تأیید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران در گزارش جدید آژانس

به گزارش خبرگزاری فارس، «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز جمعه تازه ترین گزارش فصلی خود با موضوع برنامه هسته ای ایران را منتشر کرد.

این گزارش بار دیگر صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران را تائید و بر تعهد تهران بر همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی صحه گذاشته است.

«رضا نجفی» نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در واکنش به انتشار گزارش تازه آژانس به خبرگزاری فارس گفت: «گزارش جدید آژانس بار دیگر ضمن اعلام عدم انحراف در برنامه هسته ای ایران از راستی آزمایی اجرای کامل تمامی اقدامات داوطلبانه بر اساس توافق ژنو و تمدید آن خبر داده است.»

وی افزود: «مدیرکل آژانس در گزارش خود ضمن تشریح تمامی فعالیتهای هسته ای در سایتهای ایران که نشان از شفافیت کامل ایران دارد، بر اجرای کامل 16 اقدام عملی از سوی ایران صحه گذاشته و تایید کرده است که اجرای دو اقدام عملی باقیمانده نیز شروع شده است.»

آقای نجفی ادامه داد: «بخش های تکراری گزارش که اشاره به قطعنامه های غیرقانونی شورای امنیت و یا اتهامات بی پایه و اساس علیه برنامه هسته ای ایران دارد قبلا از سوی کشورمان مردود اعلام شده است.»

وی افزود: «در خصوص موضوعات گذشته ایران با ارائه اسناد و اطلاعات در خصوص چاشنی های ایمن انفجاری ثابت نموده است که کاربرد این چاشنی ها در ایران برای صنایع نفت و گاز است و آژانس بر این امر صحه گذاشته و آن را ناهمخوان با رویه صنایع تخصصی ندانسته است از دید ایران این موضوع که یکی از پایه های اتهامات بی اساس علیه ایران است بسته شده است. در مورد سایر موضوعات گذشته در قالب 5 اقدام عملی فاز سوم بحث های جدی بین ایران و آژانس آغاز شده و قرار است ادامه یابد.»

او در پایان گفت: «ایران قبلا به آژانس اعلام کرده بود که با توجه به پیچیده بودن موضوعات مورد بحث اجرای کامل 5 اقدام تا 25 اوت عملی نیست و لذا آژانس در گزارش خود نسبت به این موضوع ابراز نگرانی نکرده است چون قبلا از آن آگاه بوده است. پس از بسته شدن این موضوعات امکان بررسی موضوعات جدید دیگر نیز وجود دارد.»

 

متن کامل گزارش مدیر کل در ادامه آمده است:

 

GOV/2014/43

5 سپتامبر 2014

اجرای توافقنامه پادمان های معاهده منع اشاعه و مجوزهای مربوطه شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران

گزارش مدیر کل

 

تحولات اصلی

• ایران تا ضرب الاجل 25 اوت 2014 که مورد توافق قرار گرفته بود، یکی از پنج اقدام عملی مورد توافق با آژانس در ماه می 2014 در جریان سومین گام چارچوب همکاری را اجرا کرده است. ایران همچنین دو اقدام از 5 اقدام مورد توافق را پس از ضرب الاجل انجام داده و مذاکرات با آژانس بر سر دو اقدام عملی دیگر را آغاز کرده است.

• آژانس درخواست کرده است که ایران تا تاریخ 2 سپتامبر 2014 اقدامات عملی جدیدی را که باید در گام بعدی مرتبط با چارچوب همکاری اجرایی شود، ارائه کند. اقدامات عملی جدید هنوز ارائه نشده اند.

• آژانس به نظارت و راستی آزمایی در رابطه با اقدامات مرتبط با هسته ای تعیین شده در برنامه مشترک اقدام با توجه بر اساس تمدید صورت گرفته، ادامه داده است.

• از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران  به غنی سازی UF6 (هگزافلوراید اورانیوم) با غنای بالاتر از 5 درصد U-235 در هیچ یک از تأسیسات اعلام شده خود نپرداخته است. در نتیجه کاهش سطح غنا و تبدیل صورت گرفته در طول این دوره، ایران دیگر هیچ ذخیره UF6 غنی شده تا سطح U-235 20درصد، ندارد.

• در حالی که غنی سازی UF6 تا سطح U-235 5درصد با روندی مشابه آنچه که در گزارش پیشین مدیر کل اعلام شده، ادامه دارد، با توجه به اینکه ایران تبدیل بخشی از مواد هسته ای خود در کارخانه پودر UO2 غنی شده (EUPP) را آغاز کرده است، مقدار این مواد در فرم UF6 غنی شده تا سطح U-235 به 7765 کیلوگرم کاهش یافته است.

• هیچ سازه اصلی جدیدی در راکتور IR-40 (راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک) نصب نشده و هیچ فرایند تولید و آزمایش سوختی نیز برای این راکتور صورت نگرفته است.

• فراهم سازی دسترسی کنترل شده آژانس به کارگاه های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره سازی همچنان ادامه دارد.

 

مقدمه

این گزارش دبیرکل آژانس بین المللی هسته ای به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل در زمینه اجرای موافقتنامه پادمانی ان پی تی(NPT) و بندهای مربوط به قطعنامه های شورای امنیت که در خصوص جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است، می باشد.

1- در این گزارش اطلاعاتی در خصوص اجرای اقدامات مربوط به «بیانیه مشترک چهارچوب همکاری» و برنامه اقدام مشترک آورده شده است؛ همچنین در ضمیمه این گزارش، اطلاعات به روز شده در خصوص اجرای «اقدامات داوطلبانه» مورد توافق ایران در برنامه اقدام مشترک مورد اشاره قرار گرفته است.

