ترکیه منزوی می‌شود؟

دیپلماسی ایرانی: جنگ با داعش همچنان یک غایب بزرگ دارد، ترکیه. پیمان بین المللی مبارزه با داعش در عراق و سوریه در حالی وارد جنگ شده که این روزها در رسانه ها صحبت از محوری موسوم به "تاریکی" می کنند که ترکیه رهبری آن را بر عهده گرفته است. ترکیه ای که با هماهنگی اخوان المسلمین تلاش دارد سازی مغایر با ساز جامعه جهانی کوک کند و شیوه ای مغایر را در تعامل با گروهک تروریستی داعش پیش ببرد. محوری که جامعه عربی را بسیار نگران کرده و در نگاه اعراب به ترکیه تردید ایجاد کرده است. بعد از این که قطر بیش از این از همراهی با اخوان المسلمین خودداری کرد و تا اندازه ای پای خود را از این راه بیرون کشید، اکنون بسیاری می پرسند ترکیه با کدام هدف و با چه امیدی همچنان بر طبل حمایت از اخوان المسلمین و هم زمان همکاری با داعش می کوبد و چرا مخاطرات همکاری با گروه های تکفیری را درک نمی کند؟ آیا اصولا حمایت ترکیه از جنبش اخوان المسلمین رابطه ای با همکاری آنکارا با داعش دارد؟

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران محوری که ترکیه رهبری آن را بر عهده دارد این روزها کمتر تاثیرگذار است، به ویژه با خروج قطر از این محور و افزایش حملات هوایی پیمان بین المللی مبارزه با داعش به مواضع این گروهک وابسته به القاعده اکنون به نظر می رسد که تحرکات این محور بسیار کند شده است.

تحلیلگران اروپایی به ویژه فرانسوی ها و انگلیسی ها می گویند که پایان راه این محور فرا رسیده است. به ویژه که نقش قطر بسیار کم رنگ شده و ترکیه نیز تقریبا در عرصه جهانی منزوی شده است. سخنان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز این روزها به اندازه ای تند شده است که گویی می خواهد با رهبران جامعه جهانی گلاویز شود. به اعتقاد آنها به همین دلیل است که ترکیه اعلام کرده است که می خواهد پناهگاه امن گروه های اخوان المسلمین باشد تا به این ترتیب همچنان قدرت تاثیرگذاری خود را بر افکار عمومی جهان عرب و جامعه جهانی حفظ کند و در حاشیه قرار نگیرد.

به اعتقاد ناظران اظهارات تند رئیس جمهوری ترکیه علیه مصر که در مجمع عمومی سازمان ملل بیان کرد، آن هم در حالی که جامعه جهانی خود را آماده جنگی به نظر طولانی با شبکه تروریستی و عریض و طویل داعش می کند، نشان از آن دارد که آنکارا تلاش می کند همچنان رهبری محوریت "تاریک" را ادامه دهد و اجازه ندهد سیاستش در قبال جهان عرب منزوی شود.

تحلیلگران همچنین بر این باورند که دیدار شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل بر جایگاه منطقه ای ترکیه تاثیر منفی خواهد گذاشت. به ویژه که اردوغان تلاش دارد خود را از ائتلاف جهانی علیه داعش دور نگه دارد و سازی مغایر با ساز جامعه جهانی کوک کند.

لازم به یادآوری است که نزدیک به دو هفته پیش شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به ترکیه سفر کرده بود و درباره چگونگی گسترش روابط میان قطر و ترکیه و چگونگی هماهنگی های سیاسی در حمایت از جریان های وابسته با اخوان المسلمین گفت وگوهای مفصلی را انجام داده بود.

رجب طیب اردوغان روز پنج شنبه در مجمع عمومی سازمان ملل در سخنرانی خود انتقاد تندی از دولت جدید مصر کرد و از این که سازمان ملل به او اجازه داده به عنوان نماینده مصر در این سازمان سخنرانی کند، انتقاد کرد و این حرکت را مشروعیت دادن به رهبر کودتاچیانی که علیه رئیس جمهوری منتخب کودتا کرده است، دانست. به فاصله کمی بعد از آن امیر قطر با رئیس جمهوری مصر در ضیافت ناهار بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل دست داد تا به این ترتیب آب سردی بر پیکر رئیس جمهوری ترکیه ریخته باشد.

با این حال کارشناسان بر این باورند که نشانه ای که ثابت کند ترکیه قصد دارد رویه خود را در قبال کشورهای عربی و پیمان مبارزه با داعش تغییر دهد، مشاهده نمی شود و احتمال این که آنکارا همچنان به ساز مخالف خود با جامعه جهانی ادامه دهد و در همین راستا اقداماتی پیش بینی نشده و مغایر با منافع و سیاست های جامعه جهانی انجام دهد، وجود دارد. کما این که اصرار آنکارا به ادامه همکاری با داعش خود به اندازه کافی شک برانگیز است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11