مقتدا صدر رودرروی دولت
مخالفت با مالکی تاکتیکی است یا استراتژیک؟
جریان صدر که در پارلمان با عنوان فراکسیون الاحرار حضور دارد 40 کرسی در اختیار دارد و از این رو یک ثقل سیاسی مهم در مجلس و عرصه سیاسی عراق محسوب می‌شود. فراکسیونی که مالکی برای تشکیل دولتش مجبور شد چانه‌زنی بسیاری با رهبران آن کند تا دلشان را به دست آورد و بتواند دولتش را تشکیل دهد.
حالا برای کارشناسان این پرسش مطرح است که مخالفت با مالکی تاکتیکی است یا استراتژیک است؟ به این معنا که آیا واقعا وی می‌خواهد مواضعی را اتخاذ کند که امتیاز بگیرد یا واقعا تلاش می‌کند که به هر قیمتی شده او را کنار بزند.
شبکه خبری الجزیره، در تحلیلی این پرسش را با کارشناسان در میان گذاشته است. عده‌ای این مواضع را تاکتیکی ندانسته‌اند و می‌گویند که کنار زدن مالکی برای مقتدا صدر به یک استراتژی تبدیل شده است. در حالی که در مقابل عده‌ای می‌گویند که وی تلاش دارد مالکی را تا آن‌جا تضعیف کند که دیگر نتواند کنترل کامل بر افکار عمومی داشته باشد و به کمک آنها خط پایانی بر خصومت مخالفان سیاسی‌اش بکشد. از این رو این روزها مقتدا صدر به جمع مخالفان مالکی یعنی فهرست العراقیه و پیمان کردستانی و شماری از نمایندگان مستقل پیوسته و تلاش می‌کند که به هر ترتیبی شده نوری مالکی را سرنگون کند.
یحی الکبیسی، پژوهشگر مرکز مطالعات استراتژیک عراق در این باره می‌گوید: «انضمام صدر به پیمان رای عدم اعتماد به مالکی ناگهانی نبود یا نمی‌توان گفت که تاکتیکی بوده است، این موضع طبیعی او است که به رابطه تاریخی این دو نفر با یکدیگر باز می‌گردد.»
مالکی در سال 2008 در عملیاتی موسوم به "غرش اسب‌ها" در شماری از استان‌های عراق علیه جیش المهدی به رهبری صدر وارد عمل شد که باعث شد در نهایت صدر دستور به تعلیق فعالیت جیش المهدی بدهد و به ایران برود و تا اوایل سال 2011 به عراق باز نگردد. در این سال پس از انتخابات سراسری عراق تحت فشارهای بسیار و رایزنی‌های گسترده و پیچیده پذیرفت که با مالکی ائتلاف کند و تن به تشکیل دولت او دهد.
کبیسی می‌گوید: «او از ابتدا هم با مالکی چندان روابط خوبی نداشت، مواضع اخیر او نیز در حقیقت ادامه همان مواضع سابق اوست و تحولی اساسی محسوب نمی‌شود.»
صدر در ماه‌های اخیر انتقادهای شدیدی را متوجه مالکی کرده و به وی صفت‌های تندی نسبت داده و گفته است که وی می‌خواهد ارکان قدرت را تحت کنترل خود داشته باشد.
به رغم گذشت یک سال و نیم از تشکیل دولت مالکی هنوز وزارت‌خانه‌های دفاع، کشور و سازمان امنیت بدون وزیر و رئیس اداره می‌شوند. بر اساس قانون اساسی عراق مالکی فرمانده کل نیروهای مسلح کشور است. مساله‌ای که باعث شده تا بر آتش اختلافات جاری در عراق بیش از پیش افزوده شود.
کبیسی همچنین می‌گوید: «صدر خوب می‌داند که استمرار مالکی در قدرت تا موعد انتخابات باعث می‌شود تا وی بتواند از پس دشمنانش بر آید در عین حالی که مالکی رقیبی جدی برای صدر در مناطق شیعه‌نشین محسوب می‌شود.»
وی تاکید می‌کند، شاید صدر نتواند در رای عدم اعتماد به مالکی موفق شود ولی همچنان به فشارهای خود به هم‌پیمانان جدیدش یعنی پیمان کرستانی و العراقیه ادامه خواهد داد تا جایگاه مالکی را تضعیف کند و از سوی دیگر اجازه ندهند که وی برای بار سوم خود را نامزد نخست‌وزیری کند.
نامزدی سومین بار مالکی برای نخست‌وزیری عراق یکی از موضوعات مورد بحث در این کشور محسوب می‌شود به خصوص این که در قانون اساسی عراق هیچ ممانعتی برای نامزدی مجدد وی برای این سمت تعیین نشده است.
سرمد الطائی، نویسنده و تحلیلگر مسائل سیاسی در این باره می‌گوید: «صدر تلاش می‌کند که به ایران و دیگر طرف‌های شیعی عراق ثابت کند که فقط یک جریان صرفا حاضر در مجلس که کد انتخاباتی دارد نیست بلکه می‌تواند یک بازیگر محوری و مستقل حتی در آینده سیاسی و دینی عراق باشد.»
طائی همچنین می‌گوید: «مواضع جدید صدر در حقیقت رویارویی با ایران نیز محسوب می‌شود و نمی‌توان آن را تاکتیکی دانست بلکه در حقیقت استراتژیک است.»
احمد الابیض، تحلیلگر مسائل سیاسی نیز در این باره می‌گوید: «مواضع جدید صدر در حقیقت تلاشی برای تغییر وجهه به جا مانده از او در جریان جنگ‌های طایفه‌ای عراق است. زمانی که گروه شبه نظامی وابسته به او متهم به ارتکاب جنایات در درگیری‌های طایفه‌ای شده بود.»
ابیض همچنین می‌گوید: «صدر تلاش می‌کند این پیام را بدهد که می‌خواهد چهره طایفه‌ای خود را که بسیاری از رفتارهای او برداشت کردند، تغییر دهد. او در حقیقت می‌خواهد بگوید که طایفه‌ای نیست و یک چهره ملی مردمی است که می‌تواند با جریان‌ها و هم‌پیمانی‌های دیگر تعامل کند و در معادلات سیاسی جاری در کشور تغییر به وجود آورد.»
نظر شما :