امریکا در خصوص تسلیحات شیمیایی هشدار داده بود

دیپلماسی ایرانی: جیمز ادیسون بیکر سوم، وزیر امور خارجه اسبق امریکا و وزیر اسبق خزانه داری این کشور از حزب جمهوریخواه است. مردی با سابقه طولانی کارهای اداری و دیپلماتیک که یکی از سرشناس ترین چهره های تاثیرگذار در حزب جمهوریخواه و دستگاه سیاست خارجی امریکا محسوب می شود. وی در زمان رونالد ریگان، رئیس جمهوری اسبق امریکا در سال های 1981 تا 1985 رئیس اداره کارکنان ریاست جمهوری امریکا بود. در زمان جورج بوش پدر نیز مسئولیت وزارت امور خارجه را برعهده گرفت. آن دوره به دلیل جنگ ایران و عراق و حمله عراق به کویت یکی از مهمترین سال های تاریخ قرن گذشته میلادی بود. رابطه نزدیک وی با خانواده جورج بوش به اندازه ای نزدیک و زبانزد است که هر دو طرف یکدیگر را در برابر دیگران حتی در محافل رسمی به اسم کوچک صدا می کنند. در دوران جورج بوش پسر نام او در پرونده بررسی ناآرامی های عراق پس از حمله امریکا به این کشور در سال 2006 بر سر زبان ها افتاد. وی که متولد 1930 در شهر هیوستون امریکا است فارغ التحصیل دانشگاه تگزاس در آستین در رشته حقوق است که در کنار سیاست از حقوقدانان برجسته امریکا نیز محسوب می شود.

این بار شبکه العربیه در برنامه مشهور هفتگی خود موسوم به «خاطرات سیاسی» به سراغ او رفته و مصاحبه مفصلی را با وی انجام داده است که دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون پنجمین بخش آن را می خوانید:

دیدار مهمی میان تو با همتای عراقی ات در آن زمان، طارق عزیز انجام شد. تلاش کردی چه چیزی را به او یادآور شوی؟ می خواستی بر سر چه چیزی خودت را جدی و مصر نشان دهی و واکنش او چه بود؟

در خاطراتم یادآور شدم که طارق عزیز کاری که قرار بود انجام دهد را تا آن جا که می توانست بر اساس اجازه ای که داشت، مطابق با همه داده ها انجام داد و به این ترتیب تلاش کرد مذاکرات را پیش برد. به او یادآور شدم که مذاکرات ما نمی تواند طولانی تر از زمانی که سازمان ملل برای عقب نشینی بی قید و شرط عراق از کویت تعیین کرده، شود. علاوه بر آن ما درباره موضوعات مختلفی با یکدیگر گفت و گو کردیم. کما این که طارق عزیز می خواست که ایالات متحده در برابر این عقب نشینی چیزی را به صدام حسین برای حفظ آبرو بدهد تا بعدا بتواند به امریکایی ها بگوید این چیزی بود که می خواستم به آن برسم. و این به معنای مذاکره بر چیزی کمتر از آن چیزی بود که سازمان ملل بر آن تاکید کرده بود و این امری بود که همه ما آن را رد می کردیم. مذاکرات ما با طارق عزیز و هیئت همراه او بیش از 7 ساعت طول کشید. به همراه هیئت مذاکره کننده داماد صدام نیز حضور داشت که در همه لحظات طارق عزیز را زیر نظر داشت. در طول همه این مذاکرات تلاش می کردیم به آنها بفهمانیم که اگر عراق از کویت عقب نشینی نکند به زور آن را از کویت خارج خواهیم کرد.

به طارق عزیز نامه ای از طرف رئیس جمهور بوش برای صدام حسین دادی که لحن بسیار تندی داشت اما طارق عزیز رد کرد که آن را بگیرد؟

او رد کرد نامه ای را که از پرزیدنت بوش برای صدام حسین آورده بودم، بگیرد. محتوای نامه این بود که یا خودت از کویت خارج می شوی یا این که به زور و اکراه تو را از کویت خارج می کنیم. طارق عزیز گفت که این لحن مناسب نامه برای تبادل میان روسای جمهور کشورها نیست. به او گفتیم این ایالات متحده نبود که همسایه کوچک خود را مورد تجاوز قرار داد و به صورت وحشیانه ای به اشغال خود در آورد این شما بودید که این کار را کردید. اگر چیزی هست و نمی توانی این نامه را برای رئیس جمهورت ببری این امری است که به تو بر می گردد برای این که نمی توانیم تو را برای کاری که نمی توانی انجام دهی ملامت کنیم. عزیز پاسخ داد که این نامه را من برای رئیس جمهور صدام حسین نمی برم. اگر خواستید آن را در رسانه های امریکایی منتشر کنید. به او جواب دادم این کار خوبی است اما این نامه را در رسانه های خودمان منتشر نمی کنیم بلکه این را بدان تو تنها کسی هستی که در آن طرف میز از محتوای نامه خبردار شدی و این مساله سبب شد تا او احساس نگرانی کند. این صحبتی بود که بین ما گذشت و در آخر هم طارق عزیز نامه را دریافت نکرد.

آیا طارق عزیز را تهدید کردید که اگر عراق از سلاح هسته ای استفاده کند علیه آن از سلاح هسته ای استفاده خواهید کرد؟

بله، او را تهدید کردم، این دقیقا چیزی بود که به او گفتم: آقای وزیر اجازه بده قبل از این که ملاقات ما پایان یابد چیزی را به تو یادآوری کنم اگر از سلاح های کشتار جمعی علیه ما استفاده کردید ملت امریکا تقاضای تلافی خواهد کرد و ما وسایل لازم برای عمل به این تقاضا را در اختیار داریم. این دقیقا چیزی بود که به او گفتم و بعدش گفتم آقای وزیر این تهدید نیست بلکه وعده است. شاید او این گونه برداشت کرد که ممکن است ما از سلاح های کشتار جمعی که در اختیار داریم استفاده کنیم. نمی توانم الآن به تو بگویم که اگر واقعا چنین چیزی پیش می آمد از آن سلاح ها استفاده می کردیم یا نه اما پیام رسید.

می خواهم بدانم که تو آیا واقعا در حرفت جدی بودی یا این که فقط صحنه ای برای واکنش بود؟

نه من کاملا جدی بودم. اگر صدام از سلاح کشتار جمعی علیه نیروهای امریکایی استفاده می کرد ملت امریکا تقاضای انتقام می کرد، و ما وسایل کافی برای اجابت این خواسته در اختیار داشتیم. من نمی گویم که چه وسایلی در اختیار داشتیم که در صورت لزوم از آنها استفاده کنیم اما می توانم بگویم که عراقی ها فهمیدند که سلاح های کشتار جمعی در اختیار ما است و این مساله باعث شد تا آنها از سلاح شیمیایی استفاده نکنند. این را هم بگویم بعد از این که صدام حسین دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت از او پرسیده شد که چرا از سلاح های شیمیایی علیه امریکایی ها استفاده نکردی، او تلویحا به نشست ما به طارق عزیز و هشداری که متوجه او کردیم اشاره کرد.

ادامه دارد...