چگونه مخالفان «حق هسته‌ای ایران» خلع سلاح شدند؟

 

به گزارش «تابناک»، رضا نصری، حقوقدان واحد حقوق بین الملل موسسه مطالعات بین المللی ژنو در مطلبی به بررسی ابعاد حقوقی به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران پرداخته و نشان می دهد که مخالفان حق هسته ای ایران چگونه در عمل در مقابل رسمیت یافتن این حق تسلیم شده اند.

 

در این مطلب آمده است:

 

چند روزی است مخالفان حرفه ای حق هسته ای ایران در نشریات بین المللی استدلال میآورند که «حق غنی سازی در معاهده ان.پی.تی نیآمده است». یعنی، برای انکار حق غنی سازی ایران، به خود معاهده ان.پی.تی رجوع می کنند و می کوشند تا با ارائه یک تفسیر غیرمتعارف از آن، افکار عمومی را علیه ایران هدایت نمایند. حال اینکه پیش از این - به جای اینکه ان.پی.تی را مبداء استدلال خود قرار دهند - به قطعنامه های ۱۶۹۶ و ۱۷۳۷ شورای امنیت اتکا کرده و مدعی می شدند که این قطعنامه ها حق غنی سازی را - علیرغم اینکه در ان.پی.تی موجود است - به طور خاص از ایران سلب کرده است. 

 

به واقع، آنها برای انکار حق غنی سازی ایران، به جای اینکه مانند الآن تفسیری مغایر با برداشت اکثریت کشورهای دنیا از ان.پی.تی ارائه دهند، ایران را استثنا گرفته و بر اصل تقدم قطعنامه های شورای امنیت بر حقوق مندرج در معاهدات بین المللی اصرار می ورزیدند.

 

تغییر روش آنها در روزهای اخیر - یعنی پس از توافقات ژنو - نشان از موفقیت تیم مذاکره کننده ایران در عرصه حقوقی و متعاقباَ در عرصه رسانه ای دارد. در واقع، توافق نامه ژنو - که موجب پذیرش غنی سازی در خاک ایران توسط پنج قدرت جهانی شده - در همین مرحله اول عملاً قطعنامه های شورای امنیت را که خواستار تعلیق کامل غنی سازی هستند بلاموضوع ساخته و استناد به آنها را برای حقوقدانان مخالف ایران بسیار دشوار کرده است. 

 

نکته جالب اینجاست که به همین دلیل مخالفان حرفه ای ایران در رسانه ها مجبور شده اند به جای اینکه مطابق روال سابق علیه حقوق "ایران" به طور خاص استدلال بیاورند، از این پس با حق غنی سازی "تمام اعضای" این معاهده به طور عام به مقابله برخیزند. کاری که هم از نظر سیاسی و هم از نظر حقوقی - و هم از منظر افکار عمومی - به ضرر آنها خواهد بود. 

 

همانطور که دستگاه دیپلماسی ایران بارها تاکید کرده، در معاهده ان.پی.تی حق "تولید انرژی هسته ای" یک حق غیرقابل انتزاع توصیف شده و غنی سازی نیز یکی از مراحل تولید انرژی هسته ایست. تمام تفاسیر جدی آکادمیک و مواضع رسمی سایر کشورها نیز با این برداشت که غنی سازی از حقوق مسلم هسته ایست همسویی دارد.

 

در نتیجه، مفسرانی که بخواهند با این تعبیر مخالفت کنند، بیش از اینکه از موضع ایران مشروعیت زدایی نمایند، باعث بی اعتباری خود در محافل علمی و انزوایشان نزد جامعه جهانی و افکار عمومی خواهند شد. انزوای آنها و توجه افکار عمومی به حقانیت موضع ایران از منظر حقوق بین الملل نیز در دور بعدی مذاکرات، موقعیت ایران را به شدت تقویت خواهد کرد.