که بسیاری از مقامات افغان، از این سفر اظهار بی اطلاعی می کردند، «محمد اسماعیل قاسم یار»، عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی صلح افغانستان، این خبر را تأیید کرد و به خبرنگار «شرق» گفت: «از دفتر سیاسی طالبان یک گروه هفت تا هشت نفره که مقیم دوحه قطر هستند، به تهران سفر کرده اند و ملاقات هایی داشته اند».
او هم موضوع این سفر را رایزنی در مورد مسائل جهان اسلام و مهاجران اعلام کرد بااین حال که تأکید داشت موضوع مهاجران افغان موضوع دولت افغانستان است نه طالبان.
شورای صلح تنها مرجعی است که در مذاکرات با طالبان نقش اساسی دارد و از متنفذین رهبران جهادی و رهبران طالبان در دوره حکومت طالبان تشکیل شده است. رئیس اول این شورا، «برهان الدین ربانی» از فرماندهان ارشد مجاهدین و رئیس جمهوری اسبق افغانستان بوده و پس از آن ریاست شورا به «صلاح الدین ربانی»، پسرش رسید . او اکنون وزیر خارجه دولت افغانستان است. این شورا وظیفه دارد زمینه را برای مذاکرات و توافقات صلح با طالبان و ادغام این گروه در بدنه دولت فراهم کند.
روابط دولت تهران- کابل در سطح خوبی از همکاری قرار دارد؛ ظریف اواخر دی ماه در سفر به کابل، دعوت نامه حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، را برای سفر به تهران به رئیس جمهور افغانستان تسلیم کرد. اشرف غنی بعد از دوبار تعویق این سفر، سرانجام اواخر فروردین ٩٤ در پاسخ به این دعوت به تهران آمد.
خبرها حاکی از این است که هیأت سیاسی طالبان افغانستان پیش از این نیز دو مرتبه به منظور دیدار با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در کنفرانس بین المللی بیداری اسلامی به ایران سفر کرده بودند.
خرداد ٩٢ درحالی که منابع ایرانی خبر سفر هیأت طالبان به تهران را تکذیب می کردند، قاری محمد یوسف احمدی، سخنگوی طالبان، به خبرگزاری اسلامی افغان که مقرش در پاکستان است، گفت نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در قطر به ایران سفر کرده اند.
آن زمان هم صحبت از مذاکره این افراد با مقامات ایرانی مطرح بود. یوسف احمدی تأیید کرده بود که نمایندگان دفتر سیاسی طالبان با مقامات ایرانی ملاقات کرده اند. همچنین گروهی از روحانیون طالبان هم به صورت جداگانه در کنفرانسی در تهران شرکت کرده اند.
خبرگزاری فارس، آن زمان در خبری آورده بود که «در نشست بیداری اسلامی در تهران، محمدالله نعمانی وزیر تحصیلات عالی طالبان و شمس الدین پهلوان والی قبلی میدان وردک در زمان حکومت طالبان حضور داشته اند».
طیب آغا کیست؟
طیب آغا رئیس هیأتی که به تهران سفر کرده، در ٣٥سالگی به سر می برد، در ولسوالی (شهر) ارغنداب ولایت قندهار متولد شده و به زبان های پشتو، فارسی، انگلیسی، عربی و اردو مسلط است. بر اساس سابقه ای که «بی بی سی» از این فرد داده «طیب آغا» اواخر حاکمیت طالبان در افغانستان، یکی از نزدیک ترین دستیاران «ملاعمر»، رهبر طالبان، بود. گفته می شود او پس از سقوط طالبان به کویته پاکستان رفت و در سال های گذشته در آنجا بوده است.
اما طیب آغا که تجربه میانجیگری بین المللی دارد، با مقامات آلمانی و آمریکایی هم مذاکره کرده است. نتیجه آن دیدارها موافقت طالبان برای گشایش دفتر سیاسی در قطر و صحبت برای تبادل اسرا میان آمریکایی ها و طالبان بود. ظاهرا این مذاکرات در ماه مارس ۲۰۱۲ متوقف شده است. طالبان افغانستان پیش ازاین اعلام کرده بودند هدف آنها از ایجاد دفتر سیاسی در قطر، ارتباط با سایر کشورهای جهان است، به همین منظور از زمان ایجاد این دفتر، اعضای آن، سفرهای متعددی به سایر کشورها، ازجمله چین، استرالیا، آلمان، ژاپن و برخی دیگر از کشورها داشته اند. گروه طالبان در سال گذشته، شایعات درمورد سفر هیأت این گروه به چین را تأیید کردند و گفتند هیأت این گروه در ماه نوامبر سال گذشته میلادی از قطر به منظور «بحث روی روابط دوجانبه بین گروه طالبان و چین و بیان موضع طالبان» به آن کشور سفر کرده است.
دفتر سیاسی گروه طالبان، سال ٢٠١٣ برای گفت وگو با دولت افغانستان در قطر گشایش یافت که با برافراشتن پرچم طالبان بر آن، با مخالفت «حامد کرزی» رئیس جمهوری افغانستان مواجه و بسته شد. اما اردیبهشت امسال پس از گفت وگوهای مقدماتی هیأت ٢٠ نفره شورای عالی صلح و شخصیت های سیاسی افغانستان با طالبان در قطر، دفتر سیاسی طالبان در آن شهر، بازگشایی شد.
اطلاعات خبرنگار ما حاکی از این است که ٢٠ خرداد، دور دوم مذاکرات صلح افغانستان در قطر برگزار می شود. پیش بینی می شود مذاکره طالبان با مقامات امنیتی ایران، مقدمه مذاکره قطر باشد. دور اول مذاکره در قطر که اوایل اردیبهشت برگزار شد، با موفقیت همراه نبود. در این دور از مذاکرات شورای عالی صلح و نمایندگان غیررسمی دولت کابل و نمایندگان طالبان حضور داشتند. قاسم یار، عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی صلح افغانستان با ابراز امیدواری درباره موفقیت آمیزبودن دور دوم مذاکرات صلح، از حمایت ایران و چین از این گفت وگوها خبر داد. وی معتقد است اکنون منطقه درک کرد که «تهدید امنیتی طالبان محدود به افغانستان نیست و منطقه را تهدید می کند». او به خبرنگار ما می گوید: «ما به وعده های همکاری کشورهای همسایه و دوستان بین المللی افغانستان در مورد کمک به مذاکرات بین الافغانی خوشبین هستیم».
دشمنان دیرینه
روابط ایران با طالبان زمانی که آنها در افغانستان بر سر قدرت بودند، پر تنش بود و این تنش در پی شهادت دیپلمات های ایرانی در مزارشریف در سال ۱۹۹۸، پس از تصرف این شهر از سوی طالبان، به اوج رسید. ایران پس از آن به مهم ترین حامی ائتلاف مخالفان طالبان، به رهبری احمد شاه مسعود تبدیل شد. در جریان حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به افغانستان، پس از حملات ١١ سپتامبر نیز ایران نقش پررنگی در بسیج نیروهای مخالف حکومت طالبان داشت.
نظر شما :