تلاش برای حفظ بریتانیای کبیر

به گزارش خبرگزاری فارس، کمتر از دو هفته مانده به همه پرسی سرنوشت ساز استقلال اسکاتلند از انگلیس مانده و حالا استقلال طلبان برای اولین بار در یک همه پرسی از حامیان اتحاد با لندن، پیشی گرفته اند.

شاید یک سال قبل خوش بین ترین حامیان استقلال هم تصور نمی کردند اختلاف گسترده با رقیب، اینطور به سرعت جبران شده و ورق به نفع آن ها برگردد.

تا یک ماه قبل هم همه پرسی «یوگاو» از پیشتازی 22درصدی مخالفان استقلال حکایت داشت، اما همین موسسه امروز اعلام کرد حامیان استقلال با اختلافی 2 درصدی از مخالفان پیش افتاده اند.

افزایش شمار استقلال طلبان پس از آن سرعت گرفت که «الکس سموند» وزیر ارشد اسکاتلند در جریان مناظره ماه قبل خود با «آلیستر دارلینگ» وزیر دارایی سابق و از اصلی ترین مخالفان استقلال از انگلیس، تمام قد و مستدل از استقلال دفاع کرد. نظرسنجی گاردین نشان داد 70درصد مخاطبان مناظره سموند را پیروز آن مناظره می دانند.

با قوت گرفتن احتمال استقلال اسکاتلند از انگلیس، سران لندن که طبیعتا به شدت مخالف فروپاشی پادشاهی متحد بریتانیا هستند، همزمان دو رویکرد را پیش گرفته اند تا بلکه حامیان «آری» را از رأی خود منصرف کنند؛ وعده و تهدید.

اوایل ماه اوت بود که رهبران سه حزب اصلی انگلستان، تنها ساعاتی پیش از برگزاری مناظره سموند و دارلینگ، بیانیه ای مشترک صادر کرده و وعده دادند که اگر اسکاتلندی ها به استقلال «نه» بگویند، قدرت دولت محلی را بیش از پیش افزایش می دهند.

در این بیانیه آمده بود: «هر سه حزب تضمین می کنند که روند اعطای اختیارات بیشتر به پارلمان اسکاتلند را هرچه سریعتر در سال 2015، آغاز کنند.»

افزایش اختیار دولت محلی برای تعیین نرخ و نوع مالیات از جمله اصلی ترین مواردی است که لندن وعده آن را به اسکاتلندی های مخالف استقلال داده است.

با این حال استقلال طلبان همان زمان این وعده ها را رد و عنوان کردند که هیچ تضمینی وجود ندارد که انگلیس پس از پایان همه پرسی و ماندن اسکاتلند در اتحاد، به وعده های خود عمل کند.

«حمزه یوسف» معاون وزیر خارجه اسکاتلند دو هفته پیش در این خصوص به خبرگزاری فارس گفته بود: «هیچ تضمینی وجود ندارد که اختیارات اضافه وعده داده شده، پس از رأی منفی به استقلال، تحقق یابد... احزابی که از اتحاد حمایت می کنند، قبلا هم چنین قول هایی دادند، اما سر حرف خود نماندند. اسکاتلندی ها چرا باید دوباره به آن ها اعتماد کنند؟»

او به سابقه بد لندن هم اشاره کرد و گفت: «13 فوریه 1979، دو هفته قبل از همه پرسی تفویض اختیار، سر «الک داگلاس هوم» (نخست وزیر وقت) گفت اگر نتیجه همه پرسی منفی باشد، طرح بهتری برای تفویض اختیار با ارائه اختیارات مالیاتی و سیستم نمایندگی تناسبی ارائه می شود. اما به جای آن، اسکاتلندی ها تحت حکومت دولتی محافظه کار قرار گرفتند که به آن رأی نداده بودند.»

تلاش های لندن نشین ها برای جلوگیری از استقلال اسکاتلند روز یکشنبه بعد از انتشار نتایج همه پرسی «یوگاو» در ساندی تایمز، تشدید شد. «دیوید کامرون» نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که آخرین سخنرانی خود را در اسکاتلند انجام می دهد. رسانه های انگلیسی هم گزارش دادند که مخالفان استقلال قصد دارند طرح تفویض اختیار تازه ای را ارائه دهد که پادشاهی متحد را به ساختار فدرالی تبدیل می کند.

نشریه «آبزرور» روز یکشنبه طرح فدرالی شدن انگلیس را «فرصتی تاریخی» برای اسکاتلندی ها توصیف کرد و نوشت این طرح تازه تلاش می کند تا جان تازه ای به حامیان اتحاد بدهد.

ساعتی بعد از انتشار این گزارش ها بود که «جورج آزبورن» وزیر دارایی انگلیس هم با حضور در یک مصاحبه تلویزیونی گفت لندن حاضر است تا در صورت رأی منفی اسکاتلندی ها به استقلال، اختیارات بیشتری را در اختیار «ادینبرو» قرار دهد.

وی در مصاحبه با بی بی سی گفت: «در چند روز آینده شاهد طرحی برنامه اقدامی خواهید بود که اختیارات بیشتری به اسکاتلند می دهد، اختیارات مالیاتی، اختیارات هزینه ای، طرح ها و اختیارات بیشتری در زمینه رفاه عمومی. جدول زمانی این طرح هم به گونه ای است که به محض آنکه رأی «نه» اعلام شد، اجرایی می شود.»

او افزود: «شمارش معکوسی برای اعطای آن اختیارات آغاز می شود و سپس اسکاتلندی ها خیر دو دنیا را خواهند داشت. هم از ریسک جدایی جلوگیری می شود و هم در عین حال، کنترل بیشتری بر سرنوشت خود خواهند داشت، یعنی چیزی که فکر می کنم اغلب اسکاتلندی ها می خواهند.»