2- شورای امنیت سازمان ملل نیز این امر را تصدیق کرده که گام هایdی (اقداماتی) که شورای حکام در قطعنامه های خود از ایران خواسته است، برای ایران لازم الاجرا هستند. بندهای مربوط به قطعنامه های پیشین شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز که ذیل بند هفتم منشور ملل متحد تصویب شده، همگام با شرایط مندرج در قطعنامه های مذکور، لازم الاجراء است. ایران می بایست تکالیف و الزامات را به طور کامل اجرایی کند تا جامعه بین الملل را از ماهیت صرفاً صلح آمیز برنامه هسته ای خود مطمئن کند.

3- همانطور که در گزارش های پیشین نیز قید شده، ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاریخ 11 نوامبر 2013، «بیانیه مشترک چهارچوب همکاری» را امضاء کردند. در این چهارچوب همکاری، ایران و آژانس توافق کردند که در جهت راستی آزمایی های آژانس برای حل موارد موجود در گذشته و حال، همکرای بیشتری داشته باشند و این اقدامات را به صورت گام به گام پیش ببرند.

4- همانطور که در گزارش های پیشین نیز قید شده، کشورهای چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس و آمریکا در اقدامی جداگانه، در خصوص برنامه مشترک اقدام با ایران توافق کردند. در این برنامه ذکر شده بود که «هدف از این مذاکرات، رسیدن به راه حلی جامع، بلند مدت و مورد توافق طرفین برای ایجاد اطمینان در جهان از ماهیت صرفاً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران است. بر اساس برنامه مشترک اقدام که از تاریخ 20 ژانویه سال 2014 اجرایی شد، اولین گام دارای محدودیت زمانی 6 ماهه خواهد بود و در صورت توافق طرفین، این زمان تا 6 ماه دیگر قابل تمدید خواهد بود. بر اساس درخواست کشورهای 1+5 و ایران و نظر به حمایت شورای حکام (برای رسیدگی به دسترسی ایران به ذخائر پولی خود)، آژانس در حال پایش موارد هسته ای ضروری و راستی آزمایی های مرتبط با برنامه اقدام مشترک می باشد.

5- ایران و اعضاء گروه 1+5 در مورخ 24 جولای سال 2014 تقاضایی را مبنی بر تمدید برنامه مشترک اقدام و برداشتن گام های ضروری مرتبط با نظارت لازم در زمینه رصد برنامه های هسته ای ایران تا تاریخ 24 نوامبر را از آژانس بین المللی اتمی تقاضا کردند.

6- بر اساس تایید هئیت حکام در نشست مورخ 24 ژانویه سال 2014، آژانس بین المللی اتمی کار نظارت و تایید موارد مقرر شده در طرح مشترک اقدام را بر عهده گرفته و بنابر آن آژانس بین المللی اتمی اجرای کار بازرسی و تایید این موضوع را خواهد پذیرفت. در این رابطه مبلغ یک میلیون یورو در زمینه تمدید برنامه مشترک اقدام مورد نیاز بود و در سپتامبر سال 2014 حدود 300 هزار یورو بدین کار اختصاص داده شده است.

7- این گزارش پیشرفت های حاصله نسبت به گزارش پیشین مدیر کل (GOV/2014/28) و نیز موارد دیگر را شامل می شود.

 

B. تشریح موضوعات حل نشده

8- در نوامبر 2011، قطعنامه GOV/2011/69 شورای حکام، تاکید کرده است که ایران و آژانس باید گفت وگوها برای حل فوری تمامی موضوعات اساسی باقی مانده را افزایش دهند. این مذاکرات باید با هدف ارائه توضیحاتی درباره موضوعاتی نظیر دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت ها، مواد و افراد در ایران باشد. شورای حکام در قطعنامه GOV/2012/50 به تاریخ سپتامبر 2012، اعلام کرد که همکاری ایران با درخواست های آژانس جهت حل تمامی موضوعات باقی مانده ضروری و فوری است، تا اطمینان بین المللی درباره ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران احیا شود.

9- از زمان انتشار گزارش پیشین مدیرکل که به درخواست آژانس تنظیم شده بود، ایران تاکنون چند مورد شفاف سازی اضافی را در خصوص چاشنی های انفجاری «بریج وایر (EBW)» انجام داده است، این اقدامات در راستای اقدامات عملیاتی در گام دوم «چهارچوب همکاری ها» اجرایی شده است (مراجعه کنید به بند 65 در سطور ذیل). بر اساس تحلیل اطلاعات ارائه شده از سوی ایران در خصوص 6 اقدام عملیاتی دیگر مربوط به گام دوم «چهارچوب همکاری ها»، آژانس هنوز مسئله باقی مانده ای در این بخش نیافته است.

10- در راستای ارتقای سطح گفت وگوها و همکاری ها میان ایران و آژانس، مدیرکل در تاریخ 17 اوت 2014، با جناب آقای حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و جناب آقای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در تهران دیدار کرد. در این دیدارها، مدیرکل بر اهمیت اجرای به موقع «چهارچوب همکاری ها» تأکید کرد. وی همچنین به بیانیه ایران و ابراز تعهد راسخ مقامات بلندپایه ایرانی نسبت به اجرای «چهارچوب همکاری ها» اشاره کرد. مدیرکل بر ابراز تمایل ایران به سرعت بخشیدن به روند حل مسائل باقی مانده نیز اشاره کرد.

11- در خصوص چاشنی های انفجاری «بریج وایر (EBW)»، مدیر کل خاطرنشان کرد که ایران در اوایل سال 2000 میلادی، اطلاعات و توضیحاتی را به آژانس در خصوص قصد خود برای طراحی چاشنی های ایمن ارائه داده است. وی به اطلاعات و توضیحات ارائه شده پس از سال 2007 نیز اشاره کرد و گفت که اطلاعات ارائه شده به آژانس که به کاربرد چاشنی های انفجاری «بریج وایر (EBW)» در صنایع نفت و گاز مربوط می شد، با کاربردهای تخصصی صنعتی همخوانی نداشته است. وی افزود، آژانس میبایست تمامی مسائل باقی مانده از قبل را مورد بررسی قرار دهد، ار جمله «چاشنی های انفجاری «بریج وایر (EBW)». آژانس تمامی این موارد را به مثابه یک سیستم می بیند و کل این سیستم را به عنوان یک مجموعه کلی مورد ارزیابی قرار می دهد.

