مهر تایید هاینونن بر پیشرفت هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی:بازرس سابق سازمان ملل بر این باور است که ایران می تواند قادر باشد  هزاران سانتریفوژ نسل جدید را تولید  کند. به این ترتیب اولی هاینونن که نامی آشنا در پرونده هسته ای ایران به شمار می رود، به اظهارات مقامات تهران در خصوص پیشرفت های فنی در عرصه هسته ای ، مهر تایید زده است.

به گزارش رویترز، در حالی که ایران و قدرت های جهانی برای از سرگیری مذاکرات هسته ای آماده می شوند، نگرانی ها در خصوص تصمیم اخیر جمهوری اسلامی برای نصب سانتیرفوژهای بیشتر و جدید تر در سایت غنی سازی نطنز، رو به افزایش است. برخی بر این گمانند که این اقدام تهران، نشان می دهد که جمهوری اسلامی قصد ندارد به درخواست جامعه بین المللی مبنی بر محدود ساختن فعالیت های غنی سازی، پاسخ مثبت بدهد.

هاینونن که تا سال 2010، معاون مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده، می گوید ایران خرید قطعات خاص مورد نیاز برای تولید سانتریفوژهای جدید را از سال ها پیش آغاز کرده است، زمانی که تحریم های اعمالی علیه جمهوری اسلامی به اندازه امروز سنگین نبود.

البته مشخص نیست که ایران قصد دارد چه تعداد سانتریفوژ جدید در نطنز نصب کند اما این سایت از ظرفیت نصب ده ها هزار سانتریفوژ برخوردار است. برخی گمانه زنی ها حاکی از آن است که ایران احتمالا 3 هزار سانتریفوژ جدید در نطنز نصب خواهد کرد.

هاینونن در گفت و گو رویترز این نکته را خاطرنشان ساخته که دلایل متعددی وجود دارد که نشان می دهد ایران این 3 هزار سانتریفوژ را تولید کرده است. گزارش ها حاکی از آن است که این سانتریفوژها با سرعت به مراتب بالاتری در مقایسه با سانتریفوژهای فعال کنونی اورانیوم غنی شده تولید می کنند.

این در حالی است که ایران سال هاست برای تولید سانتریفوژهای پیشرفته تر تلاش می کند تا آنها را جایگزین سانتریفوژهای قدیمی متعلق به دهه 1970 میلادی کند که هم اکنون مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال کارشناسان و دیپلمات ها می گویند برخی مشکلات فنی در این زمینه وجود داشته که پروژه را به تاخیر انداخته است.

آنها می گویند تحریم های سازمان ملل و کشورهای غربی علیه ایران، توانایی تهران برای دسترسی به یک فولاد خاص (فیبر کربن) و دیگر قطعات مورد نیاز برای سانتریفوژهای پیشرفته تر را دشوار کرده است. با این وجود ایران که اتهامات غرب در خصوص تسلیحاتی بودن اهداف هسته ای اش را تکذیب می کند، تاکید دارد که به توانایی بومی برای تولید سانتریفوژها دست یافته است. یک دیپلمات غربی در این زمینه اظهار داشت، نسل دوم سانتریفوژها در ایران ، کمتر از مدل های قدیمی به واردات وابسته بوده اند.

کلیف کاپچان، مدیر بخش خاورمیانه گروه مشاوره ای اوراسیا بر این باور است ، در صورتی که ایران توانسته باشد سانتریفوژهای مدرن تری تولید کند، به سرعت بیشتری می تواند بمب هسته ای تولید کند. به گفته وی، همچنان پرسش هایی در خصوص توانایی واقعی ایران در زمینه تکنولوژی هسته ای مطرح است. برخی بر این باورند که تهران در توانایی های هسته ای خود تا حدودی مبالغه می کند.

هاینونن که هم اکنون استاد دانشگاه هاروارد است، می گوید، این نکته در ابهام قرار دارد که ایران تا چه حدی توانسته مواد و قطعات مورد نیاز برای ساخت مدل های جدیدی از سانتریفوژها را تولید کند و چه میزان را از خارج از کشور وارد کرده است. اما این کارشناس هسته ای اهل فنلاند که سابقه ای طولانی در امور منع اشاعه دارد این جمله را اضافه می کند که ایران از سال 2002 و 2003 خرید قطعات را آغاز کرده است. یعنی زمانی که تحریم ها و قوانین منع صادراتی به اندازه حال حاضر علیه جمهوری اسلامی فعال نبودند.

گفتنی است سانتریفوژهای جدید به ماشین های تولید کننده مظاعف نیز نیاز دارند و دستیابی به برخی قطعات مورد نیاز دیگر در تعداد بالا نیز برای ایران ساده نیست. هاینونن می گوید، با این حال ایران توانسته این قطعات را تولید کند یا آنها را از خارج وارد کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10