امان سردرگم است

دیپلماسی ایرانی: با رفتن ریاض حجاب، نخست وزیر سابق و مستعفی سوریه به اردن سوال های بسیاری درباره مواضع اردن نسبت به تحولات جاری در سوریه مطرح شده است. این نخستین بار است که یک مقام ارشد سوری به اردن پناهنده می شود و دومین بار است که یک شهروند عالی رتبه سوریه به این کشور پناه می برد. مساله ای که باعث سردرگمی و نگرانی مسئولان اردنی شده است. اردنی ها تا کنون تلاش می کرده اند که نسبت به تحولات سوریه بی طرف باشند و بر خلاف اکثر کشورهای عربی موضع روشنی در قبال تحولات جاری در آن نگیرند. دلیل اصلی این موضوع به ارتباطات تنگاتنگ اخوان المسلمین سوریه با اخوان المسلمین اردن باز می گردد که اتفاقا دومی به امید سرایت تحولات جاری در سوریه به خاک اردن از اولی حمایت می کند. حتی گفته می شود که اردن از حفظ ریاض حجاب در خاک خود، به فشار عربستانی ها تن نداده و برای همین وی پس از اردن به قطر رفته است.

شبکه خبری الجزیره، در وبسایت خود به تحلیل این موضوع پرداخته و می نویسد: با جدایی ریاض حجاب از نظام سوریه اردن بیش از هر زمانی نگران شده است. تصمیم گیران اصلی سیاست در اردن رسما نگرانی خود را از وضعیت جاری در سوریه ابراز می دارند و این نگرانی را در اظهار نظرهای مختلف بیان می کنند. به رغم این که رسانه های جهان خبر رسیدن حجاب به اردن را اعلام کرده اند اما دولت این کشور همچنان حضور حجاب در خاک خود را رد می کند و سمیح المعایطه، سخنگوی دولت اردن دیروز رسما به خبرنگاران گفت که حجاب در خاک اردن نیست.

از سوی دیگر برخی از تحلیلگران بر این اعتقادند که تلاش رهبران سیاسی اردنی برای القای عدم حضور حجاب در خاک اردن نشان از وجود اختلاف های عمیق بر سر سوریه در میان تصمیم گیران اصلی سیاسی در این کشور است. به این ترتیب که سازمان های امنیتی همچنان نسبت به تایید تحولات جاری در سوریه با محافظه کاری برخورد می کنند و هر گونه موضع گیری رسمی در قبال آن را قویا رد می کنند در حالی که دیگر نهادهای سیاسی اردن می گویند که باید روابط دولت با حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه قطع شود با توجه به این نکته که نباید این قطع ارتباط به ایجاد تنش در مرزهای اردن و سوریه منجر شود و امنیت ملی اردن مورد تهدید قرار بگیرد. اردن با سوریه نزدیک به 375 کیلومتر مرز دارد.

البته ناگفته پیدا است که ملک عبدالله دوم،            پادشاه اردن چندان تمایلی به طرفداری از نظام اسد ندارد و در مصاحبه های متعدد خود از جمله با رسانه های امریکایی به روشنی لب به انتقاد از نظام اسد گشوده است.

الجزیره سپس به وضعیت میدانی جاری در اردن می پردازد و می نویسد، از لحاظ میدانی نگرانی اردنی ها از وضعیت جاری در سوریه روز به روز افزایش می یابد. بنا به گزارش ها در حال حاضر در حدود 800 سرباز و درجه دار سوری به اردن پناه برده اند. حتی اخیرا ارتش سوریه در پی تعقیب شماری از پناهندگان سوری که به اردن فرار کرده بودند با ارتش اردن درگیر شد.

از ابتدای بحران سوریه، سازمان امنیت اردن تدابیر شدیدی را برای مقابله با عواقب آن اتخاذ کرده و جلوی هر گونه اظهار نظری علیه حکومت سوریه از خاک اردن را گرفته است. حتی مانع ظهور مخالفان اسد در رسانه ها و انجام مصاحبه توسط آنها شده و از برخی از آنها نیز خواسته است که خاک اردن را ترک کنند.

با این حال برخی تحلیلگران بر این اعتقادند که مواضع نهادهای امنیتی اردنی نیز در حال تغییر است. چرا که اخیرا گروهی از اخوان المسلمین سوریه به اردن آمدند و مورد استقبال مقام های اردنی قرار گرفتند.

طاهر العدوان یکی از وزرای سابق اردنی و از تحلیلگران سیاسی در این کشور در این باره می گوید: «تداوم تحولات جاری در سوریه باعث شده است تا دولت اردن نیز به فکر تغییر مواضع خود بیفتد البته با حفظ این احتیاط که به هیچ وجه تغییر موضعش به معنای دخالت در امور داخلی سوریه تعبیر نشود و این گونه نباشد که بخواهد به طور واقعی وارد معرکه های جاری در این کشور شود.»

وی حادثه رخ داده در مرز سوریه و اردن و تبادل آتش میان دو کشور را زیاد جدی ندانسته و می گوید که آن حادثه شبیه اتفاقی بود که چندی پیش در مرزهای لبنان و سوریه نیز رخ داد.

عداون همچنین می گوید: «تنش در مرزهای اردن و سوریه وجود دارد، به این دلیل که ارتش در حال مبارزه شدید با نیروهای آزادیبخش است و این مساله ناآرامی در مرزها را به وجود آورده است.»

وزیر سابق اردن تاکید می کند، اردن به هیچ وجه خود را درگیر تحولات جاری در سوریه نمی کند به ویژه که از آینده تحولات جاری در این کشور نیز بسیار نگران است به خصوص که سوریه سلاح شیمیایی در اختیار دارد.

این در حالی است که سمیح المعایطه، وزیر دولت در امور اطلاع رسانی تغییر موضع دولت اردن در قبال تحولات سوریه را رد کرده و می گوید: «اردن همچنان دخالت خارجی در سوریه را رد می کند و خواستار حل مسالمت آمیز بحران جاری در این کشور است.»

وی اذعان می کند که اردن از تحولات جاری در سوریه به شدت نگران است و بیم آن دارد که اوضاع از وضعیت کنونی اش نیز پیچیده تر شود. اما با این حال اردن به هیچ وجه ماهیت موضع سیاسی خود را تغییر نداده است.

وزیر دولت در امور اطلاع رسانی اردن همچنین تاکید می کند، اردن به هیچ وجه طرفی در این درگیری نیست و اصلا هم قصد ندارد خود را درگیر اوضاع سوریه کند. اما در عین حال یک اجماع کلی در اردن وجود دارد که باید برای حفظ امنیت کشور همه تدابیر لازم اتخاذ شوند.

وی حتی وقوع درگیری در مرزهای سوریه و اردن را رد می کند و می گوید که نمی خواهد درباره آن صحبت کند.