پیام هسته‌ای مسقط برای ایران

۲۶ آبان ۱۳۹۳ | ۱۳:۰۳ کد : ۱۹۴۰۸۸۷ سرخط اخبار
 روز گذشته، یوسف بن علوی، وزیرخارجه عمان، در سفری غیرمنتظره به ایران آمد. گفته می شود بن علوی در این سفر با مقامات عالی رتبه ایران دیدار و گفت وگو خواهد کرد. یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان درحالی در سفری از پیش اعلام نشده به تهران آمد که تنها ه٨ روز از مهلت تعیین شده برای حصول توافق جامع هسته ای مانده است. بن علوی دو روز نیز پیش از این در فرودگاه مسقط و در جریان سوختگیری هواپیمای وزیرخارجه آمریکا، دیداری یک ساعته و از پیش اعلام نشده با جان کری داشت.

بن علوی ۶۹ ساله که تقریبا همه نیمه دوم عمر خود را وزیر خارجه سلطان نشین عمان بوده، درحالی به تهران می آید که تصور می رود، حامل پیام مهمی برای مقامات ایرانی درباره موضوع هسته ای باشد. برگزاری آخرین دور مذاکرات هسته ای در مسقط بین جان کری، ظریف و اشتون که بعد از آن با مذاکرات کارشناسی همراه شد، بنا به گفته برخی مقامات روس به مرحله ای رسیده که توافق بر سر چهارچوب برداشته شدن تحریم ها تنها مسأله مهم باقی مانده در مذاکرات است، ولی آنچه کارشناسان از آن به

« ناخن خشکی» طرف آمریکایی یاد کرده و باعث واکنش نسبتا تند رئیس جمهوری روحانی شد، احتمالا موضوع اصلی گزارش کری به اوباما در جریان سفر وی به پکن

 بوده است. فروکش کردن بحث های فنی - رسانه ای درباره موضوع غنی سازی و اشاره اخیر وزیرخارجه آمریکا به تبدیل شدن فتوای رهبری در موضوع هسته ای به سندی حقوقی گمانه ها درباره این را که تحریم ها تنها مسأله مهم باقی مانده در مذاکرات است تقویت کرده است. کری پس از سفر به پکن و درحالی که هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پیش از آن بازگشت وی به مسقط را تکذیب کرده بود، بنا به دلیل اعلام شده سوخت گیری در فرودگاه مسقط، توقفی یک ساعته داشت که به گفت و گو با بن علوی اختصاص یافت. گفتنی است، سفر بن علوی به تهران می تواند آخرین نقش آفرینی همسایه ایران در روندی باشد که از ماه های پایانی دولت دهم و با میزبانی همسایه آرام ایران، محرمانه و بدون خبرسازی و حاشیه های رسانه ها آغاز شده بود. شاید بن علوی حامل پیامی باشد که آخرین گره های پرونده را هم باز کند.

مذاکرات هسته ای البته فارغ از گمانه زنی هایی اینچنینی در جریان است و قرار است سه شنبه همین هفته، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران مذاکراتی با کاترین اشتون، مذاکره کننده اتحادیه اروپا داشته باشد.

وزیر امورخارجه کشورمان و هماهنگ کننده  ١+٥ قرار است روز سه شنبه بر سر میز ناهار به رایزنی بپردازند. محمدجواد ظریف و تیم مذاکره کننده هسته ای ایران قرار است بامداد سه شنبه به منظور شرکت در دهمین دور مذاکرات جامع هسته ای و انجام گفت وگوهای دو و چندجانبه به منظور رفع اختلافات و حصول توافقنامه جامع راهی وین شوند. مذاکرات هسته ای فشرده میان ایران و قدرت های جهانی هفته گذشته در عمان برگزار شد و نشانه های چندانی از این که آیا این مذاکرات نشانه ای از رسیدن به توافق نهایی تا ٢٤ نوامبر بود، در دست نیست. اما شرایط و فضا همانند هفته پایانی قبل از رسیدن به توافق موقت در سال پیش در ژنو است. اما اتفاقات مربوط به مذاکره اخیر در عمان دو موضوع مهم را مشخص کرد: اول، روسیه ممکن است نقش مهمی در حل اختلافات بر سر ظرفیت غنی سازی ایفا کند، مسئله ای که یکی از نکات مهم در مذاکرات بوده است. دوم، عدم توافق بر سر جدول زمان بندی برای برداشتن تحریم های شورای امنیت سازمان ملل که نیازمند یک قطعنامه

 بزرگتر است. مجموعه ای از مذاکرات سه جانبه و دو جانبه میان جان کری، محمدجواد ظریف و کاترین اشتون در روزهای یکشنبه تا سه شنبه در عمان انجام شد. بعد از آن هم جلسه معاونان برگزار شد تا تمام جزییات برای آخرین دور مذاکرات که قرار است هفته آینده در وین برگزار شود، بررسی شده باشند. علاوه بر مسائل مربوط به غنی سازی و تحریم، مذاکره کنندگان همچنین باید در زمینه مدت زمان اجرای توافق هم به تفاهم برسند.

مساله غنی سازی از طریق تعدادی راه حل های فنی قابل حل است و نقشی بزرگتر در توافق نهایی به روسیه می دهد. به نظر می رسد که ایران توجه جدی ای به گزینه انتقال اورانیوم با غنای پایین خود به روسیه دارد. علاوه بر تعداد سانتریفیوژ، ظرفیت غنی سازی ایران هم وابسته به بهره وری سانتریفیوژ ها است، این که ذخایر اورانیوم غنی شده چگونه فرآوری شوند و چگونه این ذخایر حفظ شوند. اگر ایران با انتقال ذخایر اورانیومش به روسیه موافقت کند، روسیه می تواند این مواد را به میله های سوختی مورد استفاده برای نیروگاه هسته ای بوشهر تبدیل کند. این مسأله به کشورهای عضو ١+٥ این اطمینان را می دهد که مقدار زمان موردنیاز ایران برای ساخت سلاح هسته ای افزایش یافته است.

همزمان با مذاکرات عمان، ایران و روسیه روز سه شنبه توافقی را امضا کردند که براساس آن سازمان انرژی اتمی روسیه راکتورهای هسته ای دیگری برای ایران خواهد ساخت. روسیه موافقت کرده است که سوخت موردنیاز این راکتورها را تأمین کند و سوخت مصرف شده آنها را هم به روسیه بر می گرداند. این مسأله پیامد مهمی بر مذاکرات هسته ای خواهد داشت، چون نیازهای عملی میان مدت ایران به تولید اورانیوم با غنای پایین را کاهش می دهد.وقتی صحبت از لغو تحریم ها می شود، تمرکز در مذاکرات از تعلیق و حذف تحریم های یک جانبه ایالات متحده و اتحادیه اروپا (تحریم هایی که هدفشان بخش مالی و نفت ایران است) به تعیین جدول زمان بندی برای حذف تحریم های شورای امنیت سازمان ملل که از سال ٢٠٠٦ وضع شده اند، تغییر می کند.

کلید واژه ها: بن علوی مسقط


نظر شما :