ایران و قابلیت هایی که عربستان باید از آنها بترسد

دیپلماسی ایرانی: خاورمیانه در حال تجربه تحولات بی سابقه ای است و تمام نشانه ها در منطقه حاکی از این است که این آشفتگی ها برای آینده قابل پیش بینی ای باقی خواهند ماند. از یمن تا بحرین تا سوریه و لبنان، درگیری های فرقه ای و مانورهای ژئوپولیتیک دو بازیگر منطقه ای بزرگ – ایران و عربستان سعودی- ادامه دارد و آنها احتمالاً به عنوان بازیگر اصلی منطقه باقی خواهند ماند.

با وجود تعهد مقامات ایرانی به اصل وحدت اسلامی، افق روابط با عربستان سعودی، رقیب سنی اصلی ایران، همواره وابسته سوء ظن مذهبی و رقابت های منطقه ای بوده است. مشکلات ایرن و عربستان سعودی سال هاست که ادامه دارد. ایران و عربستان زمان طولانی ای است که رقبای ژئوپولیتیک یکدیگر در خلیج فارس هستند. از جمله در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی (1941 تا 1979) با استقرار جمهوری اسلامی در سال 1979 این تنش ها تشدید شد.

وقتی ایالات متحده باعث سقوط صدام حسین شد، راه برای به قدرت رسیدن شیعیان هموار شد و سعودی های خشمگین، متعهد به متوقف کردن ایران و متحدین شیعه اش شدند. جدیدترین تحول در زمینه روابط ایران و عربستان مربوط به حیاط خلوت عربستان یعنی یمن می شود که جنبش شیعی و ضد سعودی الحوثی پایتخت را تصرف کرده است. اگر عربستان سعودی بخواهد اقدامی علیه ایران انجام دهد باید درباره چهار قابلیت ایران تامل کند.

قدرت موشکی

در ماه دسامبر وزیر دفاع ایران اعلام کرد که ایران پس از ایالات متحده، روسیه و چین، بزرگترین قدرت موشکی جهان است. احتمالاً در این رابطه مبالغه شده، اما شکی نیست که قابلیت موشکی تهاجمی ایران بالا است. از روزهای جنگ با عراق (1980-1988) یعنی زمانی که ایران قادر نبود که به تسلیحات آمریکایی دست پیدا کند، تصمیم گیران در تهران متوجه شدند که باید در زمینه تسلیحات استراتژیک فعال شوند.

برای جبران این کمبود ایران روی به کشورهایی همچون چین، کره شمالی، سوریه و لیبی آورد و به لطف مهندسی معکوس توانست خط تولید موشک خود را احداث کند. امروز تمام خاک عربستان در تیررس موشک های بالستیک ایران است. تهران روشن ساخته است اگر کشورهای عرب خلیج فارس به ایالات متحده یا اسرائیل برای حمله به ایران کمک کنند، بارانی از موشک بر سرشان فرود خواهد آمد.

سایبر

عربستان سعودی اولین قربانی بزرگ حمله سایبری ایران بوده است. در آگوست 2012 شرکت سعودی آرامکو تحت حمله سایبری شدیدی قرار گرفت و بسیاری از کامپیوترهای این شرکت نابود شد. این حمله اقدامی تلافی جویانه در پاسخ به حمله سایبری مشابه به صنعت نفت ایران توسط ایالت متحده و اسرائیل بوده است. ظاهراً عربستان تبدیل به هدف اقدامات تلافی جویانه ایران شده است. در دهه گذشته قابلیت تهاجمی ایران در زمینه سایبری رشد پرشتابی داشته و ارتش سایبری ایران تبدیل به یک سلاح کلیدی شده است.

گروه های نیابتی

اگر ایران یک متحد غیرقابل تعویض داشته باشد، آن جنبش شیعه حزب الله است. منفعت حزب الله موجب شده است تا ایران به مرزهای لبنان برسد. علاوه بر این هویت عربی حزب الله به ایران این فرصت را داده تا در جهان عرب نفوذ داشته باشد. در سوی دیگر جنبش فلسطینی حماس دیگر گروه نیابتی ایران است. البته بر سر جنگ داخلی سوریه اختلافاتی میان دو طرف به وجود آمده است.

جنگ دریایی

ایران سابقه ای طولانی در زمینه تهدید به بستن تنگه هرمز، مهمترین محل عبور محموله های نفتی جهان دارد. بدون شک تهران هم به اندازه دیگر کشورهای خلیج فارس به خاطر وابستگی به درآمدهای نفتی از این مسئله ضرر خواهد کرد. با این حال در صورت بالا گرفتن تنش ها ایرانی ها انگیزه و توانایی انجام چنین اقدامی را دارند، اگر نه به طور کامل اما ترافیک دریایی در این مسیر مختل خواهد شد.

ایران ترکیبی از موشک های ضد کشتی از قبیل خلیج فارس، مین های دریایی، زیردریایی های کوچک و قایق های تندرو در اختیار دارد که می تواند از طریق آنها حمل و نقل در تنگه هرمز را به مدت طولانی مختل کند. ایران نه تنها به دنبال تقویت کنترل خود بر تنگه هرمز است بلکه بیانیه های مقامات نیروی دریایی نشان می دهد که تهران به دنبال افزایش حضور در باب المندب و کانال سوئز که هردو گذرگاه هایی حیاتی برای عربستان هستند، است.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند