شرایط داعش در عراق تدافعی است

دیپلماسی ایرانی: با وجود شرایط کنونی الرمادی و نیز تسلط عمومی داعش بر مناطق عمده استانهای الانبار و نینوا در غرب عراق، معهذا شرایط عمومی داعش و نیروهای تروریستی در عراق تدافعی بوده و از روند تهاجمی این گروه به شدت کاسته شده است. دلیل این مدعا آن است که داعش به جز در دو استان یاد شده، از دیگر مناطق حضور خود در استانهایی نظری دیاله، صلاح الدین، برخی مناطق پیرامونی استان های بغداد، کرکوک و شمال عراق عقب رانده شده و مناطق یاد شده عمدتا پاکسازی شده است. حضور داعش در دو استان الانبار و نینوا از دو منظر قابل بررسی است:

نخست؛ شرایط جغرافیایی و وسعت سرزمینی

دوم؛ مرزهای طولانی و وسیع با سوریه که امکان تردد و فعل و انفعال نظامی و دریافت کمک های لجستیکی و نیروی انسانی را برای این گروه فراهم  آورده است.

تلاش دولت عراق مبتنی بر این بوده که مناطق پیرامونی  استان بغداد (پایتخت) و سپس استانهای محیط بر پایتخت را از وجود داعش پاکسازی کرده و سپس به استانهای غربی یعنی الانبار و نینوا بپردازد. ارزیابی شرایط موجود بیانگر آن است که نیروهای عراقی با وجود درگیری در مناطق مختلف عراق با داعش، از وضعیت انفعال و تدافعی خارج شده و ابتکار عمل را بدست آورده اند. اما جغرافیای گسترده نبرد با داعش، استفاده داعش از تاکتیک های جنگ نقطه ای و ایذائی در مناطق پراکنده و امکان دستیابی به امکانات لجستیکی و نیروهای تازه نفس از طریق مرزهای عراق و سوریه، امکان تفوق و برتری قاطع را از نیروهای نظامی عراق سلب کرده است. شرایط کنونی نبرد در الرمادی مرکز استان الانبار با شرایط جغرافیایی استان یادشده و مرزهای طولانی آن با سوریه ارتباط مستقیم دارد. از طرفی داعش تلاش می کند تمرکز نیروهای نظامی عراق را از نقاط خاص و راهبردی به نقاط متعدد معطوف کند.

باید در نظر داشت که با وجود اینکه نبرد جاری در الرمادی مهم و حساس است، اما اعتقاد دارم که شرایط کنونی شرایط پایداری برای داعش نخواهد بود و در مجموع وضعیت عمومی عراق برای داعش امیدوارکننده نیست. در مجموع نکاتی چند پیرامون اوضاع کنونی درگیری میان ارتش و نیروهای امنیتی عراق با داعش در شهر الرمادی وجود دارد:

1. داعش همچنان نیروهای تازه نفس و امکانات لجستیکی خود را از طرق مختلف از جغرافیای سوریه تأمین می کند.
2. دولت عراق در نبرد با داعش کمک های قابل اتکاء و اطمینان بخشی را از ناحیه کشورهای همجوار به جز جمهوری اسلامی ایران دریافت نمی کند و نقش نیروهای موسوم به ائتلاف بین المللی نیز دوگانه، مبهم و رمزآلود است.
3. وضعیت کنونی نبرد در الرمادی نشان می دهد که تعداد حملات هوایی نیروهای ائتلاف بسیار محدود و انگشت شمار بوده است.
4. جنگ عمدتا در مناطقی ادامه دارد که دارای سکنه مردمی است. به همین دلیل جنگ در این مناطق برای ارتش و نیروهای مردمی عراق به مراتب سخت تر از نیروهای داعش است که به موضوعات انسانی فکر نمی کنند و از مردم بعنوان سپر انسانی نیز استفاده می کنند.
5. وضعیت جنگ نامتقارن و پارتیزانی است که به طور طبیعی نیروهای رسمی عراق دچار نقصان و ضعف در اینگونه جنگها هستند.
6. دولت عراق تاکنون به دلایل مختلف نتوانسته بصورت مکمل از نیروهای مردمی موسوم به حشدالشعبی در کنار نیروهای رسمی نظامی در نبرد استان الانبار و مشخصا شهر الرمادی استفاده کند. دولت عراق در این زمینه تحت فشار دولت آمریکا قرار گرفته است.
7. جغرافیای گسترده نبرد در مناطق مختلف و نیز وسعت مناطق سرزمینی عراق با مرزهای سوریه یعنی جایی که هنوز تروریست ها به شیوه های مختلف تحت حمایت خارجی قرار دارند.

در نهایت آنکه دولت عراق با وجود تلاش های مستمر نتوانسته تسلیحات و تجهیزات مورد نیاز خود را از آمریکا دریافت نماید. بنابراین شرایط نبرد برای دولت عراق به منظور مبارزه با داعش شرایط آسانی نیست. اعتقاد دارم آنچه که می تواند معادله موجود را به نفع دولت عراق تغییر دهد، اتخاذ راهبردی ملی به منظور ایجاد انسجام عملیاتی میان نیروهای مردمی با نیروهای رسمی نظامی عراق است که همانند نبرد تکریت می تواند معادله نبرد را در سریعترین زمان ممکن به نفع دولت و ملت عراق تغییر دهد. 

انتشار اولیه: دوشنبه 28 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: شنبه 2 خرداد 1394