ویروسی که باعث پیشرفت ایران شد

 

به گزارش «تابناک»، در گزارشی که این مرکز تحقیقاتی منتشر کرده آمده است حمله ویروس استاکس نت، از جنبه های مختلفی، به ویژه بعد امنیتی، به ارتقای فعالیت های هسته ای ایران منجر شده است. در پی این حمله ایران ضمن افزایش تدابیر امنیتی تأسیسات غنی سازی، دقت سانتریفیوژهای خود را نیز افزایش داده است.

 

خلاصه این گزارش که خبر انتشار آن روز گذشته در روزنامه های معتبری چون «تلگراف» و «هافینگتون پست» نیز بازتاب یافت، آمده است:

 

زمانی که برای نخستین بار، اخبار مربوط به استاکس نت منتشر شد، بسیاری تصور کردند که این ویروس سبب پسرفت بزرگی در برنامه غنی سازی اورانیوم ایران شده است. با این حال، بررسی ها نشان می دهد هرچند ممکن است استاکس نت دارای توان بالقوه ضربه زدن به سانتریفیوژهای ایران بوده باشد، اما شواهد مربوط به تأثیر آن، تصادفی و غیرقابل اتکا است. 

 

در این راستا، داده ها حاکی از آن است که نسخه سال 2009 استاکس نت، نه چندان موثر بوده و نه در زمان مناسبی ارائه شده و آن گونه که به نظر می رسد، ممکن است در نهایت به نفع ایران تمام شده باشد.

 

کشف استاکس نت در سال 2010 فاش کرد که نخستین سلاح سایبری شناخته شده جهان برای هدف قرار دادن سامانه های کنترل صنعتی، به احتمال زیاد علیه ایران جهت گیری شده است. استاکس نت یکی از اولین موارد بود؛ اما قطعاً آخرین نبود: در سال 2012، ویروس شعله (فلیم) نیز به گونه ای مشابه شناسایی شد.

 

نگاهی دقیق تر به کدهای استاکس نت، نشان می دهد که هدف آن، خرابکاری در سانتریفیوژهای گازی بوده؛ یعنی دستگاه هایی که هم در رآکتورهای هسته ای و هم در ساخت بمب کاربرد دارند. در نوامبر 2010، تهران تصدیق کرد که استاکس نت به تأسیسات هسته ای نطنز حمله کرده است. در آن زمان، بسیاری از تحلیلگران غربی ادعا کردند که نسخه سال 2009 استاکس نت سبب پسرفت بزرگی در برنامه غنی سازی ایران شده و رسانه های جهانی نیز به شدت روی این جریان مانور دادند.   

 

اما آیا استاکس نت واقعاً در عقب انداختن برنامه هسته ای ایران موفق بوده است؟ آیا می توان ادعاهای رسمی و رسانه ای درباره تأثیرات این بدافزار را مستقلاً تأیید کرد؟ 

 

تحلیل های فنی ارائه شده در این مقاله که بر پایه اطلاعات قابل دسترس عموم درباره کدهای استاکس نت و نیز داده های آژانس بین المللی انرژی اتمی استوار است، ادعاهای دولت و کارشناسان را دربراه اهمیت این بدافزار در جلوگیری از پیشرفت هسته ای ایران به چالش می کشد.

 

موضوع این نیست که استاکس نت تأثیر خود را از دست داده باشد؛ بلکه در حقیقت این بدافزار از ابتدا نیز چندان موفق نبوده است. اگر هدف این بدافزار، کاستن از پتانسیل هسته ای ایران بوده باشد، قطعاً شکست خورده است. هرچند محاسبات حاکی از «توان» استاکس نت برای ضربه زدن جدی به سانتریفیوژهای IR-1 ایران بوده، شواهد طبقه بندی نشده در این رابطه، تصادفی و غیر قابل اتکا است.

 

تحلیل های مستقل نیم تواند با قاطعیت تأیید کند که استاکس نت واقعاً سانتریفیوژهای ایران را آلوده کرده باشد؛ هرچند، نمی توان احتمال اینکه سبب کاهش موقت فعالیت نیروگاه نظنز شده باشد را رد کرد. با این حال، می توان با اطمینان زیادی گفت که تأثیر کلی این بدافزار بر برنامه غنی سازی ایران در میان مدت، در بهترین حالت، اثری محدود بوده است. 

 

توانایی ایران در نصبب و راه اندازی سانتریفیوژهای نسل جدید IR-1 به طور جدی با مانع روبرو نشد و از ماه فوریه 2010، غنی سازی اورانیوم در سطح 20 درصد آغاز گردید. علاوه بر این، محاسبات مبتنی بر اطلاعات آژانس، نشان می دهد که در سال 2010 (زمانی که گفته می شود استاکس نت حمله خود را انجام داده) ظرفیت کلی غنی سازی در نطنز، نسبت به سال قبل از آن افزایش پیدا کرده است. دلیل این امر، ارتقای عملکرد سانتریفیوژها و کاستن از زمان لازم برای تولید اورانیوم با غنای بالا بوده است.

 

در مجموع، استاکس نت چندان موثر و زمان بندی شده نبوده و به نفع ایران عمل کرده و ایران توانسته در حالی که جهان در تصور پسرفت هسته ای این کشور بوده، قابلیت های هسته ای خود را ارتقا دهد.  

 

متن کامل و اصلی این گزارش را می توانید اینجا مطالعه کنید.