12- در طول نشست های فنی در تهران در تاریخ 16 و 17 اوت 2014، مقامات ایرانی و آژانس در مورد نحوه حرکت رو به جلو با اقدامات عملی کنونی از جمله پنج اقدام عملی سومین گام چارچوب همکاری های مورد توافق در ماه می 2014، بحث و گفت وگو کردند. آژانس همچنین پیشنهاد بحث بر سر اقدامات عملی جدید را که باید به عنوان گام بعدی چارچوب همکاری، اجرایی شوند، مطرح کرد.

13- در تاریخ 13 اوت 2014، آژانس چهار نامه با هدف پیشبرد روند همکاری ها به ایران ارسال کرد. آژانس از جمله پیشنهاد کرد که پیش از پایان ماه اوت، نشستی در تهران برگزار شود تا ایران و آژانس پنج اقدام عملی سومین گام چارچوب همکاری را حل کنند. آژانس همچنین ایران را دعوت کرد تا اقدامات عملی تازه ای برای رفع نگرانی های اظهار شده از سوی آژانس در ضمیمه گزارش GOV/2011/65، ارائه کند.

14- ایران سه اقدام از پنج اقدام عملی مورد توافق با آژانس در سومین گام چارچوب همکاری را اجرایی کرده است که دو مورد از آن ها پس از ضرب الاجل مورد توافق یعنی 25 اوت 2014 ، به نحو زیر اجرایی شده است:

• اطلاعات مورد توافق دوجانبه ارائه و یک بازدید فنی از یک مرکز تحقیقات و توسعه سانتریفیوژ را ترتیب داده شد (در تاریخ 30 اوت 2014).

• اطلاعات مورد توافق دوجانبه ارائه شده و دسترسی مدیریت شده به کارگاه های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره سازی فراهم آمد (تازه ترین بازرسی در تاریخ 18، 19 و 20 اوت صورت گرفت).

• رهیافت پادمان های رآکتور IR-40 جمع بندی شد (در تاریخ 31 اوت 2014).

آژانس تائید می کند که ایران این اقدامات عملی را در سومین گام چارچوب همکاری اجرایی کرده و آژانس در حال تحلیل اطلاعات ارائه شده از سوی ایران است.

15- در نامه ای به تاریخ 28 اوت 2014، ایران از جمله آمادگی خود را برای میزبانی یک نشست فنی با آژانس در تهران در تاریخ 31 اوت 2014، اعلام کرد. در این نشست، ایران مذاکرات با آژانس بر سر دو اقدام عملی دیگر گام سوم چارچوب همکاری مربوط به انفجارهای مقیاس بزرگ و محاسبات ترابرد نوترون (ضمیمه 1 را ببینید) را آغاز کرد. توافق شد تا نشست فنی دیگر صورت گیرد.

16- ایران در نامه فوق الذکر به تاریخ 28 اوت 2014، همچنین پیشنهاد کرد پیش از تعیین هر اقدام جدیدی، نقشه راهی طراحی شود. آژانس در پاسخ به این نامه، در تاریخ 4 سپتامبر 2014 بر دعوت خود از ایران (بند 13 را ببینید) برای ارائه بدون تأخیر اقدامات عملی جدید در رابطه با چارچوب همکاری در راستای پاسخگویی به نگرانی های ابراز شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65، تأکید کرد. اقدامات عملی جدید هنوز ارائه نشده است.

17- تعامل ایران با آژانس، از جمله ارائه اطلاعات و تحلیل های جاری آژانس، به آژانس در دستیابی به فهمی بهتر از برنامه هسته ای ایران کمک می کند.

 

C. تاسیسات اعلام شده تحت نظارت پادمانی ایران

18- بر اساس توافق نامه پادمانی با ایران، این کشور 18 مورد از تاسیسات هست ای خود و 9 مکان دیگر را که در آن جا مواد هسته ای به طور عادی مصرف می شوند به آژانس بین المللی اتمی اعلام داشته است. با وجود این که برخی فعالیت های ایران در برخی از تاسیسات هسته ای مغایر با قطعنامه های شورای حکام و شوری امنیت سازمان ملل متحد است و در ذیل عنوان شده است، آژانس بین المللی انرژی اتمی به راستی آزمایی در زمینه عدم انحراف ایران در این تاسیسات ادامه خواهد داد.

 

D. فعالیت های مرتبط با غنی سازی

19- در مغایرت با قطعنامه های شورای حکام و آژانس بین المللی هسته ای، ایران تمامی فعالیت های غنی سازی و فعالیت های مرتبط با آن در تاسیسات مشخص کرده خود را به حالت تعلیق درنیاورده است. البته , از مورخ 20 ژانویه سال 2014 ایران UF6( کیک زرد) غنی شده بالای 5% (اورانیومU-235 )را تولید نکرده است و همچنین ذخایر کیک زرد غنی شده 20% خود را کاسته است. تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی در تاسیسات اعلام شده از سوی ایران تحت پادمان آژانس است و تمام مواد هسته ای، ابشارهای نصب شده و سایت های تغذیه و ویتدراوال در آن تاسیسات تحت نظارت و شمول آژانس قرار دارند.

20- ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی UF6 تا سطح 5 درصد، تولید سوخت برای تاسیسات هسته ای این کشور است. ایران همچنین گفته است که غنی سازی  UF6 تا سطح 20 درصد نیز با هدف تامین سوخت رآکتورهای تحقیقاتی انجام می شود.

