موج اخوان ستیزی در کنار ایران ستیزی

دیپلماسی ایرانی: اظهارات راشد الغنوشی، رهبر حزب النهضه حاکم در تونس که گفته بود بهار عربی به زودی سبب خواهد شد تا همه کشورهای خاورمیانه اسلامی شوند و موج بیداری اسلامی تمامی این کشورها را در بر خواهد گرفت و حتی باعث تغییرات شگرف در کشورهای عربی خلیج فارس خواهد شد، با اعتراض شورای همکاری حاشیه خلیج فارس مواجه شده است.

غنوشی در بخشی از اظهار نظر خود به انتقاد از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پرداخته بود و از این که آنها مانع بیداری مسلمانان در کشورشان می شوند و نمی گذارند مردم به مطالباتشان برسند، انتقاد کرده بود.

غنوشی در مرکز چتم هاوس در لندن گفته بود که کشورهای عربی خلیج فارس ناگزیر به پذیرش تغییر هستند. تغییری که از تونس آغاز شده است و به کشورهای شیخ نشین نیز خواهد رسید. وی به صراحت نام کشورهای بحرین، قطر و کویت را آورده و گفته است که به زودی شاهد تغییراتی شگرف در این کشورها خواهیم بود.

آوردن نام قطر توسط غنوشی باعث ناخرسندی این کشور کوچک عربی در جنوب خلیج فارس شده است. قطری ها در جریان انتخابات اخیر تونس حمایت بسیاری از حزب مورد حمایت راشد الغنوشی به عمل آورده بودند.

روز دوشنبه 3 دسامبر، عبد اللطیف بن راشد الزیانی، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس ضمن رد اظهارات الغنونشی وی را متهم کرد که در امور داخلی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دخالت می کند و این دخالت را غیر قابل قبول دانست.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، با این حال الزیانی تاکید کرد که این اظهارات ارتباطی با دولت تونس ندارد و تاثیری نیز بر روابط کشورهای شورای همکاری با تونس نمی گذارد.

با این حال نگرانی ای نزد دولت تونس مبنی بر تاثیر اظهارات غنوشی بر تعاملات اقتصادی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با تونس به وجود آمده است. دولت اسلام گرای الجبالی که در پی ائتلاف پیروز انتخابات این کشور یعنی حزب النهضه، وابسته به راشد الغنوشی با دو حزب "برای جمهوری" و "فراکسیون دموکراتیک" تشکیل شده است، به ویژه در ماه های اخیر با بحران اقتصادی شدیدی دست و پنجه نرم می کند و برای عبور از این بحران چشم به کمک های مالی مستقیم کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که انتظار می رود به طور مستقیم به بانک مرکزی این کشور پول بدهند، دارد. همچنین تونسی ها انتظار دارند که کشورهای عربی این منطقه اقدام به سرمایه گذاری در پروژه های مختلف اقتصادی کشورشان کنند.

مساله تونسی ها به خصوص راشد الغنوشی و متحدانش این است که با یک چالش جدی در کشورشان روبه رو هستند. از یک سو متهمند که به دلیل سیاست میانه ای که پیش گرفته اند و همچنین حمایت هایی که در گذشته از ایران دریافت می کرده اند، سیاست های ایران را دنبال می کنند. در حالی که به جریان های اسلام گرای تندرو که عموما تحت نفوذ کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان و قطر قرار دارند، اعتنایی نمی کنند. از سوی دیگر با مخالفت شدید جریان های سکولار و لیبرال مواجه هستند که دائما علیه آنها شعار می دهند و آنها را متهم می کنند که می خواهند کشور را رادیکالیزه کنند. برای همین دولت اسلام گرای حاکم مجبور است برای آرام کردن هر دو جبهه به هر دوی آنها امتیاز دهد. از یک طرف مجریان بد حجاب و افراد وابسته به نظام سابق را از رادیو و تلویزیون تونس اخراج می کند و از طرف دیگر با اعمال دستوراتی مطابق با شرع و نفوذ سلفی ها به نهادهای امنیتی و نظامی مخالفت می ورزد.

در این میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز بر آتش اختلافات داخلی تونس می افزایند. تا گذشته کشورهای عربی این حوزه راشد الغنوشی و جریان تحت نفوذش را متهم می کردند که می خواهد مطابق با نقشه ایران در تونس رفتار کند. این اتهام تا همین اواخر نیز زده می شد. آنها برای توجیه ادعای خود افزایش تمایلات تونسی ها برای گرویدن به مذهب تشیع را بهانه می کردند و می گفتند که بسیاری از مناطق جنوبی تونس به تشیع گرویده اند و موج گرایش به تشیع در تونس رو به افزایش است و این نشان از بی توجهی دولت تونس نسبت به نفوذ ایران و افزایش روز افزون آن در تونس دارد. اما اکنون کشورهای عربی اتهام تازه ای را به تونسی ها می زنند که تازگی هم ندارد، آنها این اتهام را پیش از این به مصر نیز می زدند، آنها اکنون می گویند که تونس نیز در کنار مصر تلاش می کند تا اخوانی گری را در منطقه ترویج کند و زمینه های رسیدن آنها به قدرت در کشورهای عربی خلیج فارس را مهیا سازد. به عبارت دیگر آنها را در دو جبهه تحت فشار قرار داده اند. از یک سو در بعد مسائل داخلی شان و از سوی دیگر در بعد سیاست خارجی و منطقه ای.

کشورهای عربی خلیج فارس در حال حاضر از دو چیز به شدت واهمه دارند. از یک سو از نفوذ ایران در منطقه عربی و خاورمیانه وحشت کرده اند و از سوی دیگر از افزایش نفوذ اخوانی ها در خاک خود به شدت ترسیده اند. دولت امارات متحده عربی مدعی است که اخوانی ها در امارات با حمایت طرف های خارجی به خصوص مصر اقدام به دسیسه چینی برای تغییر نظام کرده اند. آنها همچنین می گویند که اخوانی ها زنجیره ای را در منطقه تشکیل داده اند که به واسطه وجود فضای آزاد در امارات نسبت به دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، این کشور را کانون فعالیت خود قرار داده و تلاش دارند این زنجیره را تا کویت، یمن، عربستان و بحرین گسترش دهند. اکنون دایره نگرانی اعراب این حوزه با توجه به اظهارات غنوشی به تونس نیز رسیده است و پیش بینی می شود که به زودی شامل دیگر کشورهای منطقه به خصوص ترکیه، حامی مهم اخوانی ها در منطقه نیز بشود. این طور که از ظواهر امر پیدا است، به زودی سناریوی اخوانی ستیزی در کنار ایران ستیزی در منطقه رقم خواهد خورد.