ششمین یادداشت از سلسله نوشته‌های جدید سرکیس نعوم
شکست مذاکرات هسته ای جنگ را جدی می کند
امسال نیز نعوم همانند سال‌های گذشته در همان زمان همیشگی به ایالات متحده امریکا رفته و مشابه همان گفت وگوها را انجام داده است و اکنون که به لبنان بازگشته این یادداشت‌ها را یک به یک در روزنامه النهار منتشر کرده است. دیپلماسی ایرانی نیز به رویه سال گذشته تلاش می‌کند، همگی این یادداشت‌ها را ترجمه و منتشر کند.
در این جا ششمین بخش از این سلسله یادداشت‌ها پیش رویتان قرار می‌گیرد:
از مسئول عالی‌رتبه سابق که در حال حاضر در یکی از اداره‌های مهم امریکایی کار می‌کند و کارهای پژوهشی انجام می‌دهد، پرسیدم چقدر احتمال دارد که اسرائیل حمله نظامی به ایران انجام دهد، جواب داد: «50 درصد. ولی نمی‌گویم احتمالش زیاد است. اسرائیل بر این اعتقاد است که وقت خیلی تنگ شده است و اگر الان برای این کار معذوریت بیاورد بعدا مکلف به انجام آن خواهد شد.»
پرسیدم: آیا واقعا اسرائیل گمان می‌کند که ایران یک سال دیگر یا هشت ماه دیگر هسته‌ای خواهد شد؟ و آیا در صورت حمله، امریکا هم با آن همراهی خواهد کرد؟ جواب داد: «موضوع این نیست. هم امریکا و هم اسرائیل هر دویشان اطلاعاتی در دست دارند که می‌دانند توانایی ایران چقدر است. اما هر دوی آنها نمی‌خواهند که ایران حتی به اندازه‌ای از قدرت هسته‌ای برسد یا مواد اتمی در اختیار داشته باشد یا بداند که چگونه از آنها استفاده کند که به ساخت سلاح هسته‌ای منجر شود. اگر چنین شود خطری حقیقی برای اسرائیل محسوب می‌شود. در چنین مرحله‌ای حتی اگر حمله نظامی سخت باشد اسرائیل آن را انجام خواهد داد. حتی اگر چه پاسخ ایران به این حمله واقعا آزاردهنده باشد. به هر حال اگر اسرائیل به ایران حمله کرد آن حمله یک عملیات جراحی خیلی دقیقی خواهد بود. اسرائیل همه امکانات لازم برای انجام چنین حمله‌ای را در اختیار دارد. حتی اگر لازم باشد سلاح‌هایش را پیشرفته‌تر خواهد کرد. قطعا در حال حاضر بمبی در اختیار ندارد که هر کدام سه هزار پاوند وزن داشته باشند که بتواند همه تونل‌ها و گذرگاه‌ها و حتی کوه‌ها را هدف قرار دهد. اسرائیل هنوز بمبی که بتواند به ایران حمله نظامی موفقیت‌آمیز انجام دهد، در اختیار ندارد.»
پرسیدم، مواضع امریکا در نشست اخیر باراک اوباما، رئیس جمهوری با بینامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید چه بود؟ جواب داد: «جلسه بسیار خوبی بود. اوباما دو موضوع جدید و مهم را بیان کرد. اول، رد هر گونه حمله نظامی به ایران در صورتی که ایران هسته‌ای شود چرا که گفت در آن موقع مجبور خواهیم شد که بر این موضوع متمرکز شویم که ایران از سلاح‌های هسته‌ای‌اش استفاده نکند. ثانیا، امریکا مانع تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای نظامی خواهد شد. و اگر ایران از حد و مرزها بگذرد به آن حمله نظامی خواهد کرد که در آن موقع هیچ شوخی ندارد. وی حرفش را این گونه ادامه داد: «من بلوف نمی‌زنم، آن چیزی را که می‌دانم، می‌گویم. من این را می‌دانم که می‌گویم. او مرد مستقیم و صریحی است و بسیاری از اصولی که در منطقه جریان دارد و برای خاورمیانه و حاکمان آن عادی شده است را نمی‌شناسد. به هر حال اوباما به نتانیاهو گفت که شش یا هفت ماه وقت است تا به ایران فرصت گفت‌وگو دهیم. باید به آن فرصت بدهیم. اکنون هم ایران تصمیم به مذاکره با مجموعه 5+1 گرفته است. اگر در مذاکرات جدی باشد می‌توان به نتایجی رسید حالا چه با این مجموعه چه با امریکا به طور مستقیم. ایران واقعا اگر جدی باشد به نتایج قانع‌کننده‌ای با اسرائیل و امریکا و جامعه جهانی خواهد رسید و حمله نظامی به تعویق خواهد افتاد یا اصلا لغو خواهد شد. ولی اگر به نتیجه نرسد حمله حتمی است. ایران نباید در محاسباتش اشتباه کند. باید بداند که زمان‌بندی (Timing) مهم است. و اگر واقعا می‌خواهد که راه حلی برای این مشکل بدون حمله نظامی و جنگ پیدا شود و می‌خواهد که روابط خوبی با امریکا و جهان داشته باشد باید که از این فرصت استفاده کند.»
