آمریکا ناامید شد

دیپلماسی ایرانی: با بی نتیجه ماندن مذاکرات وین بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی و در آستانه مذاکرات هسته ای تهران با 6 قدرت جهانی و در حالی که رئیس جمهور ایران اعلام کرده اگر تهران بخواهد سلاح هسته ای بسازد، هیچ کس نمی تواند جلوی آن را بگیرد، ایالات متحده ناامیدی خود از جمهوری اسلامی را اعلام کرد.

رابرت وود، نماینده آمریکا در آژانس اظهار داشت عدم پیشرفت در گفت و گو های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی ناامید کننده است و نشان می دهد که تهران راه عمل نکردن به تعهداتش را دنبال می کند. شکست مذاکرات روز جمعه در وین که 8 ساعت به طول انجامید، بسیاری از تحلیلگران را نسبت به شانس موفقیت نشست مسکو؛ بدبین کرده است. هدف گفت و گو های اخیر آژانس با ایران دسترسی به سایت نظامی پارچین در جنوب شرق تهران اعلام شده بود اما جمهوری اسلامی برای سومین بار در 5 ماه گذشته با این درخواست مخالفت کرد.

وود در گفت و گو با خبرگزاری رویترز خاطرنشان کرد ، آمریکا ناامید شده است و نتیجه نشست وین حاکی از عدم تمایل تهران به تعهداتش است. وی افزود:ایران باید با آژانس بین المللی انرژی اتمی در جهت تعدیل نگرانی های بین المللی در خصوص برنامه های هسته ای اش همکاری کند.

مارک هیبس، تحلیلگر در موسسه صلح کارنگی بر این باور است که تهران و آژانس بین المللی انرژی اتمی از برخی جهت ها در مورد نحوه تدوین توافقی جدید اختلاف نظر عمیقی دارند. البته وی بر خلاف شماری از تحلیلگران دیگر بر این باور است که نتیجه نشست وین نمی تواند معنی خاصی برای نشست مسکو بین ایران و گروه 1+5 ( آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) داشته باشد. هیبس خاطرنشان می کند در صورتی که غرب پیشنهادی جدی به ایران ارائه کند، آنگاه می توان شاهد پیشرفت واقعی بود اما شکست مذاکرات مسکو ، مشکلات بزرگی ایجاد خواهد کرد.

تعبیری از اظهارات احمدی نژاد

این در حالی است که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران همزمان با شکست مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، با زبانی تند در صدد دفاع از برنامه های هسته ای ایران برآمده است. رئیس جمهور ایران که روز جمعه در بیانیه ای تاکید کرد در صورتی که تهران بخواهد سلاح هسته ای بسازد هیچ کس قادر نخواهد بود جلوی آن را بگیرد. این موضع احمدی نژاد در حالی علنی می شود که وی پیش تر نیز در گفت و گو با تلویزیون فرانسه تاکید کرده بود که نباید از مذاکرات مسکو انتظار معجزه داشت.

روزنامه کریستین ساینس مانیتور در تحلیل اظهارات احمدی نژاد می نویسد، برخی بر این باورند که شاید این اظهارات نوعی آماده سازی افکار عمومی برای مصالحه با قدرت های جهانی بر سر برنامه های هسته ای باشد. اما یک دیدگاه دیگر نیز وجود دارد که حاکی از نگرانی ایران است.

شماری از تحلیلگران بر این عقیده اند ،فضای ملاقات های احمدی نژاد با همتایان روسی و چینی خود در حاشیه اجلاس شانگهای به گونه ای بوده که نشان داده گروه 1+5 شامل چین و روسیه در مقابل ایران متحد است و شکافی در آن ایجاد نشده و به همین دلیل برخی نگرانی ها در ایران ایجاد شده است.

اما اظهارات احمدی نژاد تنها 10 روز پیش از نشست مسکو مطرح می شود که هدف از آن یافتن راه حلی برای بن بست هسته ای جمهوری اسلامی است. غرب از ایران می خواهد فعالیت های غنی سازی 20 درصدی را تعلیق کرده و ذخایر اورانیوم غنی شده را نیز به خارج منتقل کند و در مقابل تهران نیز خواستار لغو تحریم هایی است که اقتصاد ایران را تحت تاثیر پیامد های منفی خود قرار داده است. از سوی دیگر تنها 10 روز پس از مذاکرات مسکو، تحریم های نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران به اجرا در می آیند.

یک مقام سابق هسته ای در ایران در تحلیل پیشنهاد غرب به ایران می گوید ایرانیان این پیشنهاد را توهین تلقی کردند چرا که غرب در مقابل آجیل ، الماس می خواهد. این در حالی است که آنچه ایران به واقع می خواهد، لغو تحریم های آمریکا و اروپا علیه سیستم بانکی و صنعت نفت است تا در مقابل با غرب مصالحه داشته باشد. به بیان دیگر جمهوری اسلامی خواستار صرفنظر اتحادیه اروپا از تحریم های نفتی است که از اواسط تیرماه به اجرا درمی آیند.

این در حالی است که آمریکا و متحدان اروپایی اش می گویند در مراحل مقدماتی مذاکرات جایی برای تعدیل تحریم ها وجود ندارد. از سوی دیگر کشور های غربی با درخواست تهران برای برگزاری نشست های مقدماتی پیش از مذاکرات مسکو نیز مخالفت کرده و می گویند ایران تنها باید به پیشنهاد رک و بی پرده ای که از سوی 6 قدرت جهانی در مذاکرات بغداد ارائه شده، پاسخ دهد. علاوه بر این چین و روسیه نیز به شدت بر ادامه مذاکرات تاکید دارند چرا که امیدوارند از این طریق ریسک اقدام نظامی احتمالی اسرائیل یا آمریکا علیه تاسیسات هسته ای ایران به حداقل برسد.

اما تهران امیدوار است با ادامه گفت و گو ها ضمن بهره مندی از تعدیل برخی تحریم ها ریتم برنامه های غنی سازی خود را نیز همچنان حفظ کند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10