ایران و سوخت بالاتر از 20درصد

 حشمت ا... فلاحت پیشه*

آرمان: با توجه به اینکه اعلام شده ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نشستی را 25 اردیبهشت در تهران برگزار خواهند کرد، بیان چند نکته در این مورد ضروری به نظر می رسد؛ نخست آن که برخی از این مذاکرات ایفای نقش آژانس در قبال کشورهای عضو از جمله ایران است. اما بخشی از نشست های ایران با آژانس به پرونده هسته ای این کشور مربوط می شود. در همین راستا آژانس به نمایندگی از شورای امنیت سعی دارد گزارشاتی را به اعضای آژانس و شورا ارائه دهد. در این میان بحث هایی میان ایران و آژانس و گزارشات آن پیش می آید که بیشتر مرتبط با حوزه سیاسی است تا مسائل فنی. شاهد بودیم دو روز قبل از برگزاری نشست آلماتی2، یوکیا آمانو موضوعی را مبنی بر اینکه احتمال دارد ایران بخواهد از بحث هسته ای، استفاده نظامی کند را مطرح کرد. این بحث بدون هیچ سندی مطرح شد و در حقیقت ما یک موضع سیاسی را در قالبی برنامه ریزی شده و مبتنی بر تقسیم کار مشاهده کردیم و دیدیم که چنین موضعی بر فضای روانی پیش از مذاکرات تاثیرگذار بوده و موجب شد فضایی منفی علیه ایران شکل بگیرد. در حال حاضر و زمانی که بازرسی های آژانس به صورت منظم و در قالب پادمان های نظارتی در حال انجام است ایران مسائلی را مطرح می کند مبتنی بر اینکه همکاری های بیشتر با آژانس منوط به کاهش تحریم هاست. از سوی دیگر آنها می گویند که این موضوع درست آنها نیست. اما به باور نگارنده گزارشات آژانس بیشترین نقش را در شکسته نشدن تحریم ها داشته است. اکنون نیز مذاکره اردیبهشت ماه با اکراه از سوی ایران پذیرفته شده و باید گفت نیاز جمهوری اسلامی ایران به سوخت هسته ای بالای 20درصد به دلیل نیاز کشور به فناوری بالا در بحث صنعت و کشاورزی است. کشورهایی که تحت نظارت آژانس هستند می توانند از سوخت هسته ای در جهت فناوری های صلح آمیز استفاده کنند. به همین دلیل آژانس باید سوخت 5درصد، 20درصد و حتی 56درصد و بالاتر را برای نیاز صنعتی بپذیرد. گرچه آنها می خواهند این مسائل را با سیاست منفی همراه کرده و پیش ببرند. از سوی دیگر در چند نشست گذشته بحث آلودگی 32درصد مطرح شده بود. در این رابطه نیز ذکر این نکته حائز اهمیت است که ایران خود را ملزم به این می داند که سوخت اتمی برای سلاح هسته ای تولید نکند اما این مساله به معنای آن نیست که نیاز صنعتی پایین تر از این میزان را که به لحاظ فناوری بالاتر از 20درصد نیاز صنعت ایران است، تولید نکند. به نظر می رسد در این نشست دوباره بحث سایت پارچین به میان آید اما باید تاکید داشت که سایت پارچین همانگونه که از قبل تاکید شده بود یک سایت کاملا نظامی است بنابراین آژانس نمی تواند ایران را ملزم به موافقت با بازدید از یک سایت نظامی این کشور کند.

* کارشناس مسائل بین الملل