بمباران یا بمب؟

روزنامه نیویورک تایمز به نقل از افریم هلوی، رئیس سابق موساد، در این زمینه می نویسد: این یک بلوف نیست؛ آنها در این مورد جدی هستند. این در حالی است که شماری از کارشناسان و مقامات نیز در هفته گذشته در مصاحبه های خود به این نکته اشاره کرده اند. به همین دلیل جهان نباید با این تصور که رویارویی نهایی با ایران تا سال آینده به تعویق افتاد، خیالی آسوده داشته باشد چرا که چراغ هشدار دهنده جنگ همچنان قرمز چشمک زن است.

از سوی دیگر رهبران اسرائیل نیز به دولت باراک اوباما هشدار داده اند آتش تهدید نظامی برای سال 2012 خاموش نشده است. اخیرا یکی از سیاستمداران عالی رتبه اسرائیلی در سفر به واشینگتن، خاطرنشان کرد که اکنون اوضاع در مقایسه با بهار آرام تر است اما ایده مقامات اسرائیلی در خصوص اقدام نظامی تغییری نکرده است.

این در حالی است که مذاکرات هسته ای اخیر قدرت های جهانی با ایران به جای اینکه خشم اسرائیل را فرونشاند، آن را عمیق تر کرده است. این تنها به دلیل نگرانی نتانیاهو در خصوص وقت کشی ایران نیست، بلکه  نخست وزیر اسرائیل بر این باور است حتی در صورت توافق با ایران بر سر توقف عملیات غنی سازی 20 درصدی و انتقال ذخایر موجود به خارج از کشور، باز هم ایران ذخیره ای 6 هزار کیلوگرمی از اورانیوم غنی شده با خلوص پایین در اختیار خواهد داشت که می تواند ظرف مدت یک سال یا کمتر به مواد مورد نیاز برای ساخت بمب هسته ای تبدیل شود. در واقع نتانیاهو به دنبال متوقف کردن حرکت ساعت برنامه هسته ای ایران از طریق توقف تمامی فعالیت های غنی سازی است و در صورتی که مذاکرات نتواند این هدف را محقق کند، وی برای استفاده از روش های نظامی آماده خواهد بود.

باید گفت خطوط قرمز اسرائیل و آمریکا یا به عبارت دیگر آخرین مرحله ای که ماشه جنگ را می فشارد، تا حدودی متفاوت است. برای اوباما، تصمیمی گیری از سوی آیت الله خامنه ای برای ساخت سلاح هسته ای، روندی است که به اقدام نظامی منجر می شود و برای نتانیاهو خط قرمز یعنی بازداشتن ایران از دستیابی به توانایی تولید سلاح هسته ای است. وی در هیچ صورتی نمی خواهد برنامه غنی سازی در ایران اجرا شود چرا که به هر ترتیب توان ساخت بمب هسته ای را در اختیار ایران قرار می دهد.

نخست وزیر اسرائیل بر این باور است که کشورش بیش از هر منطقه دیگری در معرض تهدید هسته ای ایران قرار دارد و به همین دلیل آماده است حتی به صورت یکجانبه این تهدید را دفع کند. با این حال برخی از مقامات کلیدی کابینه وی توانایی های دفاعی و قدرت بازدارندگی اسرائیل در اقدام نظامی علیه ایران را زیر سئول برده و از آن به عنوان نقاط ضعف یاد می کنند. البته در مجموع اغلب مقامات دولت وی از نتانیاهو و سیاست هایش حمایت می کنند. مقامات آمریکایی می گویند، ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل بر طرح متوقف کردن ایران پیش از ورود به منطقه امن متمرکز است. زمانی که تمامی سانتریفوژهای تاسیسات زیرزمینی فوردو در نزدیکی قم فعال می شود. طبق برآورد ها این امکان وجود دارد که تا پایان سال جاری ایران به منطقه امن وارد شود و مقامات اسرائیلی نیز همین زمان را به عنوان ضرب الاجل خود برای اقدام در نظر گرفته اند. البته برخی کارشناسان اسرائیلی در خصوص زمان ورود ایران به منطقه امن تردید دارند. به عقیده آنها هیچ یک از تاسیسات هسته ای ایران حتی تاسیسات زیر زمینی قم در مقابل یک حمله هوشمندانه ایمن نیستند. بنا بر باور این دسته از کارشناسان، ایران زمانی به منطقه امن وارد می شود که زیر چتر حمایتی تعدادی سلاح هسته ای باشد.

به هر ترتیب باید گفت حمله اسرائیل به ایران واکنش متقابل به همراه دارد و ضمن شکستن ائتلاف بین المللی علیه ایران، در برنامه تحریم ها نیز خلل ایجاد کرده و پیامد های غیر قابل پیش بینی به همراه دارد. به خصوص با توجه به بهار عربی در منطقه، پیش بینی پیامد های اقدام نظامی علیه ایران بسیار دشوارتر است.

نتانیاهو باید پیش از تصمیم گیری قطعی برای حمله به ایران تجربه همتای سابق خود را به یاد آورد که در روزهای پایانی نخست وزیری خود در سال 1982 به بهانه حفظ امنیت کشورش به لبنان حمله کرد. اقدامی که اشتباه بود. این درحالی است که هزینه ها و منافع اقدام نظامی علیه ایران غیر قابل برآورد است اما به هر جهت این اقدامی است که طبق گفته رئیس سابق موساد، قرن حاضر را تحت تاثیر قرار می دهد.

ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10