شرط همکاری روس ها حضور ایران است

دیپلماسی ایرانی: هیچ کس نمی تواند با قاطعیت بگوید برای از بین بردن داعش و جبهه النصره و امثال آنها می توان از طریق "پیمان بین المللی مبارزه با تروریسم" به نتیجه مطلوب رسید. در حالی که احتمالات شکست این پیمان بیش از پیش افزایش یافته به ویژه اگر رهبر این پیمان یعنی ایالات متحده و شرکایش که در میان آنها دیگر کشورهای بزرگ دنیا در کنار تعدادی از کشورهای منطقه ای نیز حضور دارند، تدبیر به خرج ندهد و توجهی به خواسته ها و مصالح مردم منطقه نکند و فقط مصالح خود را مد نظر داشته باشد.

برخورد مدبرانه یعنی این که اولا کاخ سفید بتواند روسیه را راضی کند که به رغم مصالح گوناگونش در این پیمان نقش داشته باشد و برای آینده خاورمیانه و حکومت ها و کشورهای این منطقه کاری کند. این راضی کردن تنها از طریق وارد گفت وگو شدن و قانع کردن ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه امکان پذیر است که تنها تصمیم گیرنده اصلی در روسیه محسوب می شود و حقایق کشورش را بیش از هر کسی می داند. وضعیت اقتصادی روسیه واقعا سخت شده است، زیربناهای گوناگون این کشور از جمله زیربناهای نظامی نیازمند نوسازی و شاید حتی زیرسازی جدید هستند، و درآمدهای مالی اش که با وجود ثروت های عظیم نفت و گاز این کشور به دست آمده است، نمی تواند با ادامه اختلاف های شدید سیاسی اش با اروپا و امریکا همچنان برقرار باشد.

این در حالی است که ذخایر نفتی خاورمیانه همچنان تحت کنترل امریکا و غرب باقی خواهد ماند و امریکا در صورتی که درگیری ها عیان شوند و حتی کار به جنگ سرد مستقیم یا غیرمستقیم با روسیه کشیده شود، از آن به عنوان حربه ای علیه روسیه استفاده خواهد کرد. به خصوص زمانی که کار به یارکشی در اروپا بکشد و بخواهد که هم پیمانان جدید برای خود دست و پا کند؛ یا این که روسیه بخواهد در دیگر نقاط جهان مثل هند و چین شریک اقتصادی بیابد تا تحریم های انرژی اروپا و برخی کشورهای آسیایی علیه خود را دور بزند.

امریکا فکر می کند که می تواند با پوتین همکاری کند تا مشکل اوکراین به یک جنگ تمام عیار مثل جریان اشغال افغانستان در قرن گذشته میلادی تبدیل نشود. به ویژه برای اجتناب از این که این جنگ به خاک دیگر کشورهای اروپایی کشیده نشود و شهروندان روس آن کشورها وارد ماجرایی مشابه ماجرای اوکراین نشوند.

از سوی دیگر ولادیمیر پوتین بیش از هر کسی می داند که تحریم های غرب تا چه اندازه می تواند بر محبوبیت داخلی او تاثیر بگذارد. و این مساله می تواند به عاملی تسهیل کننده برای روسیه برای فرار از تروریسم "اسلام تکفیری خشونت آمیز" عبارتی که این روزها استفاده می شود، تبدیل شود. به ویژه که ریشه های وجود چنین چیزی در منطقه نیز وجود دارد.

با وجود این که روسیه به کنفرانس پاریس که به تاسیس پیمان بین المللی مبارزه با تروریسم اختصاص داشت، دعوت شده بود، اما روشن است که که چندان آمادگی ای برای مشارکت در پیمان جنگ علیه تروریسم ندارد. روسیه از دخالت نظامی مسقیم به دلیل هم پیمانش در سوریه یعنی حکومت بشار اسد، خودداری می کند. هدف سیاسی از راه حل سیاسی پشتیبانی از اسد و ریاست جمهوری او نیست. البته باید در این زمینه اشاره کرد که امریکا تلاش دارد از سطح نگرانی های روسیه و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری آن بکاهد، به ویژه بعد از آن که پیمان آتلانتیک شمالی به طوقی نظامی به حول او تبدیل شده است.  

اما آیا ورود روسیه به جمع کشورهای پیمان مبارزه با تروریسم شرط کافی برای پیروزی علیه تروریسم در منطقه به ویژه در عراق و سوریه محسوب می شود؟

پیوستن روسیه به این پیمان بسیار مهم است و می تواند به موفقیت آن کمک کند. اما تضمین موفقیت آن در گرو پیوستن قدرت منطقه ای مهم دیگری یعنی جمهوری اسلامی ایران نیز است. این که گفته می شود ایران "جزئی" از مشکل در سوریه است، صحیح نیست. چرا که اگر بخواهیم این گونه به مساله نگاه کنیم، کشورهای عربی و مسلمان دیگر مثل عربستان و قطر و ترکیه نیز به جزئی از این مشکل تبدیل شده اند، در حالی که غیر منصفانه در نقش ایران در این زمینه بزرگ نمایی می شود.

البته بدیهی است پذیرفتن ایران به جمع پیمان مبارزه با تروریسم نیازمند موفقیت در مذاکرات هسته ای ایران با مجموعه 1+5 است، در صورتی که دو طرف تن به مصالحه بدهند و بپذیرند که این مشکل حل شود، خطر گسترش سلاح های هسته ای در منطقه نیز برطرف خواهد شد.

ایالات متحده باید به طور هم زمان با هم پیمانان عرب و غیر عربش در منطقه نیز وارد گفت وگو شود تا نقش هر کدام از آنها در پیچیده تر شدن اوضاع خاورمیانه محدود شود، کشورهایی که هر کدام از آنها درصدد تسلط بر منطقه هستند و می خواهند تعریفی جدید در منطقه از لحاظ طایفه ای و دینی و قومی ارائه دهند.
منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/

انتشار اولیه :سه شنبه 15 مهر 1393 / باز انتشار : یکشنبه 20 مهر 1393