اما این وعده ها تنها یک روی سکه بود و روی دیگر آن تهدید اسکاتلندی ها به مواجه شدن با تبعات مختلف در صورت جدایی از انگلیس بود. انگلیسی ها که سموند و هوادارانش را به «قلدری» و هراس افکنی متهم کرده اند، بارها نسبت به عواقت جدایی از لندن به اسکاتلندی ها هشدار داده اند.

اسکاتلندی ها که پیشتر اعلام کرده بودند در صورت استقلال هم همچنان پوند را به عنوان واحد پولی خود حفظ می کنند، حالا با مخالفت لندن مواجه شده اند.

آزبورن در همان مصاحبه روز یکشنبه خود که با وعده های متعدد همراه بود، اشتراک واحد پولی با اسکالتلند مستقل را رد کرد و تأکید کرد که لندن اسکاتلندی ها را از پوند بی بهره می گذارد. وی گفت: «هیچ اما و اگری ندارد. ما پوند را با اسکاتلند مستقل، سهیم نمی شویم.»

همزمان با این هشدار لندن که پیشتر هم از سوی سه حزب اصلی مطرح شده بود، اتحادیه اروپا نیز هشدار داده است که در صورتی که اسکاتلند پوند استرلینگ را حفظ کند، امکان ورود به اتحادیه را ندارد.

هشدار نسبت به ناتوانی در کنترل اقتصاد و هزینه های بالایی که این اقدام برای اسکاتلند دارد، از دیگر اقدامات رسانه ها و موسسات انگلیسی در یک ماه گذشته بود. لندن و هواداران اتحاد می گویند اسکاتلند مستقل قادر به تأمین نیازهای خود و اداره اقتصاد نخواهد بود. مقامات انگلیسی همچنین هشدار داده اند که اسکاتلند در صورت استقلال باید بخش زیادی از بدهی های مشترک را بر عهده بگیرد.

اما هشدارهای لندن به اسکاتلندی ها تنها به مسائل اقتصادی محدود نیست. «دیوید کامرون» نخست وزیر انگلیس حتی از بحث امنیت و بحران های خاورمیانه نیز برای منصرف کردن حامیان رأی «آری»، استفاده کرده است.

او روز جمعه در سخنرانی پایانی خود در نشست ناتو در ولز، گفت در جهان «خطرناک و ناامن» کنونی، اسکاتلند در صورتی که در پادشاهی متحد بماند، محلی امن تر خواهد بود و احتمال حملات تروریستی در به آن کمتر است.

کامرون در این مورد گفت: «فکر می کنم یکی از قوی ترین استدلال هایی که ماهایی که می خواهیم پادشاهی متحد را همچنان در متحد ببینیم، داشته باشیم، این است که در یک دنیای خطرناک و ناامن با تهدیدات تروریستی و دیگر تهدیدات، بهتر نیست که جزو یک پادشاهی متحد باشیم که یکی از 5 بودجه برتر دفاعی را دارد و دارای یکی از بهترین سرویس های اطلاعاتی و امنیتی جهان است؟»

او همین طور حضور انگلیس در چند ائتلاف بین المللی را به اسکاتلندی های یادآوری کرد و گفت: «این پادشاهی جزو تمامی ائتلاف های واقعا مهم دنیا است، از جمله ناتو، جی 8، جی 20، اتحادیه اروپا و یک کرسی دائم هم در شورای امنیت دارد.»

روز یکشنبه هم «اد میلبند» رهبر حزب کارگر نسبت به جدایی اسکاتلند هشدار داد و گفت اگر استقلال محقق شود، بین دو کشور مرز احداث شده و نیروهای مرزبان در طول آن مستقر می شوند.

وی که حزب متبوعش با داشتن بیشترین کرسی اسکاتلندی در مجلس عوام در صورت استقلال بیشتری ضربه را می خورد، در این مورد به «اسکاتیش میل» گفته است: «اگر نمی خواهید مرزی باشد، خوب به ماندن در پادشاهی رأی دهید.»

او در مورد اینکه آیا باید مأمورین مرزی در این مناطق مستقر شوند، هم گفته است: «این مرزها باید تحت مراقبت قرار گیرند.»

«دیوید بلانکت» وزیر کشور اسبق انگلیس هم در این مورد گفته است: «اگر اسکاتلندی ها به جدایی «آری» بگویند، مسئله کنترل مرزی و تهدید ناشی از بندرها و فرودگاه های اسکاتلند باید جدی گرفته شود.»

مسئله تضعیف توان نظامی، سیاسی و حتی ورزشی اسکاتلند از دیگر هشدارهایی بوده که تاکنون مقامات انگلیسی که به اذعان کامرون از نتایج نظرسنجی ها «مضطرب» هستند، برای بازداشتن اسکاتلندی ها از استقلال مطرح کرده اند.

با این حال باید دید روز 27 شهریور با وجود این وعده ها و هشدارها تصمیم به ادامه اتحاد می گیرند، یا رأی به پایان حضور در «بریتانیای کبیر» می گیرند. نتایج این همه پرسی می تواند به اتحادی 307 ساله پایان دهد و اسکاتلندی ها را از روز 24 مارس 2016 یعنی همزمان با سالگرد اتحاد، به عنوان کشوری مستقل مطرح کند که به گفته آقای یوسف، می خواهد «بازیگری متعهد و فعال در عرصه جهانی» باشد و سیاستی «متفاوت از لندن و واشنگتن» اتخاذ کند.