21- ایران در تاسیسات اعلام شده خود موارد ذیل را تهیه کرده است:

• 12772 کیلوگرم ( 795 کیلوگرم از زمان گزارش قبلی مدیرکل) کیک زرد غنی شده تا میزان 5% که 7765 کیلوگرم از آن به صورت کیک زرد غنی شده تا میزان 5% باقی مانده است( 710 کیلوگرم کمتر از زمان گزارش قبلی مدیرکل) و بقیه پیش تر پردازش شده است.

• از زمانی که ایران غنی سازی تا سطح 20 درصد را متوقف کرده است، تمام 447.8 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده خود را ترقیق کرده و یا به اکسید اورانیوم تبدیل کرده است.

 

D1. نطنز

22- تأسیسات غنی سازی سوخت: تأسیسات غنی سازی سوخت (FEP) تأسیسات سانتریفیوژی غنی سازی است برای تولید اورانیوم با غنای پایین (LEU) که تا 5% U-235 غنی سازی شده باشد. این تأسیسات اولین بار در سال 2007 عملیاتی شد. این تأسیسات به دو اتاق تولید A و B تقسیم می شود. طبق اطلاعات طراحی که ایران تسلیم نموده است، هشت واحد، که هریک شامل 18 آبشارک هستند، برای اتاق تولید A برنامه ریزی شده اند که در مجموع حدود 25000 سانتریفیوژ در 144 آبشارک است. در حال حاضر، یک واحد دارای سانتریفیوژهای IR-2m و پنج واحد دارای سانتریفیوژهای IR-1 هستند و دو واحد دیگر هیچ سانتریفیوژی ندارند. ایران همچنان باید اطلاعات طراحی مربوطه را برای اتاق تولید B ارائه دهد.

23- درباره واحد دارای سانتریفیوژهای IR-2m از تاریخ 13 آگوست 2014، موقعیت از گزارش پیشین مدیرکل تغییری نکرده است: شش آبشارک با سانتریفیوژهای IR-2m به تمامی نصب شده اند، هیچ یک از این آبشارک ها را UF6 طبیعی تغذیه نشده اند، و کار نصب مقدماتی برای 12 آبشارک دیگر IR-2m در واحد به اتمام رسیده است.

24- در پنج واحد دارای سانتریفیوژهای IR-1، از تاریخ 13 آگوست 2014، موقعیت از گزارش پیشین مدیرکل تغییری نکرده است: 90 آبشارک به تمامی نصب شده است که از میان آن ها 54 آبشارک با UF6 طبیعی تغذیه شده است. چنان که پیش تر گزارش شده، کار نصب مقدماتی برای 36 آبشارک IR-1 در دو واحدی که سانتریفیوژ ندارند به اتمام رسیده است.

25- از تاریخ 12 آگوست 2014، ایران از آغاز فرآیند تولید در فوریه 2007، 141513  کیلوگرم UF6 طبیعی در آبشارک ها در تأسیسات غنی سازی سوخت تغذیه کرده است و در مجموع 12464 کیلوگرم UF6 تولید کرده که تا 5% U-235 غنی سازی شده اند.

26- در 17 آگوست 2014، ایران به آژانس اطلاع داد که حدود 4118 کیلوگرم UF6 را که تا 2% U-235 غنی سازی شده اند ترکیب شکنی کرده و به اورانیوم طبیعی کاهش می دهد.

27- طبق نتایج تحلیل نمونه های زیست محیطی که از تأسیسات غنی سازی سوخت و گرفته شده و نیز دیگر فعالیت های وارسی، آژانس نتیجه گرفت که این تأسیسات مطابق گزارش ایران در پرسش نامه اطلاعات طراحی مربوطه (DIQ) اعلام کرده، عمل می کنند.

28- تأسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت: تأسیسات آزمایشی غنی سازی سوخت (PFEP) یک تأسیسات توسعه و تحقیق (R&D) و تولید آزمایشی LEU است که برای اولین بار در اکتبر 2003 عملیاتی شده است. این تأسیسات شش آبشارک را در خود دارد و به دو منطقه تقسیم شده است: منطقه ای که ایران برای تولید UF6 که تا 20% U-235 (آبشارک های 1 و 6) غنی سازی می شوند طراحی کرده، و منطقه ای که ایران برای توسعه و تحقیق (آبشارک های 2، 3، 4، و 5) طراحی کرده است.

29- حوزه تولید: چنان که در گزارش پیشین مدیر کل اشاره شد، ایران تغذیه آبشارک های 1 و 6 را با UF6 که تا 5% U-235 غنی سازی شده اند متوقف کرده، و در عوض آن ها را با UF6 طبیعی تغذیه می کند. در 8 فوریه 2014، ایران بخش هایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه (DIQ) را به روز کرد و در آن بیان نمود که اندازه گیری هایی «به علت تغییر سطح غنی سازی» انجام داده، و این اندازه گیری ها به صورت موقت و در طول تکمیل گام اول JPA انجام شده اند.

30- تا تاریخ 20 ژانویه 2014، زمانی که ایران تولید UF6 با غنای اورانیوم 235 بیست درصد را متوقف کرد، ایران مجموعا از فوریه 2010 که تولید آبشارهای 1 و 6 آغاز شد، به آن ها 1630.8 کیلوگرم UF6 تزریق کرده . مجموعا 201. کیلوگرم UF6 غنی شده تا سطح اورانیوم 235 بیست درصد، تولید کرده، که تمام این مواد از پروسه خارج شده و به تائید آژانس رسیده است. بین 20 ژانویه 2014 و 18 اوت 2014، ایران 519.2 کیلوگرم از UF6 طبیعی را به آبشارهای نسل 1 و 6 در تاسیسات آزمایشی تزریق کرده و در مجموع 49.7 کیلوگرم UF6  غنی شده 235 تا سطح 5 درصد تولید کرده است.

