شرط ایران برای سفر روحانی به عربستان چه بود؟

سفری که سعودی ها منتظرش بودند، انجام نشد و دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از زبان معاون وزیر امورخارجه کشورمان اعلام کرد که به دلیل مشغله کاری، نمی تواند دعوت شاه عربستان را برای حج سال جاری بپذیرد و راهی مکه مکرمه شود.

به گزارش «تابناک» هر چند برخی از افراد آگاه گفته بودند که اصولاً چنین دعوتی صورت نگرفته است، روز تحلیف حجت الاسلام روحانی در مجلس شورای اسلامی ـ که سفیر عربستان نیز در آن بود ـ گفته شده که وی حامل دعوت رسمی از ایشان برای حضور در مراسم حج ابراهیمی سال جاری و دیدار با شاه سعودی در جوار کعبه بوده است.

در این میان، برخی از منابع آگاه عربستانی نیز به رسانه های این کشور گفته بودند که دکتر روحانی میهمان ویژه حج در سال جاری است؛ او به مکه خواهد آمد تا دیداری مهم با مقامات این کشور داشته باشد. این خبر ها اما همه از سوی حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر امورخارجه رد شد. او تأکید کرد که دکتر روحانی برنامه ای برای سفر به عربستان ندارد.

اما چرا دکتر روحانی به عربستان نرفت؟
منابع آگاه عربی در این زمینه معتقدند که شرط بسیار سنگین ایران برای سعودی ها، عامل اصلی انجام نشدن چنین سفری است. این منابع تأکید کرده اند ایران از عربستان خواسته برای حسن نیت جهت پیشبرد امور، بندر بن سلطان را از سمت رئیس سازمان اطلاعات این کشور بردارد، چرا که وی مسبب همه قتل ها، ویرانی ها و خون هایی است که در منطقه ریخته می شود. با توجه به نقش مخرب عربستان در منطقه، شامل مسلح کردن گروه های تروریستی در عراق، سوریه و لبنان، حمایت از گروه های تروریستی در ایران، لزوم برکناری بندر بن سلطان برای شروعی دوباره در روابط تهران ـ ریاض ضروری به نظر می رسد و این مسأله برای ایران به عنوان ابرقدرت منطقه و کشوری که در تلاش برای ثبات در منطقه است، اهمیت دارد.

نکته دومی که منابع آگاه در مورد بر هم خوردن سفر دکتر روحانی به عربستان به آن اشاره دارند، کارشکنی و خرابکاری سعودی ها در برقراری روابط ایران با آمریکاست. سعودی ها در اعتراض به سخنان اوباما در سازمان ملل در رابطه با ایران، سخنرانی خود را انجام ندادند و به حالت قهر نیویورک را ترک کردند. از سوی دیگر، سعودی ها با فرستادن خالد بن سلطان برادرزاده شاه سعودی (مسئول پرونده مسلح کردن تروریست های سوری در اردن) به سرزمین های اشغالی در صدد برآمده اند تا همکاری نزدیکی با صهیونیست ها علیه نزدیکی آمریکا و ایران داشته باشند و در این مسیر سنگ اندازی کنند.

سومین نکته قابل اشاره که برخی از کار شناسان داخلی نیز بر آن تأکید دارند، بدون نتیجه بودن این سفر است، زیرا چنین سفری در اوضاع کنونی منطقه، دادن امتیازی مفت و مجانی به وهابیون سعودی است، در حالی که آن ها از هیچ یک از اقدامات ضدایرانی خود نه کاسته اند و نه در صدد آن هستند که از شدتش کم کنند.

با توجه به این موارد است که کار شناسان مسائل سیاسی و امنیتی می گویند، مجموعه نظام به این نتیجه رسید که در اوضاع کنونی، سفر دکتر روحانی به عربستان به صلاح نیست و باید منتظر تغییر رویکرد در رفتار سعودی ها بود و پس از آن به سفرهایی در چنین سطح دیپلماتیک و سیاسی رفت.