نظر دادم: «من معتقدم که ایران فعلا رابطه با امریکا را می‌خواهد و می‌خواهد که حالت دشمنی‌های موجود با جامعه جهانی تمام شود. ولی همچنان معتقد است که قبل از این که حمله نظامی حتمی شود می‌تواند در برنامه هسته‌ای‌اش به دستاوردهایی بسیاری برسد. آیا این اشتباه در محاسبات است یا غرور یا قدرت یا محاسبات درستی است، من نمی‌دانم. به هر حال می‌خواهم بپرسم واکنش امریکا در صورت حمله نظامی اسرائیل به ایران چه خواهد بود؟ آیا امریکا در صورت وقوع چنین جنگی وارد جنگ خواهد شد؟ جواب داد: «اولا احتمال دارد امریکا وارد چنین جنگی در صورت حمله اسرائیل به ایران شود. ولی عملا به دلایل مختلفی متوقف خواهد شد. مثلا آیا حزب الله به حای ایران از لبنان حمله خواهد کرد؟ آیا ایران به تنهایی و بدون دخالت حزب الله وارد عمل خواهد شد؟ یا آیا هر دوی آنها با همدیگر وارد جنگ خواهند شد؟ به نظر من اگر ایران به اسرائیل حمله کرد به خصوص اگر اهداف با دقت زده شوند، بهتر است اسرائیل دیگر پاسخی به آن ندهد یا به فکر حمله یا انجام عملیات تازه‌ای نیفتند. به نظرم نیازی نیست که ایران به امریکا هم پاسخی دهد. مگر این که امریکا بخواهد وارد معرکه شود، که اگر امریکا چیزی به دست نیاورد بهتر است خودش را از این جنگ دور کند.
پرسیدم: اگر اسرائیل به ایران حمله کند، حزب الله چه خواهد کرد؟ گفت: «ایران سیاستش را بر این بنا کرده که اسرائیل دشمنی فراتر از دشمن است. برای همین نمی‌تواند در صورتی که به آن حمله کند، ساکت بنشیند و نمی‌تواند هم به این اکتفا کند که فقط حزب الله به آن حمله کند. البته برخی می‌گویند که حزب الله جواب نخواهد داد یا ایران به دلیل وضعیت سختی که در حال حاضر در لبنان وجود دارد از آن نخواهد خواست که جواب دهد. چرا که به هر حال به دلیل اوضاع نابه سامان سوریه احتمال دارد که لبنان نیز به مرز انفجار برسد. ]...[»
گفتم: «به هر حال در لبنان کسی اطلاعات زیادی از آن‌چه در درون حزب الله می‌گذرد، ندارد ولی شایعاتی است که گفته می‌شود، در درون آن دو جناح وجود دارد که یکی به شدت طرفدار ایران است و دیگری به شدت طرفدار سوریه. چنین وضعیتی برای همه جریان‌ها و احزاب و جنبش‌ها در لبنان وجود دارد، چیز تازه و عجیبی نیست. اما فرقی که حزب الله دارد این است که هیچ گاه این دو جریان با یکدیگر اصطکاک پیدا نمی‌کنند و در اصول اساسی و استراتژیک همه با یکدیگر اتفاق نظر دارند. در درون حزب مناقشاتی صورت می‌گیرد ولی در نهایت یک تصمیم گرفته می‌شود. به هر حال به نظر من سخت است که حزب الله به نفع ایران و در دفاع از آن وارد عمل شود. البته اساسا به ایدئولوژی‌اش کاملا وفادار است و روابط و علاقه بسیار ویژه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه دارد. همچنین سازمان‌های امنیتی و غیرامنیتی‌اش واقعا مطمئن و منسجمند.»
بعد پرسیدم: «اگر اسرائیل ایران و حزب الله را هم‌زمان زد، آنگاه چه خواهد شد؟»
جواب داد: «به نظرم آنگاه لبنان ویران خواهد شد. اگر چه اسرائیل نیز از موشک‌های حزب الله در امان نخواهد ماند و تلاویو و شهرهای بزرگ اسرائیل هدف قرار خواهند گرفت. اما اسرائیل هم پس از جنگ ژوئن 2006 خود را بازسازی کرده است. میان واکنش با واکنش فرق است. ولی خوب قطعا واکنش حزب الله هم ویران کننده خواهد بود. ]...[ نتانیاهو تلاش می‌کند که چمپیون (قهرمان) اسرائیل شود و بگوید که او بوده از امنیت و یهودیت آن محافظت کرده است. برای همین مصالحش ایجاب می‌کند که همه گونه دفاعی از اسرائیل انجام دهد. به هر حال اگر مذاکرات ایران با 1+5 شکست بخورد حمله به ایران تا پایان امسال یا در نهایت سال آینده انجام خواهد شد. آنگاه مبنای اسرائیل و امریکا این است که همه چیز را در ایران ویران کنند، یعنی نه تنها نیروگاه‌های هسته‌ای بلکه زیربناهای امنیتی، نظامی، اقتصادی، ارتباطات و همه چیز. امریکا عادت دارد که کارهای بزرگ انجام دهد، بلد نیست که کارهای کوچک انجام دهد.»
جواب دادم: آن گاه چهره ایران نزد مسلمانان جهان افزایش خواهد یافت و چهره اسرائیل و امریکا برای همیشه در جهان اسلام و جهان عرب خدشه‌دار خواهد شد. ]...[ کسی نمی‌داند که مضرات حمله به ایران تا کجا ادامه خواهد داشت. گفتم، در چنین حالتی همه کشورهای اسلامی به خصوص عربی به تایید و حمایت از ایران بر می‌خیزند و از آن خواهند خواست که برای از بین بردن خطری که همیشه تهدیدشان می‌کند یعنی اسرائیل اقدام جدی کند.»
نظر شما :