31- حوزه تحقیق و توسعه؛ از زمان گزارش قبلی مدیرکل آژانس، ایران به طور متناوب UF6 را به سناتریفیوژهای IR6 و به سانتریفیوژهای IR1، IR-2M، IR-4 و IR-6 تغذیه کرده است؛ گاهی به ماشینهای تکی و گاهی به آبشارهای سایزهای مختلف. سانتریفیوژهای IR-5 هنوز با UF6 تغذیه نشده است. همانطور که در گزارش پیشین مدیر کل عنوان شد، آژانس همچنین «بسته ای» جدید مشاهده کرده که در محل نصب شده، اما هنوز اتصالی به آن وجود ندارد.

32- بین 6 مه 2014 و 18 اوت 2014، بالغ بر 397.8 کیلوگرم از UF6 طبیعی به سانتریفیوژها در حوزه های تحقیق و توسعه تغذیه شده است اما هیچ اورانیوم با غنای پائینی از آن به عنوان محصول برداشت نشده و خروجی در پایان پروسه، بازترکیب شده است.

33- بین 20 ژانویه 2014 و 20 جولای 2014، ایران 108.4 کیلوگرم از ذخایر UF6 غنی شده تا سطح اورانیوم 235 بیست درصد خود را، کاهش داده است.

34- بر اساس نمونه های محیطی گرفته شده از PFEP و دیگر اقدامات راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسید که این تأسیسات منطبق با پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه، ارائه شده از سوی ایران، فعالیت کرده است.

 

D2. فردو

35- کارخانه تولید سوخت فردو: فردو بر اساس پرسش نامه اطلاعات طراحی 18 ژانویه 2012، یک سایت غنی سازی کیک زرد به وسیله سانتریفیوژ تا سطح 20 درصد و 5 درصد است. این تاسیسات، که اولین بار در سال 2011 مورد استفاده قرار گرفت، برای 2976 سانتریفیوژ در 16 آبشار طراحی شده که به واحد 1 و واحد 2 تقسیم می شوند. تاکنون، تمام سانتریفیوژهای نصب شده در فردو از نوع نسل 1 است. در تاریخ 8 فوریه 2014، ایران پرسش نامه اطلاعات طراحی مربوط به فردو را به روزرسانی و اعلام کرد که اقداماتی را برای تغییر سطح غنی سازی در فردو انجام داده است. در این پرسش نامه تصریح شده بود که این اقدامات، موقتی و در چارچوب فاز اول برنامه مشترک اقدام است.

36- همان طور که در گزارش های پیشین دبیرکل نیز تصریح شده است، ایران تزریق UF6 با غنای 5درصد اورانیوم 235 به چهار آبشار از آبشارهای موجو در واحد شماره 2 تأسیسات فردو را که قبلا به این منظور ساخته شده بوده است، متوقف کرده و در حال حاضر، UF6 طبیعی را به این آبشارها تزریق می کند. از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، ایران این آبشارها را دیگر به صورت متصل به هم، مورد استفاده قرار نداده است. UF6 به هیچ یک از 12 آبشار دیگر موجود در تأسیسات فردو نیز تزریق نشده است.

37- در نتیجه راستی آزمایی فیزیکی فهرست از سوی ایران که در ماه نوامبر سال 2013 توسط آژانس و در تأسیسات فردو انجام شد، آژانس با وجود عدم قطعیتی که به صورت معمول در اندازه گیری های به عمل آمده از چنین تأسیساتی وجود دارد، فهرست اعلام شده از سوی ایران در مورخ 20 ژانویه 2014 را تأیید می کند.

38- در تاریخ 20 ژانویه سال 2014 که تولید UF6 با غنای 20 درصد اورانیوم 235 از سوی ایران متوقف شد، ایران از زمان شروع تولید در سال 2011، 1806 کیلوگرم UF6 با غنای 5درصد اورانیوم 235 را به آبشارهای تأسیسات فردو تزریق کرده و جمعاً 245.9 کیلوگرم UF6 با غنای 20 درصد اورانیوم 235 تولید کرده است. آژانس این امر را تصدیق می کند که تمامی UF6 با غنای 20 درصد اورانیوم 235 از آن تاریخ، از روند تولید کنار گذاشته شده اند. در خلال روزهای 20 ژانویه 2014 و 17 اوت 2014، ایران 1349.7 کیلوگرم UF6 طبیعی به آبشارهای تأسیسات فردو  تزریق کرده و جمعاً 142.7  کیلوگرم UF6 با غنای 5درصد اورانیوم 235 تولید کرده است.

39- بر اساس نتایج آنالیز نمونه های محیطی گرفته شده در تأسیسات فردو و نظر به دیگر راستی آزمایی های انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که فعالیت تأسیسات فردو منطبق با اعلام ایران و اطلاعات مندرج در پرس شنامه اطلاعات طراحی مربوطه بوده است.

 

D3. سایر فعالیت های مربوط به غنی سازی

40- ایران همچنان به آژانس اجازه می دهد تا به صورت مدیریت شده به کارگاه های تولید سانتریفیوژ، کارگاه های تولید روتور و انبارها دسترسی داشته باشد. این دسترسی و همچنین دریافت اطلاعات توافق شده، در پی توافق بر سر چارچوب همکاری از سوی ایران تدارک دیده شده است. (پاراگراف 14 را ببینید) به عنوان بخشی از این دسترسی مدیریت شده، ایران موجودی روتورهای سانتریفیوژ خود را که برای جایگزینی سانتریفیوژهای خراب شده در نظر گرفته شده اند، به آژانس اعلام می کند. آژانس اطلاعات ارائه شده توسط ایران را آنالیز کرده و پس از درخواست، به شفاف سازی های جدیدی هم دست یافته است. از زمان اجرای برنامه مشترک اقدام و با آنالیز تمام اطلاعات ارائه شده از سوی ایران و همچنین با دسترسی مدیریت شده و سایر اقدامات مرتبط با راستی ازمایی انجام شده توسط آژانس، آژانس می تواند تایید کند که ایران تنها برای جایگزینی سانتریفیوژهای خراب شده، روتور سانتریفیوژ تولید می کند.

