سهم بندی جریان های سیاسی در کابینه تمام سلام

دیپلماسی ایرانی: پس از گذشت نزدیک به 11 ماه مسیر پر فراز و نشیب سرانجام آقای تمام سلام موفق شد، کابینه ای را متشکل از 24 وزیر در قالب سه جریان موجود در صحنه سیاسی لبنان هرکدام 8 وزیر( گروه طرفداران مقاومت یا هشت مارس _ گروه 14 مارس و المستقبل _ گروه منتسب به رییس جمهور و البته ولید جنبلاط به نام جریان میانه رو) تشکیل دهد. بدون تردید تحولات سوریه تاثیر مستقیم بر این بحران داخلی لبنان داشت. تقسیم بندی های طائفی علاوه بر جبهه بندی های حامیان سوریه و حامیان مخالفان دولت سوریه بر تعویق یا تاخیر این دولت، تاثیر مستقیم داشت. در طول یازده ماه فشار بسیار بر تمام سلام وجود داشت که دولت و کابینه وی بدون حضور جریان اصلی مقاومت تشکیل شود، اما این اتفاق نیفتاد. دلیل آن هم روشن است. هیچ جریانی نمی تواند نقش مقاومت و به ویژه حزب الله را در صحنه داخلی لبنان انکار کند یا نادیده بگیرد. اقای تمام سلام گرچه گرایش بیشتری به سمت عربستان دارد، اما با شناختی که از صحنه لبنان داشت به خوبی می دانست کابینه وی زمانی موفق خواهد بود که در آن همه طیف ها و جریانات مطرح سیاسی حضور داشته باشند. در غیر این صورت شکست وی حتمی بود.

هیچ کابینه ای در لبنان بدون حضور طوایف و سایر جریان های سیاسی توفیق پیدا نخواهد کرد. تاخیر معاصر لبنان حداقل پس از توافق طائف در 1989 که منجر به پایان جنگ داخلی لبنان شد بر این امر شهادت می دهد که توافق سرنوشت محتوم لبنان است. اساس راه حل های دیگر یا وجود ندارد یا کوتاه مدت خواهد بود.

البته این امر به معنای پایان اختلافات داخلی بین جریانات حاضر در دولت نخواهد بود. دیدگاه های سیاسی دو جریان هشت مارس و 14 مارس، همچنان حکایت از اختلاف بنیادی بین آنها دارد. بخشی از این اختلافات ناشی از دخالت طرف های منطقه ای و صف بندی های بین المللی است که جدید هم نیست. اما بخش دیگر آن داخلی است که مواضع و نگرش های هر طرف به مسایل مهم داخلی از جمله موضوع اشغال و مقاومت علیه رژیم صهیونیستی، امنیت و نهایتا تعاملات اقتصادی و معیشت مردم بر می گردد. به نظر نمی رسد این اختلافات پایانی برای آن متصور باشد. البته در مقاطعی کاهش یافته است و آن زمانی بوده که نشست های موسوم به گفت وگوهای ملی با حضور سران طوائف و گروه های مهم سیاسی تا چندی پیش تشکیل می شد. این نشست ها می تواند کمک به فضای آرام و کاهش اختلافات کند، اما به دلیل اینکه گروه ها و طوائف موجود در لبنان عموما متاثر از خارج هستند و مواضع آنها بر این اساس تنظیم می شود، بنابراین نگرش جریان ها و طرف های منطقه ای و بین المللی نسبت به مساله لبنان اهمیت پیدا می کند و همین امر موجب شده که جایگاه لبنان در صحنه بین المللی با وجود کوچکی این کشور بسیار مهم و بزرگ دیده شود.

آقای تمام سلام، اهداف کابینه جدید را تثبیت اوضاع امنیتی و مقابله با تروریسم و تامین فضای مناسب برای انتخاب رییس جمهور جدید که قرار است در اواخر ماه می جاری انجام شود، اعلام کرده است. پس از انتخاب رییس جمهور جدید، علی الاصول، رییس دولت جدید باید انتخاب شود؛ یا مجددا آقای تمام سلام، مامور تشکیل کابینه خواهد شد. بنابراین برخی معتقد اند عمر کابینه فعلی کوتاه است اما در عین حال برخ دیگر بر این اعتقادند که با توجه به انتخاب توافقی رییس جمهور، استمرار ریاست تمام سلام بر کابینه فعلی می تواند از پیش مورد توافق قرار گیرد و همین کابینه به کار خود ادامه دهد. چالش بعدی پیش روی دولت تمام سلام، تنظیم بیانیه وزارتی است که معمولا در لبنان مشکل ساز بوده است. بیانیه وزارتی پش از شکل گیری هر دولت، بیان کننده برنامه های اصولی و نقش راه دولت جدید است. موضوع مقاومت و حفظ سلاح آن تا کنون مهم ترین بحث طرف های سیاسی در درون دولت به ویژه بین جریان 8 مارس و حامیان مقاومت علیه اسرائیل و بین جریان المستقبل و 14 مارس بوده است. این بار نیز چهره هایی از سران 14 مارس، پیشاپیش اعلام داشته اند با حفظ سلاح مقاومت ( حزب الله ) در جنوب لبنان مخالفت خواهند کرد. این چالش شکننده می تواند دولت جدید را دچار بحران کرده و به بن بست کشاند. در عین حال بسیار بعید به نظر می رسد، مناقشات داخلی پیرامون خلع سلاح نیروهای حزب الله و دیگر نیروهای مقاومت به ویژه در شرایطی که سوریه درگیر آشوب داخلی است و نیروهای تکفیری و تروریستی در داخل لبنان بیش از هر زمان دیگر فعال شده اند، کار به جایی برد.