مصر پیام عربستان را شنید؟

پس از مکالمه تلفنی فوری توسط ژنرال طنطاوی، رئیس شورای نظامی با مقام‌های عربستانی و پس از سفر هیئت عالی رتبه مصری به ریاست روسای دو مجلس قانون‌گذاری در مصر پادشاه عربستان دستور به بازگشت سفیر عربستان و هیئت دیپلماتیک همراه او به محل کارشان داد.

ظاهر قصیه این است که مساله بسیار بغرنج است، اما حقیقت این است که یک مانور سیاسی از سوی ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان نسبت به تحولات داخل و خارج انجام شده است. مانوری که به نظر می‌رسد دست اطرافیانش برای تدارک آن بیشتر مشهود است، از بعد داخلی به نظر می‌رسد تلاشی وجود دارد که عده‌ای را با شاه دشمن کند و به رغم 89 سال سن او و غیبت طولانی‌اش از کشور برای انجام درمان‌های پزشکی دوستان حساسش را هم با وی دشمن کند. در حالی که او لجام حکومت را محکم گرفته است و همه چیز را در کنترل خود دارد. اگر چه پادشاه وابسته به یکی از دو شاخه اصلی سرسلسله سلطنت است و ولیعهد او وابسته به جریانی مخالف. آن چه در پشت پرده جریان دارد این است که شاهزادگان عربستانی خود را برای مرگ پادشاه آماده کرده‌اند و تلاش می‌کنند که تهمیدات لازم برای روی کار آوردن شخصیتی دیگر را برای جانشینی او فراهم کنند. از این رو پیامی که به امرای وابسته به خود می‌فرستند بسیار ساده است: پادشاه از مملکت و خانواده‌اش حمایت می‌کند و راهی را می‌پیماید که گمان می‌کند مناسب است و عملی را انجام می‌دهد که بتواند وابستگان به خود را به عالی‌ترین درجه از حکومت برساند.

پیامی که به خارج فرستاده شده این است که همه کسانی که به سرنگونی نظام پادشاهی در داخل عربستان دل خودش کرده‌اند بدانند که عربستان هر آن‌چه در توان داشته باشد به کار می‌گیرد تا از نفوذ بهار عربی به خاک خود جلوگیری کند حتی به قیمت این که هم‌پیمانان سابقش را که اکنون نمونه‌ای برای انقلابیون داخل عربستان شده‌ از دست بدهد.

نخستین پیامی که به ملت مصر نیز که می‌خواهد در این روزها در دور اول رئیس جمهورش را انتخابات کند، بفرستد و اتفاقا پیام بسیار مهمی است این است که مصر در وضعیت اقتصادی بسیار سختی به سر می‌برد و نیاز به کمک خارجی اثرگذار دارد. بدهی‌های مصر به صندوق بین‌المللی پول به نزدیک به 11 میلیارد دلار رسیده در حالی که کمک مالی‌ای که برای آن در نظر گرفته شده در حدود 3.2 میلیارد دلار است. از سوی دیگر تعهدی که عربستان سعودی مبنی بر دادن 3.75 میلیارد دلار به مصری‌ها داده است نیز تا کنون نیم میلیارد دلارش پرداخته شده است. از این رو اگر در مصر رئیس جمهوری روی کار بیاید که تندرو باشد و بخواهد خط بطلانی بر روابط حسنه عربستان و جهان عرب بکشد، به خصوص اگر بخواهد با ایران به حساب عربستان رابطه حسنه برقرار کند بدین معنا خواهد بود که کمک های عربستان به مصر قطع خواهد شد. پیام دیگری که از این طریق به قاهره داده شده این است که کشورهای دیگری هم هستند که نیاز به کمک‌های عربستان دارند، مثلا سوریه که عربستان تلاش دارد پس از ویرانی‌های جنگ داخلی احتمالی در آن دوباره این کشور را بازسازی کند. یا یمنی که میان کشورهای دیگر تقسیم شده است. همه اینها باعث خواهد شد تا عربستان واکنش اقتصادی از خود نشان دهد و پاسخ‌های خود را از این طریق بدهد.

سیاست‌های عربستان چیز تازه‌ای نیست به خصوص این که بروز چنین رفتارهایی در این کشور نهادینه شده‌اند، سیاست هشدار و از قبل بررسی شده. نظام عربستان احساس می‌کند که با یک درگیری داخلی دست و پنجه نرم می‌کند و تردیدی ندارد که با استفاده از امکانات دیپلماتیک که بتواند اثرگذاری بیشتری از خود نشان دهد می تواند به همگان بفهمند که ریاض چاره‌ای جز این کار ندارد به خصوص این که به اندازه کافی نیز اشاره‌های لازم را از خود نشان داده است.

منبع: القدس العربی