41- پیرو یکی از اقدامات عملی توافق شده در چهارچوب همکاری، همانطور که در بالا نیز اشاره شد (پاراگراف 14)، ایران موافقت کرده تا اطلاعات توافق شده ای را ارائه کند و ترتیبات انجام یک بازدید فنی از یک مرکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژ را نیز فراهم سازد که این بازدید در تاریخ 30 اوت 2014 توسط آژانس انجام شد.

 

E. فعالیت های بازفرآوری

42- ایران بر اساس قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت ملزم به تعلیق فعالیت های بازفرآوری از جمله تحقیقات و توسعه در این رابطه شده است. همانطور که پیشتر گزارش شد، ایران در ژانویه 2014 اعلام کرده است که «در طول بازه زمانی گام اول (6 ماهه)، وارد مراحل فعالیت های بازفرآوری یا ساخت تأسیسات قادر به بازفرآوری، نمی شود.» ایران در نامه ای به تاریخ 27 اوت 2014 به آژانس اعلام کرد که «اقدامات داوطلبانه» منطبق با تمدید برنامه مشترک اقدام، تمدید شده است.

43- آژانس به نظارت خود بر استفاده از سلول های تابشگر در راکتور تحقیقاتی تهران و تأسیسات تولید رادیوایزوتوپهای زنون، ید و مولیبدنوم (MIX) ادامه داده است. آژانس بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) در راکتور تحقیقاتی تهران را در تاریخ 12 اوت 2014 و همچنین یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ های زنون، ید و مولیبدنوم در تاریخ 13 اوت 2014 صورت داده است. آژانس می تواند تأیید کند که هیچ فعالیت مربوط به بازفرآوری در راکتور تحقیقاتی تهران، تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ ها و نیز دیگر تأسیساتی که آژانس به آنها دسترسی دارد، در جریان نیست.

 

F. پروژه های مرتبط با آب سنگین

44- ایران بر خلاف قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت کار بر روی تمام پروژه های مربوط به آب سنگین را تعلیق نکرده است. با این حال، از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، ایران نه قطعه مهمی در رآکتور IR-40 نصب کرده و نه بسته های سوخت هسته ای رآکتور IR-40 را در کارخانه تولید سوخت (FMP)، تولید کرده است (بند 57 را ببینید).

45- رآکتور IR-40: این رآکتور که تحت پادمان آژانس قرار دارد، یک رآکتور 40 مگاواتی تحقیقاتی آب سنگین است که می تواند 150 مجموعه سوخت اورانیوم طبیعی را دربرگیرد.

46- در تاریخ 11 اوت 2014، آژانس یک DIV در رآکتور اراک انجام داد و متوجه شد که از زمان گزارش قبلی مدیر کل، هیچ یک از قطعات اصلی باقی مانده رآکتور اراک نصب نشده اند. پیرو یکی از اقدامات عملی توافق شده در چارچوب همکاری بین ایران و آژانس (پاراگراف 14)، در تاریخ 31 اوت 2014، ایران و آژانس یک رویکرد مبتنی بر پادمان را در خصوص رآکتور اراک مورد توافق قرار دادند.

47- کارخانه تولید آب سنگین: این کارخانه تأسیساتی برای تولید آب سنگین است، که توان طراحی شده تولید سالانه 16 تن آب سنگین سطح رآکتور را داراست.

48- همانطور که پیشتر گزارش شده، هرچند که کارخانه تولید آب سنگین تحت پادمان های آژانس نیست، اما کارخانه در تاریخ 8 دسامبر 2013 تحت دسترسی مدیریت شده آژانس قرار گرفته است. ایران همچنین، در طول دسترسی مدیریت شده، اطلاعات مربوطه مورد توافق دو جانبه را به آژانس ارائه کرده است. به علاوه، دسترسی به محل ذخیره سازی آب سنگین در مجتمع تبدیل اورانیوم (UCF) اصفهان، آژانس را قادر ساخت تا آب سنگین را بررسی کند.

 

G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت

 

49- ایران در حال انجام فعالیت هایی در «مرکز تبدیل اورانیوم»، «کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده»، «کارخانه تولید سوخت» و «کارخانه ساخت صفحات سوخت» در اصفهان است، که این فعالیت ها با تعهداتش مبنی بر تعلیق تمام فعالیت های مربوط به غنی سازی و پروژه های مربوط به آب سنگین مغایرت دارد، هرچند که این تأسیسات تحت پادمان های آژانس قرار دارد.

50- از زمانی که ایران تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرد:

- 550 تن کیک زرد در یوسی اف اصفهان تولید کرده که 163 تن از آنها به کارخانه غنی سازی سوخت منتقل شده اند.

- چهار تن از اورانیوم طبیعی را از یوسی اف به EUPP منتقل کرده است. به علاوه، 4.3 تن از اورانیوم 5 درصد غنی شده را از کارخانه غنی سازی سوخت به EUPP انتقال داده است.

- 1505 کیلگرم UF6 تا پنج درصد غنی شده را وارد پروسه تبدیل در EUPP کرده است.

- 53 کیلوگرم از UF6 را وارد پروسه تحقیق و توسعه تبدیل سوخت در یوسی اف کرده که تا 3.34 درصد غنی شده بودند و از آن 24 کیلوگرم UO2 تولید کرده است.

- 337.2 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده را در FPFP وارد پروسه تبدیل کرده و 162.3 کیلوگرم U3O8 به دست آورده است.

 

51- تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF): UCF تاسیساتی جهت تبدیل است که از آن برای تولید هگزا فلوراید اورانیوم و دی اکسید اورانیوم طبیعی از کنستانتره سنگ معدن اورانیوم استفاده می شود. اینگونه برنامه ریزی شده است که در یو سی اف پودر دی اکسید اورانیوم نیز از هگزافلوراید اورانیوم 235 غنی شده تا 5 درصد تولید شود، شمش های فلزی اورانیوم از تترا فلوراید طبیعی و تحلیل رفته تولید شود و تترا فلوراید اورانیوم از هگزافلوراید اورانیوم تحلیل رفته تولید گردد.

