چالش دفن فرای در ایران از نگاه نیویورک تایمز

ایسنا- روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی، به ادامه چالش ها درباره محل دفن ریچارد فرای - ایران شناس آمریکایی - پرداخته است.

به گزارش نیویورک تایمز، ریچارد فرای - ایران شناسی مشهور آمریکایی دانشگاه هاروارد - که چند هفته قبل در بوستون فوت کرد، وصیت کرده بود که در شهر اصفهان ایران دفن شود، اما در هفته های اخیر، چالش هایی در این مسیر به وجود آمده است.

«ریچارد فرای» که تمام عمر خود را صرف مطالعه ی یکی از قدیمی ترین فرهنگ های جهان کرد، وصیت کرده بود در کنار رود زاینده رود در شهر تاریخی اصفهان که زمانی پایتخت تمدن ایران باستان بود دفن شود.

اجرای این وصیت در تهران با مخالفت عده تندروی مخالف گفت وگوهای سیاسی بین ایران و آمریکا مواجه شده که از هر فرصتی برای ابراز عقاید خود استفاده می کنند. فرای که همواره از او به عنوان یک انسان ایران دوست نام برده می شد، در ایران و حتا در بین برخی چهره های مخالف آمریکا نیز به شدت مورد احترام بود تا آنجا که محمود احمدی نژاد - رییس جمهور سابق ایران - خانه ای تاریخی را در اصفهان به او اهدا و با درخواست او برای دفن در کنار زاینده رود موافقت کرد.

فرای نیز در سال 2008 در مصاحبه ای با سی ان ان از علاقه اش به ایران سخن گفت و با بیان این که هیچ توجهی به اختلاف ها و چالش های موجود بین ایران و آمریکا ندارد، گفت که تنها مسأله مهم، دیدگاه مردم دو کشور است.

او همچنین گفت: ایرانی ها مردم بسیار مهمان نوازی هستند و من آن ها را بسیار دوست دارم و فکر می کنم دلیلی وجود نداشته باشد که مانع دفن من در اصفهان دفن شود. اصفهان در مرکز ایران امروز مرکز فرهنگی ایران بوده و هرچیزی در این شهر بومی هنر و فرهنگ می دهد.

در این شرایط، محمدجواد ظریف - وزیر امور خارجه ایران - نیز در صفحه توتیترش، «فرای» را یک دوست واقعی دانسته و خواستار آماده سازی مراحل دفن او در اصفهان شده است.

کاظم موسوی بجنوردی - رییس مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی - نیز گفته است که هیچ مانعی در راستای تحقق آخرین آرزوی فرای وجود ندارد و فرای به صورت خصوصی نیز با او درباره آرزوی دفن در کنار زاینده رود صحبت کرده، به همین دلیل من هم از نظر اخلاقی و هم از نگاه دینی، خود را ملزم به تحقق آخرین آرزوی او می دانم.

اما روز جمعه، در جریان یک مراسم سیاسی، فرای جاسوس و سارق آثار تاریخی توصیف و گفته شد: ما چگونه می توانیم اجازه بدهیم که یک جاسوس سیا در شهرمان دفن شود.

از سوی دیگر، «عدن نبی» - همسر ایرانی آشوری فرای - نیز اعلام کرد، فعالیت های او برای یک سازمان اطلاعاتی آمریکا منحصر به کسب اطلاعاتی در زمینه ی فعالیت ها آلمان و ژاپن در جنگ جهانی دوم بود که آن ها نیز در سال 2005 در کتابی منتشر شد و فرای پس از آن نیز به فعالیت های آکادمیک خود در هاروارد مشغول شده است.

همسر فرای همچنین با اشاره به این که نزدیک به 39 سال با او زندگی کرده، گفت که فرای هیچ گاه برای سازمان سیا کار نکرده و دریافتی از این سازمان نداشته است.

در این شرایط نیز نیروهای محافظه کار که مخالفان حسن روحانی - رییس جمهور ایران - به شمار می روند، گروه هایی را برای اعتراض در کنار مقبره ی آرتور پوپ - ایران شناس مشهور که در سال 1969 در ایران دفن شد - و همسرش تهییج کردند و با اسپری رنگی جملاتی را روی آن ها نوشتند. این در حالی است که غربی ها در ایران با لبخند و چای مورد استقبال قرار می گیرند و این برخوردها می تواند موضع ایران را در مذاکراتش با غرب و بویژه با آمریکا و انگلیس تضعیف کند.

البته چند روزنامه ی تندرو در ایران نیز با استناد به اسناد وزارت اطلاعات ایران، فرای را یک جاسوس می دانند. از سوی دیگر، در اصفهان و شبکه های اجتماعی، اعتراض ها نسبت به تخریب مقبره پوپ ادامه دارد. در همین حال، چند نماینده ی تندرو مجلس ایران نیز مخالف دفن فرای در کنار زاینده رود هستند که از آن جمله می توان به نماینده ی اصفهان اشاره کرد که می گوید، با این عمل زاینده رود «رود مرگ» می شود.

با این وجود، موسوی بجنوردی این اقدامات را به مخالفان رییس جمهور ایران نسبت می دهد و می گوید، بسیار خوش بین هستم که ما همچنان می توانیم آخرین وصیت فرای را جامعه عمل بپوشانیم.