مذاکره کننده سابق هسته ای ایران به میدان آمد

دیپلماسی ایرانی: حسن روحانی، مذاکره کننده سابق هسته ای ایران روز پنجشنبه به طور رسمی کاندیداتوری خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ایران اعلام کرد و به این ترتیب نشان داد که پرونده هسته ای به موضوعی برای تبلیغات ریاست جمهوری تبدیل خواهد شد.وی یک روز پیش از اعلام کاندیداتوری خود خاطرنشان کرده بود که دستاورد مذاکرات هسته ای جلوگیری از اقدام نظامی ایالات متحده علیه ایران بوده است.

روحانی 64 ساله، روابط نزدیکی با علی اکبر هاشمی رفسنجانی ، رئیس جمهور اسبق ایران دارد و پیش از این ریاست شورای عالی امنیت ملی ایران را بر عهده داشته که به گزارش المانیتور مشابه سمت مشاور امنیت ملی در کاخ سفید است. وی همچنین در سال های 2003 تا 2005، به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای با کشورهای اروپایی نشست های متعددی داشته است. روحانی بر این باور است که پیش از دوران ریاست جمهوی محمود احمدی نژاد و در زمانی که  وی سرگرم مذاکره با غرب بود، برنامه های هسته ای ایران بدون هیاهوی زیاد و پیامدهایی نظیر تحریم هایی که هم اکنون جمهوری اسلامی با آن مواجه است، پیش می رفت.

سوزان ملونی، کارشناس امور ایران در موسسه بروکینگز در گفت و گو با المانیتور در واکنش به اعلام کاندیداتوری روحانی، اظهار داشت: به این ترتیب موضوع هسته ای به نحوی در انتخابات ریاست جمهوری ایران مطرح می شود که اجتناب ناپذیر خواهد بود.

یاسمین علم، تحلیلگر انتخابات ایران نیز بر این باور است که روحانی می کوشد وجهه سیاسی خود را در دولت احیا کند. به گفته وی روحانی اگر رئیس جمهور نشود نیز به دنبال پستی در دولت آینده است و شاید در آخرین  دقایق از کاندیداتوری خود صرفنظر کند.

هرچند رفسنجانی در مراسم اعلام کاندیداتوری روحانی حضور نداشت اما یاسر و فاطمه هاشمی در این نشست حضور داشتند که به نوعی اعلام حمایت این خانواده از روحانی به شمار می رود. این در حالی است که فاطمه و یاسر بر خلاف مهدی و فائزه، دیگر فرزندان هاشمی در ارتباط با انتخابات گذشته، حکم زندان نداشتند.

این در حالی است که برخی از احتمال حضور شخص هاشمی رفسنجانی در انتخابات نیز سخن می گویند و برخی دیگر بر این باورند که او در صدد است چهره های تازه ای مانند روحانی را مورد حمایت قرار دهد. از دیگر افرادی که توجه رسانه های به آنها معطوف است می توان از علی اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه سابق، سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای کنونی و غلام علی حداد عادل، رئیس سابق مجلی شورای اسلامی اشاره کرد که دختر وی عروس مقام معظم رهبری است و با مجتبی خامنه ای ازدواج کرده است. در همین حال این پرسش نیز مطرح است که آیا شورای نگهبان با اعلام کاندیداتوری احتمالی اسفندیار رحیم مشایی ، از نزدیکان به احمدی نژاد، موافقت خواهد کرد یا خیر.

برخی تحلیلگران بر این باورند که روحانی رزومه خوبی برای ریاست جمهوری دارد. او در جریان جنگ ایران و عراق در سال های 1980 تا 1988 فعالیت داشته و عضوی از مجلس شورای اسلامی بوده است. وی همچنین رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک است که موضوع سیاست حارجی در ایران را دنبال می کند و تمرکز آن بر منافع ملی است. 

روحانی به عنوان چهره ای شناحته می شود که روابط گرمتری با غرب داشته و در دیپلماسی پخته تر به نظر می رسد. در مصاحبه ای در سال 2005، روحانی اعلام کرد ایران برای احیای روابط با آمریکا آماده است البته به شرط آنکه ایالات متحده به تهدید ایران خاتمه داده و حق ایران در بهره مندی صلح آمیز از انرژی هسته ای را به رسمیت بشناسد. روحانی در آن زمان گفت: ایران به دنبال یک فضای مطلوب برای دو طرف است تا پس از سال ها خصومت به جایگاه بهتری برسند. به گفته روحانی، اگر آمریکایی ها خواستار حل مساله هسته ای ایران باشند به طور حتم راهی برای تقویت روابط وجود دارد اما به نظر می رسد که آنها به دنبال راه حل صحیحی نیستند. آنها معمولا زبان تهدید را به کار می گیرند که نمی تواند مبنای مناسبی برای مذاکره باشد.یک دیپلمات سابق ایرانی در مورد روحانی به المانیتور گفت: او یکی از بهترین استراتژیست ها در امور سیاسی، امنیتی و اقتصادی است که از پس از انقلاب تا کنون در ایران حضور داشته است.

رویترز نیز در این زمینه می نویسد: مذاکره کننده سابق هسته ای ایران روز پنجشنبه کاندیداتوری خود را اعلام کرد. وی یکی از چهره هایی است که بیش از ایدئولوژی به سیاست ورزی واقعی اعتقاد دارد. این روحانی با انگلیس، فرانسه و آلمان در خصوص تعلیق غنی سازی اورانیوم مذاکره داشته است.

یک سفیر سابق غربی در ایران که در دوره خاتمی با روحانی ملاقات داشته در توصیف وی می گوید: او یک چهره آرام، موثر و رک و راست است و کمتر چهره ای کاریزماتیک یا مستقل به نظر می رسد. هومان مجد، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی آمریکایی در نیویورک می گوید، روحانی می تواند آرای آن دسته از رای دهندگان را جلب کند که به دنبال تغییر هستند اما نه تغییراتی که به اندازه ای رادیکال باشد که ریسک حذف را به دنبال داشته باشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10