52- در 26 جولای 2014، ایران به آژانس اطلاع داد که برای بازیافت اورانیوم از ضایعات جامد و مایع یوسی اف دست به فعالیت های تحقیق و توسعه خواهد زد.

53- بین 17 و 21 مه 2014، آژانس در یوسی اف اقدام به انجام یک PIV کرد که نتایج آن توسط آژانس در دست ارزیابی است.

54- ایران اعلام کرده است که تا تاریخ 10 اوت، 13.8 تن اورانیوم طبیعی UO2 از طریق تبدیل UOC تولید کرده است. آژانس در همان تاریخ تایید کرد که ایران 13.2 تن اوارنیوم طبیعی UO2 را به FMP تبدیل کرده است.

55- کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP): EUPP تاسیساتی است که برای تبدیل UF6 تا 5 درصد غنی شده به پودر UO2 طراحی شده است. همان طور که در گزارش سابق مدیر کل اشاره شد، ایران در ماه مه 2014 شروع به استفاده از این تاسیسات با اورانیوم طبیعی کرد. در تاریخ 30 اوت، ایران 2790 کیلوگرم UF6 به پروسه تبدیل تزریق کرد و 167 کیلوگرم اورانیوم از نوع UO2 به دست آورد. در جولای 2014، کارخانه عملیات خود را آغاز کرد که از آن تاریخ ایران 1505 کیلوگرم UF6 تا 5 درصد غنی شده را به پروسه تبدیل داده تا UO2 تولید کند.

56- کارخانه تولید سوخت ( FMP): تاسیساتی برای ساخت مجموعه های سوخت های هسته ای برای رآکتورهای تحقیقاتی و برقی است (ضمیمه 3 را ببینید).

57- در تاریخ 16 و 17 اوت 2014، آژانس در FMP یک بازرسی و یک  DIV انجام داد و تایید کرد که ایران همچمنان به تعلیق تولید بسته های سوخت UO2 برای رآکتور اراک ادامه می دهد و تمام بسته های قبلا تولید شده در FMP باقی مانده اند.

58- کارخانه تولید صفحه های سوختی (FPFP): اف پی اف پی تأسیساتی برای تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی به U3O8 و تولید بسته های سوختی ساخته شده از صفحه های سوختی حاوی U3O8 هستند.

59- همان طور که قبلا گزارش داده شد، ایران در ژانویه 2014 ابراز داشت که که در طول مدت اولین گام توافق ژنو، ایران خط بازتغییر اورانیوم اکسید شده 20 درصدی به UF6 غنی شده تا 20 درصد را در اختیار ندارد. در نامه ای به تاریخ 27 اوت 2014، ایران اعلام کرد که این اقدامات داوطلبانه با تمدید برنامه مشترک اقدام، تمدید شده اند. در 18 و 19 اوت، آژانس دست به بازرسی و div از FPFP زد و در آن تایید کرده که خط فرآوری برای بازتبدیل UF6 وجود ندارد.

60- آژانس در تاریخ 17 اوت تایید کرد که ایران در مجموع 337.2 کیلوگرم UF6 20 درصد غنی شده را به پروسه تبدیل در FPFP وارد کرده و 162.3 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 حاصل کرده است. آژانس همچنین تایید کرد که 44 کیلوگرم از اورانیوم به شکا ضایعات مایع و جامد بوده است. باقی مانده اورانیومی که به فرآیند تزریق شده، همچنان در فرآیند بوده و هدر رفته است.

61- آژانس در تاریخ 17 اوت 2014، آژانس تایید کرد که ایران در FPFP یک بسته سوخت آزمایشی و 27 بسته سوخت TRR تولید کرده است. 26 فقره از این بسته های سوخت، از جمله بسته آزمایشی، به TRR انتقال یافته است.

62- گزارش های پیشین ارائه شده توسط مدیر کل به موارد باقی مانده از ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقدامات لازم جهت حل موضوعات مزبور را مشخص کرده بود. آژانس همچنان در خصوص وجود ابعاد اعلام نشده هسته ای از جمله فعالیت های سازمان های نظامی ایران همچون تولید کلاهک هسته ای قابل نصب بر روی موشک نگران است. لازم است که ایران در خصوص تمام ابعاد باقی مانده با آژانس به طور کامل همکاری کند، به خصوص ابعادی که به نگرانی در خصوص ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران دامن می زنند. از جمله این اقدامات فراهم آوردن دسترسی به تمام پایگاه ها، تجهیزات، افراد و مستنداتی است که مورد تقاضای آژانس هستند .

63-  ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل (GOV/2011/65) شامل بررسی و تحلیل جزئی از اطلاعاتی بود که تا آن زمان در اختیار آژانس قرار گرفته بودند. بر اساس این اطلاعات ایران فعالیت هایی در خصوص تولید وسیله ای انفجاری هسته ای انجام داده بود. آژانس به این نتیجه رسیده که این اطلاعات در کل صحیح هستند. ایران به نگرانی های آژانس در این خصوص با این استدلال که ادعای مزبور بی پایه است، بی اعتنایی نموده است. اکنون آژانس به اطلاعاتی دست یافته که آنالیز نوامبر 2011 را بیشتر تقویت می کنند.

64- ایران در فوریه 2012 ایران ادعاهای آژانس بین المللی اتمی را بی پایه و اساس و اتهام  برشمرد. این کشور طی نامه ای به این نهاد در تاریخ 28 اوت سال 2014 عنوان کرد که بیشتر موارد طرح شده در ضمیه GOV/2011/65 بی اساس بوده و در خود لحاظ کردن نیست.

