غنی سازی صنعتی، فاکتور جدید توافق نهایی

دیپلماسی ایرانی: سرانجام در نخستین ساعات روز شنبه اعلام شده ایران و گروه 1+5 بر سر تمدید چهارماهه مذاکرات به توافق رسیده اند تا زمان بیشتری برای غلبه بر اختلاف نظرها به منظور حل مساله هسته ای ایران در اختیار داشته باشند. این را هر هفت کشور عضو مذاکرات هسته ای در چارچوب بیانیه ای مطرح کرده اند که یک روز مانده به پایان فرجه شش ماهه مذاکرات هسته ای در وین منتشر شد.

این در حالی است که تمدید مذاکرات یکی از متحمل ترین گزینه ها به شمار می رفت اما مقامات آمریکایی می گویند زمان بیشتر شاید کافی نباشد. ایران ، آمریکا و 5 شریک مذاکره ای اش در گروه 1+5، شامل انگلیس، فرانسه ، چین ، روسیه و آلمان در نوامبر گذشته به توافق هسته ای مقدماتی دست یافتند که از بهمن ماه به اجرا در آمد و به طرفین تا 29 تیرماه یعنی فردا( یکشنبه) فرصت می داد به منظور دستیابی هب توافق نهایی مذاکره کنند. با این حال در برنامه اقدام مشترک ژنو تمدید مذاکرات پیش بینی شده بود.

جان کری، وزیر خارجه آمریکا خاطرنشان کرده است که با تمدید مذاکرات ایران می تواند به 2 میلیارد و 800 میلیون دلار از اموال بلوکه شده در آمریکا دست یابد اما بخش اعظم تحریم های نفتی و گازی به قوت خود باقی خواهد ماند. او تاکید کرد، بگذارید روشن بگویم، ایران قادر نخواهد بود در این چهار ماه بیش از شش ماه گذشته پول به دست آورد. در مقابل تهران نیز پذیرفته است که ذخایر اورانیوم غنی شده را رقیق کرده و یا اینکه آن را به صفحه های سوخت برای راکتورها تبدیل کند.

این در حالی است که در هفته گذشته محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پیشنهادی را در مورد تعلیق چند ساله برنامه های هسته ای ایران در سطح کنونی مطرح کرده بود. اما  تصریح کرده بود که پس از این چند سال ایران باید بتواند سوخت مورد نیاز برای راکتورهای اش را تامین کند.

گزارش ها حاکی از این است که طرف مذاکرات هسته ای با ایران خواستار کاهش قابل ملاحظه کمیت و کیفیت ظرفیت غنی سازی و افزایش نظارت های بین المللی بر برنامه های هسته ای ایران است. دو طرف امیدوارند که با تمدید مذاکرات بتوانند بر شکاف ها پل بزنند.

برخی جمهوریخواهان در کنگره آمریکا ادعا می کنند تمدید مذاکرات به ایران امکان می دهد که در عین حال که مذاکرات ادامه دارد، به تولید سوخت هسته ای ادامه دهد. آنها فشار بر کاخ سفید برای اعمال تحریم های بیشتر را افزایش داده اند اما دولت اوباما می گوید در این مقطع زمانی تحریم های مضاعف شرایط را وخیم تر می کند.

به گزارش نیویورک تایمز، مقامات آمریکایی در گفت و گو با خبرنگاران با اشاره به پیشرفت در مذاکرات با ایران در زمینه کاهش تولید پلوتونیوم از راکتور آب سنگین اراک و همچنین تغییر کابری فوردو این نکته را خاطرنشان کرده اند که دلایل محکم و روشنی برای تمدید مذاکرات وجود دارد.

این روزنامه آمریکایی در ادامه به نقل از مقامات آمریکایی می نویسد، البته همچنان اختلاف نظرهای عمیقی بر سر فعالیت های توسعه ای و تحقیقاتی در ایران وجود دارد.

در حال حاضر مذاکرات تا 24 نوامبر تمدید شده است و در صورتی که تا آن زمان توافقی به دست آید، رئیس جمهور آمریکا فرصت کافی برای جلب نظر کنگره در زمینه لغو تحریم ها را در اختیار خواهد داشت. بیش از 300 عضو کنگره اخیرا در نامه ای به اوباما گام هایی که ایران برای لغو تحریم ها باید بردارد را به او یادآور شده اند. محدودیت برنامه های توسعه موشکی و پایان دادن به آنچه که آنها آن را حمایت از گروه های تروریستی می خوانند از جمله شرط های کنگره برای لغو تحریم هاست.

صحبت از لغو تحریم ها زمانی عملی است که دو طرف بتوانند یک اختلاف نظر کلیدی را حل کنند: اینکه آیا ایران به ظرفیت تولید سوخت هسته ای در مقیاس هسته ای نیاز دارد و یا اینکه می تواند آن را در اختیار داشته باشد یا خیر. ایران می گوید برای تامین سوخت نمی خواهد به منابع خارجی نیازمند باشند و رهبری عالی جمهوری اسلامی نیز تصریح کرده اند که ایران به ظرفیت صنعتی گسترده ای نیاز دارد که 10 برابر ظرفیت تولید اورانیوم غنی شده کنونی در ایران است. بنابراین انتظار می رود که توافق نهایی شامل به تاخیر انداختن تولید هسته ای صنعتی در ایران باشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10