آمریکا خواهان تمدید مذاکرات نیست

دیپلماسی ایرانی: زمانی که مقامات ایران توافق هسته ای مقدماتی ژنو  را امضاء کردند، متعهد شدند که این توافقنامه شش ماهه به سرعت کوه یخ تحریم های غرب را آب می کند و به برقراری روابط تجاری جدید و بهبود وضعیت معیشتی مردم منجر می شود. مخالفان این توافق هسته ای در ایالات متحده و خاورمیانه نیز موضع گیری مشابهی داشتند و هشدار دادند که این توافق می تواند به سرعت موجب حذف تحریم های بین المللی شود که اقتصاد ایران را تحت فشار قرار داده است.

لس آنجلس تایمز در گزارشی در این زمینه نوشت: اما اوضاع آنگونه که تصور می شد، پیش نرفت. بیش از چهار ماه از توافق هسته ای ژنو، شماری از ایرانیان بر این باورند که نقش این توافق مقدمای در کمک به آنها اندک بوده است. به بیان دیگر این توافق وضعیت اقتصادی مردم عادی را بهتر نکرده و دارایی های آزاد شده نیز نه به دست مردم، بلکه به دست دولت می رسد.

کاهش سطح انتظارها از توافق مقدماتی در ترکیب با مقاومت تندروها در برابر هرگونه توافق هسته ای، تردید ها را در مورد اینکه حسن روحانی، رئیس جمهور ایران چگونه می تواند در تلاش های خود برای دستیابی به توافق هسته ای نهایی پیش برود، افزایش داده است. همچنین این روند فشار را بر تیم های مذاکره کننده هسته ای در جهت تکمیل دیپلماسی پیچیده ای که با ضرب الاجل 20 جولای مواجه است، افزایش داده است.

به موجب برنامه اقدام مشترک ژنو( سوم آذرماه) که از 30 دی به اجرا در آمده است، ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه،چین، روسیه و آلمان) ، شش ماه فرصت دارند تا به توافق جامع دست یابند. اما دیپلمات ها نگرانند که این تردید ها در ایران و غرب، روند دستیابی به توافق را دشوار تر کند. چرا که هم اکنون هر یک از طرف ها به دنبال توافق بهتری در مقایسه با توافق ژنو هستند . رابرت آینهورن، عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا در این زمینه اظهار داشت: فشارهای زیادی بر دولت های اوباما و روحانی وارد می شود تا این توافق را در بازه زمانی تعیین شده به سرانجام برسانند. اما این یک چالش بسیار دشوار است.

توافق مقدماتی به ایران اجازه می دهد تا به بخشی از درآمد نفتی بلوکه شده خود در مقابل اعمال محدودیت هایی در زمینه عملیات غنی سازی، دسترسی پیدا کند. روحانی این توافق مقدماتی را یک برد بزرگ برای ایران می داند که موجی از سرمایه گذاری های خارجی را به همراه خواهد داشت. اغلب ایرانیان در آغاز با این هیجان او همراه بودند. شرکت های ایرانی بزرگ مذاکره با شرکت های غربی علاقمند به بازگشت به ایران را آغاز کردند و تجار نیز پروژه های همکاری مشترک با غرب را بررسی کردند .اما در حالی که شماری از تاجران خارجی اخیرا به ایران سفر کرده اند، معامله های چشمگیری با تهران انجام نشده است. اغلب تحریم ها همچنان به قوت خود باقی اند و شرکت های بین المللی نمی خواهند با عجله به خرج دادن برای تجارت با ایران ، ریسک تحریم های آمریکا و اروپا را متحمل شوند.

دنیل والتز، مدیر یک شرکت حقوقی در واشینگتن که به شرکت های خارجی در مورد تحریم ها مشاوره می دهد می گوید که هیات های بازرگانی خارجی به ایران می روند تا فرصت ها را شناسایی کنند اما در واقع هیچ قراردادی منعقد نمی شود. جواد صالحی اصفهانی، یک کارشناس اقتصادی در موسسه پلی تکنیک ویرجینیا نیز بر این باور است که هر چند به موجب توافق ژنو حدود 7 میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران آزاد می شود، اما این پول کمک چندانی به عموم مردم در ایران نمی کند و تاثیر آن بر جامعه چشمگیر نیست.

اقتصاد وابسته به درآمد نفتی و  سوء مدیریت های طولانی از جمله مشکلات اقتصاد ایران است. به رغم تلاش های روحانی برای اجرای اصلاحات اقتصادی، هزینه ها همچنان در حال افزایش است و دولت در حال از دست دادن نقدینگی است. این در حالی است که مقام معظم رهبری تاکید دارند که ایرانیان باید برای ایستادگی در مقابل غرب و اقتصاد مقاومتی آماده شوند. از سوی دیگر دیپلمات های غربی نیز با چشم های نگران افزایش فشار ها بر روحانی را نظاره می کنند. البته از دید آنها مذاکرات هسته ای که هم اکنون نیز در وین در جریان است به خوبی پیش رفته است. اما اینکه دو طرف بتوانند در بازه زمانی تعیین شده به توافق نهایی دست یابند ، یک چالش جدی به شمار می رود.

اگر طرفین تصمیم بگیرند که دوره شش ماهه مذاکرات تمدید شود، طرف ایرانی احتمالا درخواست دریافت امتیازهای بیشتری خواهد داشت که شامل تعدیل بخش بیشتری از تحریم هاست. این در شرایطی است که دولت اوباما و متحدان اش نیز برای خودداری از ارایه امتیازهای حداکثری به ایران تحت فشار تندروها قرار دارند. کاخ سفید با فشار کنگره مواجه است که تهدید به تصویب تحریم های بیشتر را علیه ایران را مطرح می کند. به گفته آینهورن، مذاکره بر سر تمدید دوره شش ماهه مذاکرات نیز به اندازه دستیابی به توافق نهایی دشوار است.

به گفته یک مقام عالی آمریکایی، دولت آمریکا ترجیح می دهد که مذاکرات تمدید نشود، اما به هر ترتیب باید دید مذاکرات تا 20 جولای چگونه پیش می رود. یک مقام آمریکایی دیگر نیز خاطرنشان می کند که مذاکره کنندگان پس از مذاکرات اخیر در وین می کوشند از این گزینه اجتناب کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10