65- همانطور که در پاراگراف  عنوان شد،  یکی از 7 اقدام اساسی که در مرحله دوم چارچوب همکاری در مورخ 24 مه سال 2014 مورد موافقت قرار گرفت، این بود که ایران اطلاعات و توضیحات مورد نیاز  آژانس را در زمینه «بریج وایر» (چاشنی های انفجاری) را فراهم آورد. در این زمینه همانطور که  ر گزارش قبلی مدیر کل آژانس بین المللی اتمی ذکر شده بود، این کشور اطلاعات و توضیحات مورد نیاز این نهاد را در آوریل سال 2014 فراهم کرده و در ضمن در ماه مه 2014 اطلاعات و توضیحات بیشتر را نیز ارائه داشته که شامل ارائه اسناد مورد نیاز در مورد بریج وایر می باشد.

66- طی نشست های فنی مورخ 16 و 17 ماه اوت ،آژانس بین المللی اتمی و ایران بحث در زمینه برداشتن گام های عملی در زمینه مبدا مواد منفجره و محاسبات انتقال نوترون را برگزار کردند. همانطور که  در پاراگراف 15 اشاره شد، در نشست فنی تهران در تاریخ 31 اوت سال جاری آژانس بین المللی اتمی بحث در زمینه این دو اقدام عملی و توافق در زمینه برگزاری جلسه ای دیگر را آغاز شد.

67- آژانس بین المللی اتمی بعد از گزارش پیشتر این نهاد از طریق تصاویر ماهواره ای  در تاسیسات پارچین فعالیت های گسترده ای را در زمینه حذف یا جابجایی مصالح ساختمانی، ضایعات، نخاله ها و فعالیت های ساختمانی شاهد بوده است. این فعالیت ها به توانایی آژانس در تایید این برنامه ها لطمه وارد می کند برای ایران نیز مهم است تا پاسخ های لازم را به پرسش های آژانس و امکان دسترسی به مکان های ویژه ابهام انگیز فراهم آورد.

68- همانطور که در گزارش قبلی مدیر کلی آژانس بین المللی اتمی  و به دنبال  نشست وی در 17 اوت سال جاری اشاره شده است این نهاد نیاز مند این است تا قادر باشد ارزیابی اصولی را در زمینه موارد قابل توجه ذکر شده انجام داده  و همه آن ها را در قالب یک سیستم ارزیابی جامع ارائه دهد.

 

I. اطلاعات طراحی

69- بر اساس توافقنامه پادمان ها و قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم است مفاد کد تعریف شده به شماره 3.1 از بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ها (Subsidiary Arrangements General Part) در ارتباط با فراهم سازی اولیه اطلاعات طراحی را اجرایی سازد.

 

J. پروتکل الحاقی

70- برخلاف قطعنامه های مربوط شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. آژانس در جایگاهی نیست که بتواند تضمینی معتبر درباره عدم وجود فعالیت ها و مواد هسته ای اعلام نشده در ایران ارائه کند مگر اینکه ایران همکاری لازم با آژانس را در این رابطه، شامل اجرای پروتکل الحاقی داشته باشد.

 

K. سایر موضوعات

71- در 12 اوت 2014، آژانس تایید کرد که 12 بسته سوخت که در ایران تولید شده اند و شامل اورانیوم غنی شده تا 20 درصد بوده اند، در مرکز TRR قرار گرفته اند. در همین تاریخ، آژانس مشاهده کرد که نمونه کوچک رآکتور تحقیقاتی اراک در استخر ذخیره سازی شده است.

72- در تاریخ 13 اوت 2014، آژانس تایید کرد که یک صفحه سوخت شامل ترکیب U3O8 غنی شده تا 20 درصد و آلومینیوم، در تاسیسات MIX باقی مانده است که از فردو به این مکان منتقل شده و برای فعالیت های تحقیق و توسعه مورد استفاده قرار می گرفته است. هدف از این تحقیقات تولید ایزوتوپ های MO، Xe و I بوده است.

73- در 16 و 17 اوت 2014، آژانس یک بازرسی و یک DIV از کارخانه اتمی بوشهر انجام داد که در این زمان کارخانه مزبور با 100 درصد ظرفیت اسمی خود مشغول به کار بود.

74- در 31 اوت 2014، برای یک عضو آژانس که برای یک دیدار فنی عازم تهران بود، روادید صادر نشد. این سومین باری است که فرد مزبور به خاطر نداشتن روادید نمی تواند در دیدارهای فنی برگزار شده در تهران مشارکت کند. برای اینکه آژانس بتواند به شکل موثری به موضوعات باقی مانده بپردازد، لازم است که تمام افراد معرفی شده از سوی آژانس و حائز تخصص های مورد نیاز بتوانند در فعالیت های فنی در ایران مشارکت داشته باشند.

 

خلاصه

75- همانطور که اژانس کار تایید عدم انحراف مواد هسته ای را در تاسیسات اتمی تداوم خواهد داد اما آژانس در موقعیتی نیست که بتواند نسبت به نبود مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده در ایران و این که بدین نتیجه برسد که مواد بکار رفته در برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است گزارشی ارائه دهد.

76- ایران یکی از 5 موارد عملی که در قالب سومین چاچوب همکاری توافق شده را که پذیرفته بود پیش از مهلت مقرر به اجرا گذاشت  و 2 مورد دیگر را نیز بعد از مهلت تعین شده انجام داد و سپس بحث با آژانس را در زمینه دو اقدام عملی دیگر آغاز کرد.

77- نیاز است تا ایران اقدام های عملی جدید در مرحله بعدی و در ارتباط با چارچوب همکاری که البته تاکنون اجرا نکرده است را اجرا کند.

78- مدیرکل آژانس بین المللی اتمی تعهد قاطعانه  ایران در اجرای همکاری در چاچوب همکاری توافق شده  و میل به سرعت بخشیدن در این زمینه را اعلام می کند.

79- آژانس بین المللی اتمی ادامه نظارت و تایید این اقدام ها را همانطور که عنوان شد بر عهده خواهد گرفت.

80- مدیر کل آژانس بین المللی اتمی به نحو مقتضی به ادامه ارائه گزارش در این زمینه خواهد پرداخت.