بهای نفت کاهش یافت

دیپلماسی ایرانی: تا چندی پیش بسیاری از تحلیلگران در خصوص پیامد های تحریم نفتی ایران برای اقتصاد جهانی و بازار نفت به طور مکرر هشدار داده و خاطرنشان می کردند این تحریم ها می تواند شوک ناگهانی در بازار ایجاد کرده و بهای نفت را به طور چشمگیری افزایش دهد. اما در حالی که یک هفته از آغاز تحریم های نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران می گذرد، تغییر نگران کننده ای در بازار نفت گزارش نشده است.

به عبارت دیگر بهای نفت در روزهای اخیر باوجود تحریم نفتی اروپا و تحریم بانکی آمریکا علیه ایران نزدیک به 3 دلار کاهش یافته است. این در شرایطی است که مقامات جمهوری اسلامی بار دیگر تهدید بستن تنگه هرمز را مطرح کرده و مانور نظامی موشکی را نیز با دستور کار هدف قرار دادن پایگاه های کشور های دشمن در منطقه برگزار کرده اند. گزارش ها حاکی از آن است که روز جمعه هر بشکه نفت در بازار نیویورک 84 دلار و 35 سنت معامله شده است و به این ترتیب برخی تحلیلگران در خصوص توانایی ایران برای به لرزه درآوردن بازار های نفتی ابراز تردید می کنند.

این در حالی است که ایران در اوایل سال جاری میلادی در افزایش بهای نفت نقش موثری ایفا کرد. درگیری تهران و غرب بر سر برنامه های هسته ای اش، تهدید بستن تنگه هرمز و برگزاری مانور نظامی در این تنگه موجب شد بهای نفت در اوایل سال جاری 4 درصد افزایش پیدا کند و در ماه فوریه نگرانی های موجود در این زمینه موجب شد بهای هر بشکه نفت به نزدیک 110 دلار برسد. روندی که افزایش بهای بنزین در آمریکا به حدود 4 دلار برای هر لیتر را به همراه داشت.

برخی بر این باورند نگرانی های فزاینده در خصوص اقتصاد جهانی توجه ها را کانون توجه ها را از ایران به سوی این مساله تغییر داده است و این امر موجب شده تنش های ناشی از مسائل مربوط به ایران تاثیر چندانی بر بازار نفت نداشته باشد.

روزنامه واشینگتن پست در این زمینه به نقل از تحلیلگران می نویسد: تفاوت اینجاست که اکنون سرمایه گذاران روی شواهد روز افزونی که از کند شدن اقتصاد جهانی حکایت دارد، متمرکز شده اند. از سویی ایالات متحده نتوانسته نرخ بیکاری را از 8.2 درصد پایین تر بیاورد و از سوی دیگر اتحادیه اروپا همچنان به بحران بانکی و کسادی دست و پنجه نرم می کند. فعالیت های تولیدی نیز در اکثر نقاط جهان با دشواری هایی مواجه شده است.

هلیما کرافت، یک تحلیلگر نفتی در برآورد مواضع ایران در روزهای اخیر این نکته را خاطرنشان می کند که هدف از اظهارات مقامات ایران در هفته اخیر، افزایش بهای نفت بوده اما در حال حاضر این هدف محقق نشده است.

اشاره به کاهش تاثیر گذاری ایران در بازار نفت در حالی مطرح می شود که طبق برآورد آژانس بین المللی انرژی صادرات نفتی ایران در سال جاری 40 درصد کاهش یافته و با توجه به تحریم های نفتی اتحادیه اروپا سیر نزولی کاهش صادرات نفتی ایران ادامه دارد خواهد بود. از سوی دیگر تولید نفتی ایران نیز با توجه زیرساخت فرسوده نفتی و عدم بهینه سازی آن با توجه به تحریم ها در حال نقصان است. برخی بر این باورند در حال حاضر عراق آماده کسب جایگاه ایران در کارتل نفتی اوپک است چرا که در ماه های اخیر تولید نفتی خود را به طور محسوسی افزایش داده است.

اما پایین بودن بهای نفت برای ایران که نیمی از درآمد دولت به فروش نفت وابسته است بسیار نگران کننده بوده و مقامات وزارت نفت درخواست برگزاری نشست اضطراری اوپک را مطرح کرده اند. این در شرایطی است که عربستان، امارات متحده عربی و کویت بر خلاف ایران و ونزوئلا تاکید دارند سطح تولید کنونی مناسب است و نباید آن را کاهش داد.

شماری از تحلیلگران بر این باورند تلاش های آمریکا و متحدانش در یک سال اخیر برای راضی کردن عربستان به منظور افزایش سطح تولیدات نفتی از جمله عوامل موثر در ایجاد ثبات کنونی در بازار نفت بوده است.

عربستان در ماه های اخیر تولید نفتی خود را افزایش داده و صراحتا اعلام کرده در صورت نیاز جای خالی نفت ایران را پر خواهد کرد. به این ترتیب در شرایطی که ایران تهدید بستن تنگه هرمز را مطرح می کند و از صادرات نفتی ایران نیز کاسته شده است، به لطف شرایط اقتصاد جهانی و تولید نفتی عربستان، ثبات نسبی در بازار وجود دارد.

گفتنی است در مقابل تهدید ایران برای بستن تنگه هرمز، عربستان سعودی اخیرا یکی از خطوط لوله قدیمی خود را فعال کرده است .این خط لوله نفتی بدون عبور از تنگه هرمز نفت را به بازار های جهانی می رساند. طرح مشابهی در امارات متحده عربی نیز روز های پایانی خود را سپری می کند و به زودی این خط لوله نیز در امارات افتتاح خواهد شد.

 تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10