ایران نخست به دیپلماسی نیاز دارد

 دیپلماسی ایرانی: یک دیپلمات عالی رتبه روسی زمانی در مقایسه ایران و کره شمالی تصریح کرده بود که کره شمالی مانند کودکی در همسایگی است که کبریت در اختیار دارد اما ایرانیان آنهایی هستند که باید واقعا در مورد آنها نگران باشیم.

مذاکرات ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) پس از وقفه ای 15 ماهه در ماه آوریل در استانبول از سرگرفته شد و دور بعدی این مذاکرات نیز برای روز چهارشنبه در بغداد برنامه ریزی شده است. اما همچنان موضوع توافق در این مذاکرات مساله ای مورد تردید است. در مورد گفت و گو های هسته ای با ایران باید توجه داشت که این مذاکرات به منظور تحقق دو هدف انجام می شوند.

هدف نخست، البته راضی کردن تهران برای نزدیک شدن به دیدگاه دیگران است. اما مذاکره باید نشان دهد همه چیز پیش از برداشتن گام های بعدی، انجام شده است به خصوص در زمانی که تهدید استفاده از گزینه نظامی وجود دارد. اقدام نظامی به حمایت گسترده در سطح بین المللی نیاز دارد و این ائتلاف تنها زمانی ایجاد می شود که دیپلماسی به خوبی به کار گرفته شده باشد.

این در حالی است که دیپلماسی موثر تنها درباره مفاهیم نیست. بلکه زمانبندی و ترتیب گذاری نیز در این مورد اهمیت دارد. آنهایی که از گزینه نظامی برای حل مساله هسته ای ایران حمایت می کنند، بدون اینکه ابتدا دیپلماسی و فشار اقتصادی نظیر آنچه هم اکنون اعمال می شود را آزموده باشند، در واقع از این نکته غافل شده اند. امروزه رهبران انگشت شماری هستند که از گزینه نظامی حمایت می کنند. آنها به تاثیر اقدام نظامی بر افزایش بهای نفت و واکنش متقابل جمهوری اسلامی اشاره می کنند.

البته اسرائیل و موضع آن در قبال ایران نیز از دیگر عواملی است که به محدود شدن دیپلماسی در مورد جمهوری اسلامی کمک می کند. اسرائیل در منطقه ای واقع شده که موشک های دوربرد ایران می توانند آن را هدف گیرند و به همین دلیل بیش از دیگران نگران تحرک های ایران است. از سوی دیگر اسرائیل تحولات سیاسی در مصر را نه با امیدواری بلکه با علائم هشدار دهنده زیر نظر دارد. همچنین اسرائیل هم مانند دیگران نگران اوضاع سوریه و احتمال در نظر گرفتن جانشین برای بشار اسد است.

در حالی که این موضوع صحت دارد که شماری از کشور های عربی روز و شب در مورد ایران هسته ای نگران هستند، در عین حال به خودی خود از اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران نیز حمایت نمی کنند. با این حال نباید این نکته را فراموش کرد که همه این کشور ]ا در خاورمیانه واقع شده اند، جایی که یک لطیفه قدیمی در مورد آن می گوید، عقربی در حالی که روی یک شتر سوار بود تا از کانال سوئز عبور کند، این حیوان را نیش زد، در حالی که می دانست هر دو به درون آب سقوط می کنند.

این در حالی است که جنگ مفاهیم جدی در راستای عواقبی حاد دارد. کشور هایی که جنگ را تجربه کرده اند از پیامد های آن برای نسل های آینده آگاه هستند. جنگ تلاشی از سوی انسان هاست که به عواقب ناخواسته منجر می شود.

یک ترتیب گذاری شایسته در گام هایی که به منظور مقابله با نقاط بحران خیز جهان برداشته می شود، به جلب حمایت بین المللی از اقدامات نیاز دارد. آنچه در کوزو در مورد میلوشویچ اتفاق افتاد در واقع امتدادی از دیپلماسی به کار گرفته شده در بخش هایی از ایالات متحده، اتحادیه اروپا و روسیه بود.

در مورد گزینه نظامی باید گفت که بسیاری از کشور ها با آن موافقت نمی کنند مگر اینکه شاهد تلاش های گسترده ای در بخش دیپلماسی برای متقاعد کردن کشور مورد نظر باشند و این کوشش ها به شکست بیانجامد.

حتی در صورتی که هیچ گزینه نظامی برای آینده مورد نظر نباشد، مذاکره منافع خود را دارد. تمابلات هسته ای ایران ، مشکلی است که اگر حل نشود می تواند به تنش های خطرناکی منجر شود و این در حالی است که کشور هایی مانند عربستان سعودی، ترکیه ، آمریکا و اسرائیل گزینه های خود را مورد بازبینی قرار می دهند. اما در صورتی که ابتدا روند دیپلماتیک به دقت پیموده شود، آنگاه این گزینه ها شفاف تر و قابل تحمل تر خواهند بود.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10