مواضع ایران و 1+5 به هم نزدیک شده است

کریستین ساینس مانیتور طی تحلیلی نوشت: ظاهرا پیشنهاد ایران برای آمریکا و سایر کشورهای عضو گروه 1+5 قابل قبول واقع نشده است. اما لحن سخنان جان کری و رویکرد مثبت آن نشان می دهد که در حال حاضر آمریکا مسئله را قابل حل می بیند.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور ، « جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا در شرایطی در ساعات پایانی روز سه شنبه عازم واشنگتن شد که حاوی پیام مهمی برای «باراک اوباما» بود؛ دیدگاه های دو طرف به یکدیگر نزدیک شده، اما هنوز توافق حاصل نشده است.

به گفته این گزارش، اظهارات مثبت جان کری در نشست خبری روز سه شنبه خود در وین نشان می دهد که کری خواهان تمدید مذاکرات است.

به گفته کارشناسان، تمدید مذاکرات در حد یک دوره شش ماهه آنچنان که در توافقنامه موقت آمده بود مطرح نیست، اما به احتمال زیاد تمدید مذاکرات برای چند هفته صورت می گیرد.

با این وجود تمدید چند هفته ای مذاکرات نیز برای کنگره آمریکا که نسبت به مذاکرات بدبین است، زیاد بنظر می رسد. برخی از اعضای کنگره معتقدند که امکان حصول به توافق تا بیستم جولای وجود ندارد و از اوباما می خواهند که مسیر مذاکره را رها کرده و به تشدید تحریم ها علیه ایران بپردازد.

به نظر می رسد که خوش بینی جان کری نسبت به توافق با ایران ناشی از پیشنهاد طرحی جدید توسط ایران باشد که به موجب آن ایران اعمال محدودیت بر فعالیت های هسته ای خود را برای چندین سال می پذیرد.

بر طبق این پیشنهاد ایران می پذیرد که برای چند سال فعالیت هسته ای خود را - که به عنوان امضا کننده ان.پی.تی برخورداری از آن را حق مسلم خود می بیند- محدود کند. اما پس از گذشت زمان مورد توافق، فعالیت صلح آمیز هسته ای خود را از سر خواهد گرفت.

ظاهرا پیشنهاد ایران برای آمریکا و سایر کشورهای عضو گروه 5+1 قابل قبول واقع نشده است. اما لحن سخنان جان کری و رویکرد مثبت آن نشان می دهد که در حال حاضر آمریکا مسئله را قابل حل می بیند.

جان کری در نشست خبری کوتاه خود در وین گفت: «در مورد موضوعات کلیدی پیشرفت های قابل ملاحظه ای صورت گرفته است و در گفتگوهای گسترده خود در موارد خاصی پیشرفت داشته ایم. اما هنوز شکاف های گسترده ای در مورد بعضی از موضعات وجود دارد.»

وزیر امور خارجه آمریکا افزود: «در مذاکرات طولانی خود با «محمد جواد ظریف» وی را متقاعد به وجود یک مسیر رو به جلو کرده ام اما هنوز تلاش بیشتری برای قرار گرفتن در این مسیر لازم است.»

یکی از مهم ترین موضوعات که هنوز طرفین بر روی آن به توافق نرسیدند تعداد سانتریفیوژهایی است که ایران می تواند در مدت محدودیت برنامه هسته ای خود در اختیار داشته باشد.

بر طبق توافق موقت میان ایران و 1+5، ایران 10000 سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم در دست دارد.

آمریکا در حال حاضر خواهان کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران به 5000 عدد است. زیر ا معتقد است هرچه تعداد سانتریفیوژهای فعال کمتر باشد، گریز هسته ای( مدت زمانی که می توان درصد غنی سازی اورانیوم را تا حد تولید سلاح هسته ای افزایش داد) طولانی تر خواهد شد. بنا بر ادعای بنیاد کنترل تسلیحات واشنگتن، سانتریفیوژهایی که ایران هم اکنون در دست دارد می تواند در شش ماه ایران را به توانایی ساخت سلاح هسته ای برساند. آمریکا می خواهد این زمان را به یک سال افزایش دهد.

بنا بر ادعای این گزارش، رویکرد مثبتی که در سخنان کری وطرف های ایرانی مشهود است در کنگره آمریکا وجود ندارد و در صورت تصمیم به تمدید مذاکرات، این مسئله باید درکنگره مطرح گردد.

پیش از ورود جان کری به آمریکا «اد رویس» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان اظهار امیدواری کرد که دولت با توجه به شکاف های عمیق موجود میان طرفین مذاکره،  با کنگره برای افزایش تحریم ها همراهی کند.

حتی یکی از سناتورهای دموکرات نیز مدعی شده است که به ادامه مذاکرات به دیده ابهام می نگرد و از نتایج توافق موقت ناراضی بوده است. این سناتور مدعی شده است که پیشنهاد جدید ایران امتیاز جدیدی در بر ندارد.

هفته گذشته نیز «لنزی گراهام» سناتور جمهوری خواه کارولینای جنوبی و «رابرت منندز» سناتور دموکرات نیوجرسی با ارسال نامه ای به کاخ سفید خواستار اعمال شرط بازرسی های سرزده از تجهیزات ایران برای مدت حداقل 20 سال در توافق جامع احتمالی شدند.

ایران از ماه ها پیش اعلام کرده است که افزایش تحریم ها به منزله پایان مذاکرات برای آن تلقی شده  وموجب لغو محدودیت های اعمال شده بر فعالیت های هسته ای می شود.

ایران همچنین تاکید کرده است پذیرش هرگونه محدودیت در خصوص برنامه غنی سازی اورانیوم را برای صرفا بازه ای 5ساله مدنظر دارد. اما طرف غربی این محدویت ها را برای بیش از ده سال مطرح کرده است.